Türkiye’de milyonlarca kişinin tek hayali var; o da kendi işinin patronu olmak. Muhtemelen bu satırları okuyanlar da bu gruba dahildir. Ama yine "Nerede?" dediğinizi duyar gibiyim.

Bugün dünyanın neresinde olursanız olun, girişimciyseniz ister istemez karşınıza iki temel sorun çıkıyor. Birincisi ve belki de en önemlisi, yatırım yapacak finansmanı yani parayı nerden bulacaksınız? İkincisi ise, para kazanabilecek bir iş alanını nasıl tespit edeceksiniz?

Son yıllarda birçok girişimci "hangi alana yatırım yapmalıyım" sorusunu franchise sistemine dahil olarak yanıtlıyor. Tanınmış ulusal ve uluslararası markaların çatısı altına giren çok sayıda girişimci riskini bu şekilde en azından azaltmayı başarıyor.

GİRİŞİMCİYE ÖZEL PAKETLER

Finansman konusunda ise girişimcileri rahatlatacak uygulama bankalardan geldi. Bazı bankalar, özellikle son yıllarda iyice moda olan franchise sistemine özel kredi paketleri çıkarmaya başladılar.

Paketlerdeki kredilerde vadeler beş yıla kadar uzarken, yeni yatırımın finansman döngüsü göz önüne alınarak üç, hatta altı ay geri ödemesiz dönemler de bu paketlere dahil edildi. Faiz oranları ise klasik KOBİ kredi faizlerinin az da olsa altında tutuldu. Bunun dışında franchise paketine dahil olan girişimcilere hesap işletim ücreti alınmayan hesap açıp, EFT ve havalede ücretsiz kullanım imkanı da sağlanıyor. Bankalar bütün bunların yanı sıra girişimcilerin ihtiyacı olan vergi, hukuki mevzuat, sektöre özel danışmanlıklar ve bilgilendirme hatları gibi çok sayıda yan hizmet de sunuyor.

HER 10 GİRİŞİMDEN BİRİ FRANCHISE

Bugün bankacıların verdiği bilgiye göre Türkiye'de her 10 girişimden biri işini franchise sistemine dahil markalar üzerinden kuruyor. Bu durum, hem franchise veren firmaların hem de bankaların iştahım kabartıyor. Ancak söz konusu ürün yeni olduğu için banka sayısının şimdilik oldukça sınırlı olduğunu belirtelim. Yaptığımız araştırmaya göre halen franchise kredisi veren bankalar arasında Akbank, Garanti Bankası, İş Bankası, Halkbank, TEB, DenizBank, Finansbank ve Abank var. Diğer bankalar ise hazırlıklarını sürdürüyor.

Türkiye'de her yıl 50 bin ile 60 bin arasında firma açıldığını göz önüne alarak girişimciler için bankalara franchise kredileri ve kredi paketlerini sorduk. İşte yanıtları...

100 BİN TL VERİYOR

Akbank, piyasada yaygın olarak bilinen firmalara franchising kredisi veriyor. Akbank KOBİ Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Bülent Oğuz, ulusal ve uluslararası mağaza zinciri olan firmaların mal ve hizmetlerinin satışını franchising sistemiyle yapacak olan girişimcilere 'Franchise Destek Paketi' sunduklarını söylüyor. Girişimcilerin kuruluş giderlerinin finansmanını, uygun faiz ve vadelerde, 'Franchise Destek Kredisi' kapsamında verdiklerini belirten Oğuz, bu kapsamda sağladıkları hizmet ve ürünleri şöyle özetliyor:

"Girişimcilerin ticari faaliyetleri için ihtiyaç duyacakları diğer ürün ve hizmetleri de sağlıyoruz. Bunlar arasında Axess business, POS hizmetleri, çek karnesi, çek tahsilatı, ticari artı para kredisi, işyeri kredisi, taşıt/filo kredisi, teminat mektubu, maaş ödemesi, sigorta ve leasing gibi birçok ürün ve hizmet yer alıyor. Ayrıca 100 bin TL'ye kadar Franchise Destek Kredisi kullanan girişimciler, kredi kullandırımını takiben üç ay boyunca ücretsiz olarak Akbank Direkt İnternet'ten sınırsız havale ve EFT ile Akbank şubelerinden 10 adet havale, 10 adet EFT işlemi ve 10 adet çek tahsilatı yapabiliyor. 100 bin TL'nin üzerinde Franchise Destek Kredisi kullanan girişimciler ise, kredi kullandırımını takiben üç ay boyunca ücretsiz olarak Akbank Direkt İnternet'ten sınırsız havale ve EFT ve Akbank şubelerinden 20 adet havale, 20 adet EFT ve 20 adet çek tahsilatı gerçekleştirebiliyor."

Oğuz'un verdiği bilgiye göre, söz konusu paketten fast food'tan iş araçlarına, kozmetikten giyime kadar çeşitli sektörlerde faaliyet göstermek isteyen tüm girişimciler faydalanabiliyor.

YATIRIMIN YÜZDE 75İNE KREDİ

Türkiye İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Suat İnce, franchising kredisi ile girişimcilerin sisteme giriş aşamalarında ve işletmenin daha sonra ihtiyaç duyacağı finansman için uzun vadeli ve uygun faiz oranlı fon imkânı sunduklarını söylüyor. Franchising kredisinde en uzun vadenin 36 ay olduğunu, ancak yatırımın ve firmanın du-rumuna göre vadenin değişebildiğini söyleyen İnce, kredi hakkında şu bilgiyi veriyor: "Franchising Kredisi, franchising sistemine katılmak isteyen girişimcilere, sisteme giriş aşamasında ödeyecekleri giriş bedelinin yanı sıra, demirbaş temini ve dekorasyon gibi muhtelif ihtiyaçların sağlanması amacıyla sunduğumuz taksit ödemeli bir ticari kredi türüdür. Kredinin vadesi 36 ay olarak belirlenmiş olmakla birlikte, kredi talepleri, firmaların ihtiyaç ve ödeme koşullarına göre değerlendirilerek en uygun vade, teminat ve ödeme planı seçenekleri oluşturuluyor. Kredinin geri ödemeleri, aylık taksit ödemeli veya esnek vade planlı olarak gerçekleştirilebiliyor. Bu kapsamda franchising giriş bedelinin veya işletmenin demirbaş temini ve dekorasyon gibi ihtiyaçlarının fatura bedelinin yüzde 75'ine kadar finansman desteği sağlıyoruz."

İş Bankası, girişimcilere finansman imkanı sağlamanın yanı sıra onlara danışmanlık hizmeti de sunuyor. 'İŞ'te KOBİ' internet sitesi üzerinden KOBİ'lerin tüm sorularını ücretsiz olarak yanıtlayan banka, ayrıca franchising konusunda da yine bu site içindeki 'KOBİ Bilgi Merkezi' kısmında sorulan yanıtlayıp danışmanlık hizmeti sağlıyor.

Suat İnce, "Aynı zamanda franchising ve girişimcilik ile ilgili videolarla da siteyi takip eden girişimcilere destek veriyoruz" diyor.

60 AY VADE İMKANI

Girişimciliğin her alanını destekleyen Halkbank, franchising sistemine dahil olan girişimcilere de kredi desteği sağlıyor. Halkbank Esnaf ve KOBİ Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Erdal Erdem, Franchising Kredisi'ni kullananların, faaliyet gösterdikleri sektörlerin özelliklerine uygun farklı ödeme seçeneklerinden yararlanabildiklerini belirtiyor. Halkbank'ın bu kapsama giren girişimcilere altı aya varan ödemesiz dönemli, 60 aya varan vade seçenekleri sunduğunu kaydeden Erdal Erdem, "Franchising Kredisi'nden yararlanmak isteyen girişimciler, aylık eşit taksit seçeneğinin yanı sıra üç ya da altı ayda bir eşit taksitli ve serbest taksitli ödeme alternatiflerini tercih edebiliyor. Girişimci, franchise giriş bedeli ödemesi ve işyerinin tüm ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla yapılan harcamalar için finansman desteği de alabiliyor. Kredi limiti, franchise giriş bedeli ile işyerinde kullanılacak demirbaşların temin edilmesi, firma faaliyet alanının dekorasyonunun yapılması ve mevcut işyeri için yapılacak tüm harcamaların yüzde 75'i olarak belirlenmekte" diyor.

Halkbank, franchising kredisi almak için başvuran işletmelerden klasik kredi temininde alman bilgi ve belgelerin yanı sıra franchise sözleşmesi ve harcamalara ait faturaları da talep ediyor.

DEMİRBAŞA DA KREDİ VAR

Garanti Bankası, franchise sistemine katılmak isteyen girişimcilere özel kredi desteği sağlıyor. Banka, küçük ve orta boy işletme franehise sistemine dahil olurken ödeyeceği bedelin yanı sıra demirbaş temini ve dekorasyon gibi işletmenin çeşitli finansman ihtiyaçları için de toplam 50 bin TL'ye kadar kredi imkanı sunuyor. Bankanın franchise paketinde yer alan kredilerde üç ay ödemesiz, 12 ile 36 ay vade seçenekleri bulunuyor.

Tüzel işletmelere kullandırılan 'Franchise Destek Kredisi' için standart ticari kredi başvuru evraklarının yeterli olduğunu açıklayan banka, girişimcilerin bu kredi için Garanti Bankası şubelerine başvurmalarının gerekli olduğu bilgisini veriyor.

50 bin TL'ye de franchise var

Bugün bir markanın franehise bedeli genellikle 50 bin TL ile 500 bin TL arasında değişiyor. Ancak bazı özel franehise’larda bu tutarlar 1 milyon TL’nin de üzerine çıkıyor. Tabii masraf bununla bitmiyor. Bu sadece markanın franchise bedeli. Girişimciler ayrıca sözleşmeye uygun mağaza veya dükkan tutmak, dekorasyonu yapmak, ekipman satın almak, çalışan bulmak gibi çok sayıda masrafı da üstlenmek zorundalar. Türkiye’de halen franchise veren marka sayısı 1500’ü aşmış durumda. Yalnız yerli değil yabancı firmalarla birlikte zincir mağaza sayısı da 2500’e ulaştı. Ancak bu firmaların önemli bölümü yerli firmalardan oluşuyor. Bu firmalara ait yaklaşık 60 bin civarında şube ise franchise sistemi ile faaliyet gösteriyor. Yani girişimcilere yeni iş imkanı yaratıyor. (ESİN ÇETİNEL/PARA DERGİSİ)