Küresel büyümede sancılı kesintiler

4 / 7

---

YENİ KÜRESEL AKTÖRLER

Geçtiğimiz elli yılın büyük bir kısmında iki kutuplu bir dünya ekonomisinden bahsetmekteydik. Bir uçta gelişmekte olan, tarım ürünleri ve hammadde ürünleri ticareti yapan çoğunlukla oldukça fakir Güney ülkeleri, diğer uçta ise dünya ticaretinin büyük bir kısmının yürütüldüğü, endüstriyel üretimin yapıldığı, zengin ve gelişmiş Kuzey ülkeleri vardı. Fakat 1980'lerin ortalarından itibaren, bugün yükselen piyasa ekonomileri diye gruplandırdığımız Güney'deki bazı ülkeler sıra dışı bir ivmeyle büyüyerek, küresel ekonomiye hızlı bir şekilde entegre olmayı başardılar.

Dünya nüfusu ve işgücündeki payları son elli yılda çok değişmese de, bu yükselen piyasa ekonomileri başka birçok açıdan dünya ekonomisinde varlıklarını hissettirir oldular. Yarım asırda grup olarak bu ülkelerin dünya gayri safi milli hâsılasındaki payları neredeyse iki katına çıktı. Küresel ekonomik büyümeye katkıları 1965-74 yılları arasında yüzde 30 civarındayken, bugün yüzde 70!in üzerine yükseldi.

Bu süre zarfında, bazı yükselen piyasa ekonomileri diğerlerinden çok daha üstün bir performans göstermeyi başardılar. Örneğin, Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin'deki büyüme son on yıldaki küresel büyümenin yarısını oluşturmakta. Bugün Çin dünyanın ikinci, Brezilya ise yedinci en büyük ekonomisi. 1970 yılında Çin sekizinci, Brezilya ise on altıncr sıradaydılar. En büyük yirmi ekonomi listesi bugün Güney Kore ve Endonezya gibi daha önceden sıralamanın çok gerisinde kalan ülkeleri de içermekte.