Faktoringçiler belirsizliğin hüküm sürdüğü 2015 yılını bitirmek üzere. 2015 dokuz aylık dönemde 26 milyar TL'yi aşan aktif büyüklüğe ulaşan sektör, esas büyümeyi 2016 yılında yapmak istiyor. Bu bağlamda faktoring sektörünün gelecek yıl yüzde 10 oranında büyümesi bekleniyor. Diğer tarafta 20 milyon TL ödenmiş sermaye zorunluluğu nedeniyle sistemden sekiz şirketin çıkmak zorunda kaldığı sektörde, kârlılık sorunu da devam ediyor.

2015, faktoring sektörü adına kolay bir yıl olmadı. Yıl içindeki belirsizlikler, art arda iki seçimin yaşanması, yüksek döviz kuru, FED'in faiz artırım ihtimali ve Çin belirsizlikleri ve üstüne son dönemdeki Rusya krizi, her sektörü negatif etkilediği gibi faktoringçileri de etkisi altına aldı.

Finansal Kurumlar Birliği (FKB) çatısı altında faaliyet gösteren finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri olarak temsil ettiği bankacılık dışı finansman sektörü, 2015 dokuz aylık dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25,2'lik bir büyümeyle 93,8 milyar TL'lik aktif bü¬yüklüğe ulaşma başarısını gösterdi. Faktoring sektörü ise aynı dönemde 26 milyar TL'yi aşan bir aktif büyüklüğe erişirken, işlem hacminde de 85 milyar TL'ye ulaştı. Konjonktürel gelişmeler yıl içerisinde finansal stabiliteyi sarssa da sektör, hedeflerini tutturdu, diyebiliriz. Bu bağlamda 2016 yılının 2015'e nazaran daha iyi bir yıl olacağı belirtilirken, büyümenin yüzde 10 civarlarında olacağı tahmin ediliyor. Gelecek yıl sektörün en fazla odaklanacağı sorun ise kârlılık ve sorunlu alacaklar...

SEKTÖRE YATIRIM YAPILDI

FKB Başkanı Osman Zeki Özger, faktoring şirketlerinin de ihracat işlemlerinde Türk Eximbank aracılığı ile Merkez Bankası kaynaklı ihracat reeskont kredilerinden yararlanmalarını sağlayan düzenlemeye katkı sunduklarını dile getiriyor.

"Bu gelişme, bugüne kadar bankalar karşısında ihracatın finansmanı konusundaki rekabette dezavantaja sahip olan faktoring şirketlerimize çok önemli bir kazanım sağladı" diyen Özger, yıllar içinde Türkiye'nin genel ihracatının büyüme hızından daha yüksek bir büyüme hızına ulaşan ihracat faktoringindeki bu trendin, 2016'da da artarak süreceğini öngörüyor.

2015 yılındaki bir diğer sektörel kazanım ise Kredi Kayıt Bürosu ile gerçekleştirilen işbirliğiydi. 2015 yılından itibaren alacak finansmanında mükerrerliği önleyen Merkezi Fatura Kayıt Sistemi'nin devreye girmesi sektöre olan güveni artırdığını ifade eden Özger, bu projenin bir devamı olarak, tahsilat takip sistemi de 2016 yılında devreye gireceğini dile getiriyor.

PLASMAN 26 MİLYAR TL

Arkamızda bırakmaya hazırlandığımız 2015 yılı, yukarıda da belirttiğimiz gibi belirsizliğin en yoğun olarak hissedildiği yıllardan biri oldu. İki seçimi atlattığımız 2015'te finansal istikrar tam anlamıyla sağlanamasa da faktoringçiler dokuz aylık dönemde 26 milyar TL'yi aşan aktif büyüklüğe ulaşmayı bildi. Bu bağlamda sektörlerinin işlem hacminde 85 milyar TL'ye, finansman sağlamada da 26 milyar TL'ye ulaştığını aktaran FKB Başkan Vekili Onur İzci, 100 bine yaklaşan müşteri sayısıyla da sektörlerinde 'algı' sorunun ortadan kalkmaya başladığını ifade ediyor. Onur İzci, sektörün bilançosunu şöyle tanımlıyor:
"69 şirket, 382 şube ve 4 bin 850 çalışanımızla başta KOBİ'ler olmak üzere, finansman ihtiyacı olan şirketlerin yanında duruyoruz. Toplamda dünya 13'üncü, Avrupa'da da 8'inci büyük faktoring ekosistemiyiz. İhracat faktoringinde ise Çin'in ardından dünyada ikinciyiz." İzci, 2016 yılında da büyümenin daha çok ihracat faktoringi tarafından geleceğini belirtiyor. İzci'nin değindiği bir diğer noktaysa yıl içinde sistemden sekiz faktoring şirketinin lisanslarının iptal edilmesi ve bu şirketlerin oyundan çıkması...

ÖDENMİŞ SERMAYE ORANI ARTTI

Yasa gereği faktoring şirketlerine ödenmiş sermaye tabanlarını 7,5 milyon TL'den 20 milyon TL'ye çıkarmaları için tanınan üç yıllık süre 13 Aralık'ta doluyor. Ödenmiş sermayeleri 20 milyon TL'nin altındaki faktoring şirketleri, sektörde kalıp kalmamaya bu tarihe kadar karar verecek. Bu bağlamda karar alırken sektördeki kârlılık beklentilerinin ve sektörle ilgili çözülmesi beklenen konulara ilişkin öngörülerinin önemli rol oynayacağını düşündüğünü aktaran Yapı Kredi Faktoring Genel Müdürü Coşkun Bulak, "Şirket olarak sektördeki tüm şirketlerin faaliyetlerine devam etmelerinin sektörümüzün daha da yaygınlaşması için önemli olduğunu düşünüyoruz" diyor. Sektör olarak 2006'da BDDK'nın denetim ve gözetimine girdiklerinden bu yana çok önemli hacimsel ve düzenlemeler açısından gelişmeler kaydetiklerini aktaran Bulak, Yapı Kredi Faktoring olarak dokuz aylıkta 13 milyar TL toplam ciro gerçekleştirirken, aktif müşteri sayılarının 3 bin 600'e ulaştığını kaydediyor.

SEKTÖRÜN SORUNU KÂRLILIK

"Sektörden çekilen oyuncuların tamamen sermaye artışı zorunluluğundan ötürü bu kararı aldığını söyleyemeyiz" diyen TEB Faktoring Genel Müdürü Çağatay Baydar ise bir finansal kurumun faaliyetlerinden vazgeçmesinin en büyük nedeninin kârlılığı yeterli bulmamasına ve kârlılığı sağlayacak yatırımları yapma iştahının olmamasına bağlıyor. Sektörün BDDK'ya bağlandığı 2006 yılından bu yana ise faaliyet izni çeşitli nedenlerle iptal edilen faktoring şirketi sayısı 45. Dolayısıyla faktoring sektöründen çekilen ya da çekilmeyi planlayan şirketlerin kararlarının arkasında da kârlılık temelli konular var.

Çağatay Baydar, kendilerinin ise yılı 7,8 milyar TL'lik bir ciro ile kapa¬tacaklarını belirtiyor. Baydar, fakto¬ring sektörü için 2016 yılında ciro ve öngörürken, sektörün cirolardan çok kârlılık ve düşük tutarda sorunlu alacak gibi başlıklara odaklanacağını tahmin ediyor.

ÇIKAN OYUNCULAR ETKİLEMEDİ

Garanti Faktoring Genel Müdürü Hulki Kara ise şu an için çıkan oyuncuların büyüklüklerinin, sektörün kalan kısmındaki hacim, kârlılık ve dolayısıyla da rekabeti hissedilir bir şekilde değiştirecek nitelikte olmadığını düşündüğünü dile getiriyor. Ancak bu çıkışların artması durumunda elbette faaliyetlerini sürdüren diğer şirketlerin, ölçek etkisiyle pozitif etkilenecek olması söz konusu.

"Uzun vadede göreceli yüksek hacimlerle çalışan, tüm segmentlerdeki müşterilere tüm servisleri verebilen şirketler var. Bunun yanında belirli bir ölçeğe sahip olmasalar da spesifik ürünlerde ve sektörlerde uzmanlaşmış daha etkin ve rekabet gücüne sahip olan küçük oyuncuların sektörde kendilerine yer bulacaklarını söylemek yanlış olmaz" diyen Kara, üçüncü çeyrek rakamları sonrasında işlem hacimlerinin 12,5 milyar TL'yi geçtiğini, faktoring alacaklarının da 2,9 milyar TL olarak gerçekleştiğini belirtiyor.

SORUN KONJONKTÜREL

Faktoring sektörünün oligapol bir yapıda olduğuna dikkat çeken Strateji Faktoring Genel Müdürü Zafer Ataman, oyuncuların değişiminin bundan sonra her büyüklükten olabileceği uyarısını da yaparken, bu durumun ile konjonktür ile ilgili olduğunu vurguluyor. Ataman, "Diğer taraftan faktoring ürünü Türkiye için çok uyumlu bir ürün. Sektörün önünün çok açık ve potansiyelinin de oldukça geniş olduğu görüşündeyim. Yeni kanun, BDDK'nın yapıcı yaklaşımı, FKB'nin altyapıyı iyi kurgulaması neticesinde sektörü cirosunun GSYİH'ye göre yüzde 10'ları yakalaması mümkün" şeklinde konuşuyor.

Zorlu rekabet ve daralan kâr marjlarının faktoring sektörü için de belli bir ölçek ekonomisini zorunlu hale getirdiğini belirten Fiba Faktoring Genel Müdürü Özge Yılmaz ise önümüzdeki dönemde sektörde ancak belli büyüklüğün üzerinde plasman, hacim ve kârlılığı yakalamış ve bunu sürdürebilen şirketlerin yaşamasının mümkün olacağını dile getiriyor.

'Birlik'ten kuvvet doğdu

Belirsizlik sürecini geride bırakan Finansal Kiralama, faktoring ve finansman şirketleri sektörleri, dalgalı ortama rağmen, sürdürülebilir ve dengeli büyüme parolasıyla yoluna devam ediyor. Üç sektörün 2014 yılında tek çatı altında toplanmasının ardından, gerçekleştirilen çalışmaların meyveleri, yılın dokuz aylık döneminde toplanmaya devam etti. 30 Eylül itibariyle elde edilen sonuçlara bakıldığında, üç sektörün dokuz aylık dönemde 2014'ün aynı dönemine kıyasla aktif toplamı yüzde 25,2 artışla 93,8 milyar TL oldu. işlem hacmi yüzde 8,9 artışla 111 milyar TL'ye yükseldi. Birliğin net kârı ise yüzde 16,7 artışla 1 milyar 349 milyon TL oldu.

"İHRACATTA DA, YURTİÇİNDE DE BÜYÜMEMİZ SÜRECEK"
Zafer Ataman/Strateji Faktoring Genel Müdürü

İHRACAT TARAFINDA BÜYÜDÜ: 2015, genel olarak finans sektörü açısından kolay bir yıl olmadı. Ticaret yavaşlarken şüpheli alacaklarda artış olan bir yıl oldu. Biz şirket olarak bu yıl daha çok ihracat işlemlerine yoğunlaşarak, ciromuzu bu yönde artırmayı tercih ettik. Yurtiçi işlemlerde bu kadar agresif olmadık. Sermayemizi de istenen kanuni seviyeye çıkarttık. Bu yılı ihracat tarafında 188 milyon Euro ciro yapacağız. Yurtdışında büyük ihracat şirketlerinin yanında küçükler ile de çalışıyoruz. Yurtiçi işlemlerde ise 230 milyon TL ciro elde edeceğiz. Daha çok küçük müşteri portföyü ile çalışan bir şirketiz. Yurtiçinde toplam 300 müşterimiz var.

PLANLAR OVPYE GÖRE: 2016 yılında ihracat işlemlerinde yüzde 20, yurtiçinde ise yüzde 10 civarında büyüme hesaplıyoruz. Exim ihracat sevk sonrası işlemlerde de büyümek istiyoruz. Önümüzdeki dönem şirketimizin konsantrasyon alanı daha çok ihracat işlemleri ve buna bağlı işlemler olacak diye düşünüyoruz. Yurtiçinde ise ticaretin büyümesine bağımlı olarak hareket edeceğiz. Biz planlarımızı orta vadeli plana göre yaptık. Herhangi bir değişim olursa bizde stratejimizi buna göre ayarlayacağız. Diğer taraftan tedarikçi finansmanı ve Exim sevk sonrası işlemlerine de konsantre olacağız. Bununla birlikte orta vade de şirketimiz altyapısını kuvvetlendirici yatırımlar yapacağız.

MUHABİR AĞI GENİŞLEYECEK: Strateji Faktoring olarak ihracat işlemlerinde oldukça kuvvetliyiz. Bu yönde yatırımlarımız da devam ediyor. Yurtdışındaki muhabir ağımızı genişletmek istiyoruz. Diğer taraftan Exim sevk sonrası reeskont işlemlerinde de büyüme planımız var. Tabii öncelikle limitimizin de artması gerekir. Bu yönde başvurumuzu yaptık. Sektörümüzün önü açık. Yeni kanun, BDDK'nın yapıcı yaklaşımı, FKB'nin altyapıyı iyi kurgulaması neticesinde sektörün cirosu GSMH'ye göre yüzde 10'ları yakalayabilir.

"2016'DA YÜZDE 15 BÜYÜYECEĞİZ"

Özge Yılmaz/Fiba Faktoring Genel Müdürü

CİRO 2,7 MİLYAR TL: 2014 yıl sonu itibariyle grup firmamız Girişim Faktoring birleşmemiz hem plasman büyüklüğü hem de müşteri adedi açısından bize önemli bir ivme kazandırdı. Bu süreçte operasyonel etkinlik ve verimliliğimizi artırmış olurken, pazar payımız ve penetrasyonumuz kuvvetlendi. 2015 Kasım ayı itibariyle hedeflerimize paralel olarak 1 milyar TL aktif büyüklük ve 2,7 milyar TL ciroya ulaştık. KOBİ segmentinde büyüme projeksiyonumuz önceliğini koruyor. Dolayısıyla aktif müşteri adedimiz, bu paralelde artmaya devam ediyor. Müşterilerimizin yüzde 8o'den fazlasını KOBİ'ler oluşturuyor. 2015 yıl sonu için plasmanda yüzde 15 dolayında bir büyüme ile 3 milyar TL işlem hacmine ulaşmayı hedefliyoruz.

İHRACAT İŞLEMLERİ DAHA DA ARTACAK: Sağlıklı, tabana yaygın, iyi analiz edilmiş plasman yapısı ve sürdürülebilir kârlılık, her zaman için şirketimizin ana hedefi. Ciro ve faktoring alacaklarımız bu temel prensiple, piyasa dinamiklerine bağlı olarak artmaya devam ediyor. 2016 için plasman hacmimizde yine yüzde 15 artış bekliyoruz, ihracat faktoringi ve tedarikçi finansmanı büyümek istediğimiz ana ürün grupları. 2015 Kasım ayı itibariyle ihracat işlemleri ciromuzun yüzde 11'lik kısmını oluşturuyor. Önümüzdeki dönem TCMB Kaynaklı ihracat Reeskont Kredisi kullanımlarının yaygınlaşmasıyla ihracat hacmimizin de artmasını bekliyoruz.

ÜRÜNLER ÇEŞİTLENDİ: Faktoring şirketlerinin, bu yıl itibarıyla müşterilerine, TCMB Kaynaklı ihracat Reeskont Kredisi kullandırabilecek olmasıyla ürün yelpazemiz daha da zenginleşti. Tedarikçi şirketlere, alacaklarının vadesini beklemeden tahsilat imkânı sunan tedarikçi finansmanıyla da firmaların nakit akışlarını etkin bir şekilde programlayarak, likiditelerini kontrol altında tutmaları için destek oluyoruz. Faktoring sektörünün son yıllarda çıkan yeni ürünler ve alternatif finans kaynaklarıyla 2016 yılında da büyümeye devam edeceğini düşünüyoruz.
MUSTAFA GÜNDOĞDU/EKONOMİST DERGİSİ