Booth: Türkiye’nin rolü çok büyük

5 / 7

---

TÜRKİYE’DEKİ KURUMLAR OLDUKÇA İYİ ÇALIŞIYOR

-Ukrayna-Rusya gerginliği ve Orta Doğu’da gerçekleşmekte olan olaylar Türkiye ekonomisini nasıl etkiler?

Dr. Jerome Booth:  Ukrayna konusu oldukça belirsiz ve engelleyici. Bence dış politikada milli çıkarlar esas alınmalı ve bu süreç tarihsel olarak desteklenmeli. Ancak Avrupa’nın belirgin bir dış politikası yok. Aynı durum ABD için de geçerli. Onlarında uzun süreli bir dış politikası yok. ABD ve Avrupa’nın dış politikaya uyguladıkları bir iç politikaları var. Kısacası politikacılar kısa vadede kendilerine içeride oy kazandıracak bir dış politika uyguluyorlar. Uzun vadeli milli çıkarlar göz ardı ediliyor. Burada çözüm, halkı uzun vadeli çıkarları sahiplenmeleri konusunda eğitmekten geçiyor. Sağlıklı bir dış politika ancak böyle inşa edilebilir.

Ama az önce söylediğim gibi Avrupa’nın Rusya ile ilgili bir dış politikası yok. Ve Rusya’nın tepkisi de oldukça tahmin edilebilir. Eğer Putin gibi bir adamı aşağılarsanız size ateşle karşılık vereceğini bilirsiniz. Ve Rusya’nın acıya karşı Avrupa’ya göre çok daha dayanıklı olduğunu unutmamak gerek.

Şu çok açık ki Avrupa’da milli çıkarlar takip edilmiyor. Ukrayna’da ise milli çıkar stratejisi neredeyse sıfır. Bence burada yüzleşilmesi gereken asıl durum bu.

Sovyet politikasının Soğuk Savaş zamanından en büyük analisti George Kennan, 1991’de NATO’nun Doğu’da genişlemesinden rahatsız olduğunu belirtmişti. Ve bu durum şimdi yeniden yaşanıyor. Biz batıda bunu tam anlayamıyoruz, bu noktayı kaçırıyoruz. Ukrayna gerginliği konusunda Putin’in yaptıklarını kınamıyorum. Konunun iki tarafı var ve ikisi de suçlu. Ukraynalılar arada kaldılar ve acı çekmeleri oldukça nahoş. Bana kalırsa bu işin sonunda esas zarar görecek olan Rusya değil Avrupa.

Ortadoğu’da olanlarla ilgili olarak ise, buradaki süreç uzun sürede çözüme kavuşacaktır. Ve burada da her şey birbirinin içine girmiş durumda. Burada da büyük bir liderlik problemi olduğunu rahatlıkla görebiliyoruz. Balkanlarda olduğu gibi burada da doğal kaynakları ve madenleri elde etme savaşı var.

-Peki, Türkiye hala bölge için  bir rol model mi?

Dr. Jerome Booth:  Evet, Türkiye hala bir rol model. Ama bir rol modelden daha fazlası olması gerekiyor. Diplomatik olarak önderlik etmesi ve gerilimi azaltması lazım...

-Güvenilirlik açısından baktığınızda sizce Türkiye’deki özel sektörün ve devlet kurumlarının güvenilirliği nedir?

Dr. Jerome Booth:  On yıllardır yatırımcılık yapan birisi olarak Türkiye’deki kurumların oldukça iyi çalıştığını söyleyebilirim. Ama Türkiye’deki yargı sisteminin ağır işlediğini söyleyebilirim. Ve çıkan kararlar bazen batılı yatırımcıların istediği doğrultuda olmuyor. Bu konuda yol alınması durumunda batılı yatırımcılar daha rahat ikna edilebilir ve burada daha rahat iş yapılabilineceğine yönelik bir algı oluşur. Ama esas problem bu değil. Yabancı yatırımcıları çekmenin yolu, hatta yurt içi yatırımları artırmanın yolu üretim verimliliğini artırmak…