Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, tüketici kredi limitlerinde gelir bazlı sisteme geçiş üzerinde çalışıldığını söyledi. Mehmet Şimşek, “Bu hamle sermaye yeterlilik rasyoları üzerindeki baskıyı azaltabilir” açıklamasını yaptı.

Milliyet'in haberine göre, Türkiye’nin mevcut sisteminin bankaları tüketici kredileri verdikleri için cezalandırdığını, bunun da sektörü cezalandırmak anlamına geldiğini söyleyen Şimşek, planlanan sistemde kişilerin gelirlerine göre tüketici kredilerine sınırlandırma uygulanmasının planlandığını söyledi.  Şimşek, “Bu şekilde yeterlilik oranları bizim kurallarımızı yüzünden baskı altında olmayacak” dedi.

Şimşek’in bu açıklaması geçmiş dönemlerde ekonomideki ısınmayı önlemek için kredi kartı ve tüketici kredilerine yönelik alınan önlemlerde geri adım atılması anlamına geliyor. Bundan önceki AKP hükümetleri yönetimlerinde ekonomik büyümede iç talebi canlı tutup hızlandırmak için banka kredilerin hızlı büyümesine olanak verilmişti.

Bankaların ihtiyaç kredisi ve kredi kartı kullanımda aşırı büyümesi üzerine vatandaşın borçlanma kriterlerine (taksit uygulama alanlarının daraltılması ve sayısını azaltma) kısıtlamalar getirilmişti.

Bunun yanında bankaların verdikleri bu kredilere karşılık bilançolarında ayırdıkları karşılıklar ise artırılmıştı.

‘Gelir etkili olacak’

Uygulanması planlanan düzenleme hakkında ekonomistler olumlu düşünüyor. Ekonomistlerin görüşleri şöyle:

“Yasa gereği ihtiyaç kredisi kullandırdığınız zaman bu kredi için yüzde 150 veya yüzde 200 karşılık ayrılması gerekiyor. Bunu yaparken müşterinin kredi skoruna, gelirine bakmadan ayrımı yapıyorsunuz. Güvenli, riski az olan bir müşteriye kullandırdığınız kredi için bile yasa gereği normalin 1.5 katı sermaye ayırmanız gerekiyor. Bu müşteri bazlı olursa, mesela o müşteri için yüzde 150 yerine yüzde 50 karşılık ayırırsınız. Geliri düşük riskli müşteri için daha fazla karşılık, daha güvenli riski az olan müşteri için daha az karşılık ayrılabilir.”
 
‘Geçmişi temiz müşteri için iyi’
Mehmet Erten burgan bank Yönet. Kurulu Bşk. 

“Bankalar açısından bütün müşteriler için standart bir karşılık ayırmaktan yerine müşteri özelinde karşılık ayırmak faydalı olacak. Kredi geçmişi temiz olan müşteriler için yararlı olacak. Ödemelerini düzenli yapmış olana kolaylık sağlar. Sistem açısından çok büyük bir değişlik getirmeyebilir ama kredi kullananlara olumlu etkisi olur. Bankalar sicili bozuk kişileri zaten biliyor, bu açıdan bir farklılık sağlamayacaktır.”

‘Tüketici daha iyi oran alacak’
Meriç Uluşahin ABank Genel Müdürü

“Uluslararası kriterlerde baz alınan geri ödeme risk modeli uygulanacak. Her müşteri için aynı oranda karşılık ayrılmayacak. Müşterilerimizin geri ödeme planlarında gelirleri etkili olacak. Riske dayalı model doğru fiyatlandırmayı da getirir. Uluslararası kabul görmüş bir yöntem. Banka bilançolarının rahatlaması zaman içinde müşteri açısından doğru fiyatlandırmayı sağlar. Tüketiciyi disipline eder. Tüketici daha iyi, daha cazip oranlar ile karşılaşacak.”   
 
‘Rahatlatır, mantıklı model’ 
Hüseyin Özkaya Odeabank Genel Müdürü

“Bütçe ve cari açığı önlemek ve ekonomideki ısınmayı engellemek için alınan tedbirler sonucunda tüketici kredilerinde ciddi daralma oldu. Ancak kredi kartlarında görülen sosyal bozulmalar burada da görülebilir. Benzer etkiler yapabilir. Bankalar genelde borçlunun, vatandaşın gelir durumlarını biliyorlar. Düzenleme ile sektörde çok büyük oynama olmaz. Düşük gelirliye bankalar zaten kredi vermiyor. Ancak şu bir gerçek ki çok sıkı sermaye kriterlerine mantıklı bir yaklaşım getiriliyor.”
 
'Müşteri için faydalı olur’
Pınar Abay ING Bank Genel Müdürü

Tüm müşteriler için yüksek karşılıklar ayırıyorduk. Ekonomi büyümesinde kredi büyümesine de ihtiyaç var. Bundan biraz imtina ettik. Dar gelirli insanların borç sarmalına girmesi istenmediğinden bütün müşteriler cezalandırıldı. Oysa tüketici kredisi kötü bir şey değil. Gelir ile orantılı borçlanma doğru bir şeydir. Tüketici için faydalı olur. Borcunu ödeyen, sadık müşterilerin kredilerinde fiyata etkisi olacak. Ancak rekabete dikkat edilmeli, büyük bankaların lehine olmamalı.”
 
‘Büyüme için yararlı olacak’
Halit Yıldız Şekerbank Genel Müdürü

“Tüketici kredileri limitlerinin müşterilerin risk profili ile ilişkilendirilmesi, Basel III sürecinde sermaye yeterlilik oranlarını desteklemeye yönelik düzenlemeler yapılırken genel ekonomik dengelerin de gözetilip, temkinli ilerleneceğini gösteriyor. Üretim ve yatırım dinamiği üzerine şekillenen bir büyüme için KOBİ portföyü geniş ve ticari kredilerde aktif olan bankaların sermaye yeterlilik oranlarının da yeni düzenlemelerle desteklenmesinin faydalı olacağı kanaatindeyim.”