ABD ekonomisinde iniş zamanı mı?

10 / 11

---

ANALİSTLER FANTEZİ DÜNYASINDA YAŞIYOR

Bu bağlamda Wall Street analistlerine baktığımızda ise, iyimserliklerinin somut bir dayanağının olmadığım görüyoruz. Şunu unutmayalım ki son 70 yılda, ABD’nin şirket kârları yılda yüzde 5,6 gibi bir oranda büyüdü. 1982 yılından 2000 yılına kadar süren tarihin en büyük boğa piyasasında, yüzde 6,5lik bir oranda arttı. Ancak Wall Street analistleri S&P 500 şirketlerinin kârının yıllık yüzde 15 gibi olağanüstü bir oranda şahlanacağına inanıyorlar; bunun birkaç çeyrekte gerçekleşmeyeceği gelecek beş yıla yayılacağı inancındalar.

Tüm zamanların en büyük yatırımcılarından biri olan John Templeton şöyle demişti: “Boğa piyasaları kötümserlikle doğar, kuşkuculukla büyür, iyimserlikle olgunlaşır ve zafer coşkusuyla ölür”. Bu cümle ekstrem gelebilir ya da daha az kibar bir ifadeyle, çılgınlık olarak tanımlanabilir.

Piyasalardaki durumu sapma olarak adlandırmaya çalışmak deliliktir ve hisselerin gelecek altı ay ya da 12 ayda nasıl bir performans sergileyebilecekleriyle ilgili olarak da kimse bir şey söyleyemiyor. Bugünkü fiyatlar çok yüksek olsa bile, bundan dolayı piyasanın dibe vurması gerekmiyor. Yalnızca kârlar fiyatlarla aynı noktaya geldiğinde stagnasyon olabilir.

Yaşayan en iyi yatırımcılardan ikisi, hatta sağduyu yeniden hakim olana dek kısa bir piyasa sıçrayışı yaşanacağını da düşünüyor.

Ray Dalio “varlık fiyatlarında bir son atak” da bekliyor; ona göre bu “klasik tepe”nin ana unsuru. Dotcom ve emlak balonlarındaki patlamayı çok önceden bilmeyi başaran fon yöneticisi Jeremy Grantham bunu “erime” olarak adlandırıyor; boğa piyasasının nihai sonunu işaret eden son bir satın alma furyası...

Boğa piyasasının tam olarak nasıl ve ne zaman biteceği bilinmiyor ama halen 10’uncu yılında olan bu boğa piyasasının sona gelindiğine dair emareler artıyor. Dalio ve diğer sofistike yatırımcılar satın almaya değer hisse bulamadıklarım söylüyorlar. CNBC’nin en son Milyonerler Anketi zengin yatırımcıların borsadan çıkıp nakde ya da nakde benzer varlıklara yöneldiklerini ortaya koydu. Yale Üniversitesi’nden Nobel ödüllü Robert Shiller, hisselerin aşırı değerlenmediğine dair yatırımcıların güvenini düzenli olarak ölçüyor: en son anket 1999 yılından beri en düşük güven seviyesini ortaya koydu.

Bununla birlikte, Wall Street analistlerinde böyle bir hava hissedilmiyor. Shiller, “şu anda 1928’lerdeki gibi bir ortam söz konusu” diyor. “Hâlâ bu iyimserliğe müdahale etmenin ülkeye ihanet olacağına dair bir his var.”