İslami fon yönetimi

2 / 13

---

GENEL OLARAK İSLAMİ FİNANS

İslami finans finansal piyasa işlemlerinin, hizmetlerinin ve operasyonlarının İslami kural ve prensiplere uygun olarak yapılması ilkesine dayalı işleyen alternatif piyasa yaklaşımı olarak tanımlanabilecektir. Bu tanım oldukça geniş bir tanım olmakla birlikte finansal piyasaların üç temel bacağı olan bankacılık, sermaye piyasaları ve sigortacılık alanlarını içerecek şekilde genel kabul görebilecek bir tanım niteliğindedir. Dünyada konvansiyonel finans anlayışının baskın olduğu gerçeği altında alternatif değerlere sahip bir yaklaşımın ne kadar kabul görebileceği hep güncelliğini koruyan bir soru olarak varlığını sürdürmektedir. Bununla birlikte, İslam dininin ibadetsel ve ahlaki prensipler yanında iktisadi yönleri de içerecek şekilde toplumsal düzenle ilgili kurallar getiriyor olması, finansal işlemler açısından da bir düzenleme alanı yaratmaktadır. Bunun yanında, Müslüman nüfus, dünya nüfusunun yaklaşık dörtte birini oluşturması nedeniyle dikkate alınmayı gerektirir büyüklükte bir kitledir. Bütün bunlar, önce bankacılık alanında konvansiyonel bankacılığa alternatif bir bankacılık olan İslami bankacılığın 1963 yılında Mısır’da (Mit Ghamr adlı mevduat bankası) ortaya çıkmasını sağlamıştır. Takiben birçok ülkede benzer anlayışla yönetilen bankalar kurulmuştur. 1990’lı yıllarda ise fon piyasasında İslami fonların (İslami esaslara uygun hisse fonları, endeks fonlar, murabaha fonları, kira fonları, emtia fonları, fon sepeti fonları, gayrimenkul fonları ve girişim sermayesi fonları) ortaya çıktığı görülmüştür. 2000’li yıllarda ise “İslami tahvil” olarak dillendirilen İslami esaslara uygun yatırım sertifikası olan “sukuk” ihraçları ortaya çıkmış ve bunun bir uzantısı olarak, sabit getirili yatırım fonlarına olan talebi büyük ölçüde karşılayan “sukuk”un da dahil edildiği getiri amaçlı fonlar önemli miktarda artmıştır. Ayrıca, 2000’li yıllar İslami esaslara uygun borsa yatırım fonları ile endeks fonların da ortaya çıktığı dönemdir.