Haluk Sur emlak dünyasını anlattı

4 / 8

---

“İSTANBUL BİR VİTRİN VE YURT DIŞINDAN TÜRKİYE’YE GİRİŞ KAPISI”

-Kanal İstanbul, 3. Boğaz Köprüsü, otoyollar, demiryolları, hızlı tren hatları, metro sistemleri, tüp geçitler, havaalanları, çok sayıda hastane, okul projeleri, stadyum inşaatları… Tüm bunların sektöre katkısı, Türk ekonomisine etkisi için neler söylersiniz?

Haluk Sur: Şimdi yıllar önce verdiğim bir röportaj aklıma geldi; “İstanbul bir vitrin ve yurt dışından Türkiye’ye giriş kapısı. Devamında canlanma ve büyüme İstanbul’dan başlayarak Anadolu’ya yayılacak” demiştim.

Bakın İstanbul Türkiye’nin ticari para sirkülasyonunun ve ekonomik faaliyetlerinin yüzde 60-65’nin döndüğü büyük bir kent. Vergi gelirlerinin yüzde 40’ına, GSMH’nın yüzde 25’ine denk gelen bir şehir. Böyle bakınca Türkiye’nin ekonomisi yaklaşık 850 milyar dolar ise, İstanbul 210-220 milyar dolarla tek başına bir ülke diyebiliriz. Tabi böyle bir kentin de, altyapı yatırımlarına ihtiyacı çok.

Bu yapılan ve yapılacak olan altyapıların hepsi hayata dinamizm katıyor, ulaşıma alternatif getiriyor ve şehrin yaşam kalitesini yükseltiyor. Yaşam kalitesi yükselen şehre özellikle dış sermaye ilgi duymaya başlıyor. Sadece “Geleyim ev alayım” ya da “Turistik gezi yapayım” anlamında değil. Özellikle bu şehrin bilgi ve iletişim teknolojilerine yapacağı yatırım artarsa ve ulaşım rahatladıkça o zaman dış sermaye daha çok gelir.

Bakın 1980’den 2004’e kadar, ortalama yılda 850-900 milyon dolar dış sermaye çekmiş bir ülkede yaşıyorduk. Bu bütün sektörleri kapsayacak şekildeydi. 2005 yılından bu yana 140 milyar dolara ulaştık aşağı yukarı. Bu 140 milyar doların 30-35 milyar doları, hatta bu seneyle beraber 40 milyar dolara gidebilir, doğrudan gayrimenkul sektörüne geldi. Kaç senede, 10 senede. Baktığınız zaman tablo müthiş. 25 senede 25 milyar dolar girmiş. 10 senede onun 7-8 katı para gelmiş. 25 senede neredeyse bütün sektörlere gelen paranın iki katına yakını gayrimenkul, inşaat sektörüne gelmiş. Şimdi böyle bakınca ilerleme çok büyük.

Bütün bunları üst üste koyunca İstanbul bir rol model ve İstanbul’da yapılan ne varsa bilin ki Türkiye’de gelişecektir, büyüyecektir. İstanbul’da başlayan her şey Anadolu’ya ve bütün Türkiye’ye yayılıyor. Bunlar ekonomik olarak ne katıyor? Biraz önce söylediğim rakamları katıyor. Türkiye ekonomisi 850 milyar dolarlık bir ekonomiyse, bunun takriben 60-70 milyar doları inşaat ve gayrimenkulden geliyor. Bu çok ciddi bir rakam. Ama inşaat sektörünün kredilerden aldığı paya baktığımız zaman da konut kredilerinin payı toplam kredi pastası içerisinde yüzde 10 gibi. Ama Mortgage’in inşaat sektörüne kattığı ivme de gözler önünde. Finansman sıkıntısı ortadan kalkınca firmaların geliştirdiği projelerin niteliğindeki artış, yükseliş, onun değer skalasına yaptığı etki, Türkiye’nin taşının toprağının kıymetlenmesi, gözler önünde…