İslami fon yönetimi

6 / 13

---

ÜLKEMİZDEKİ SERMAYE PİYASASI DÜZENLEMELERİ

İslami finans uygulamalarının özellikle 2000’li yılların başında popülerleşmesi ile sermaye piyasası mevzuatında da bu hususta düzenleyici adımlar atılmıştır. Bunun en çok öne çıkanı sukuk ihraçlarını mümkün kılmak için 2010 yılında ilk düzenlemesi yapılıp 2013 yılında güncelleştirilen III-61.1 sayılı Kira Sertifikaları Tebliği ile 2013 yılında düzenlenip 2014 yılında yürürlüğe giren III-52.1 sayılı Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği’dir (Fon Tebliği). Kira Sertifikalan Tebliği’nde sukuk “kira sertifikası” adı altında sermaye piyasası mevzuatına dahil edilmiş olup, uluslararası uygulamalar da göz önünde bulundurularak icara sukuk (sahipliğe dayalı kira sertifikası), murabaha sukuk (alım satıma dayalı kira sertifikası), mudaraba/müşaraka sukuk (ortaklığa dayalı kira sertifikası), wakala sukuk (yönetim sözleşmesine dayalı kira sertifikası) ve istisna sukuk’un (eser sözleşmesine dayalı kira sertifikası) düzenlemesi yapılmış, ayıca İslami finans alanındaki yenilikler göz önünde bulundurularak, başka sukuk türlerinin de talep edilmesi halinde ihracının mümkün bulunduğu hususu düzenlenmiştir.

Diğer taraftan, katılım fonu ayrı bir fon türü olarak yatırım fonu ve emeklilik yatırım fonu mevzuatına kazandırılmıştır. İlgili düzenlemeler çerçevesinde;

- Katılım fonu portföyünün tamamı devamlı olarak, kira sertifikaları, katılma hesaplan, ortaklık paylan, altın ve diğer kıymetli madenler ile Sermaye Piyasası Kurulunca uygun görülen diğer faize dayalı olmayan para ve sermaye piyasası araçlarından oluşan fondur.

-Bir katılım fonu yukarıda belirtilen varlıklara yatırım yapmakla birlikte, fonun yatırım yaptığı varlıklar içerisindeki bir varlığın fon toplam değeri içerisindeki ağırlığının devamlı olarak en az %80 olması halinde söz konusu katılım fonu ilgili varlığın adı ile birlikte belirtilmektedir. Örneğin, katılım fonu yatırım stratejisine göre devamlı olarak en az %80 oranında kira sertifikası (sukuk) yatırımı yapacaksa bu fon kira sertifikası (sukuk) katılım fonu olarak adlandırılmaktadır.

-Fon Rehberi’ne 2017 yılında yapılan ilave ile ise katılım fonu türü altında olmak üzere “para piyasası katılım fonu” (vadesine en fazla 184 gün kalmış para ve sermaye piyasası araçlarının portföye dahil edilebildiği ve ortalama vadesi 45 günü aşmayan fon) ve “kısa vadeli kira sertifikaları katılım fonu” (fon toplam değerinin en az %80’inin devamlı olarak kira sertifikası yatırımlarından oluştuğu ve aylık ağırlıklı ortalama vadesi 25-90 gün arasında olan fon) düzenlenmiştir. Bu fon türleri konvansiyonel alandaki para piyasası fonu (eskiden likit fon olarak adlandırılmaktaydı) ile kısa vadeli borçlanma araçları fonunun benzerleri olarak düzenlenmiştir. Bu yeni katılım fonu türleri ile İslami sermaye piyasası alanındaki likit yatırım fonu ihtiyacının karşılanması amaçlanmış ve kısa sürede kısa vadeli kira sertifikaları fonu ihraçları gerçekleşmiştir.

-Katılım fonu konusundaki detaylı düzenlemelere ise Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber’de yer verilmektedir.

-Emeklilik yatırım fonu alanında katılım fonlarına ilişkin düzenlemeler ise Emeklilik Yatırım Fonlarının Kuruluş ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik’e dayanılarak 03.03.2016 tarihinde yürürlüğe konulan “Emeklilik Yatırım Fonlarına İlişkin Rehber”de detaylı olarak yer almakta olup, anılan rehberde katılım yatırım fonu ile benzer düzenlemelere yer verilmektedir.