Piyasalar Fed’in Aralık’ta atacağı adıma odaklandı. Uzmanlar Aralık’ta Fed’den faiz artırımı bekliyor. Milliyet ekonomi yazarı Selva Demiralp bugünkü yazısında 2015 yılının başından beri konuşulan faiz artırımının neden Aralık ayında beklendiğini kaleme aldı. İşte Demiralp’in o yazısı;
 
Geçtiğimiz cuma günü açıklanan ABD tarım dışı istihdam verisinin beklentilerin oldukça üzerinde gelmesi, Fed’in aralık toplantısında bir faiz artırımına gitmesi olasılığını artırdı. Fed’in eylül ayından beri verdiği sinyaller tutarlı olarak aralıkta bir faiz artırımı gelebileceğine işaret ediyor. Bazı FOMC üyelerinin faiz artırımının geciktirilmesi yönündeki kafa karıştıran yorumlarını bir kenara bırakacak olursak, ekim toplantısı sonrası tekrar güçlenen faiz artırım sinyalinin son istihdam rakamıyla zirve yaptığını söyleyebiliriz.
 
Neden aralık?
 
FOMC arşivlerine baktığımızda Fed üyelerinin çoğunluğunun 2012 yılından beri ilk faiz artırımını 2015’te beklediklerini görüyoruz. 2015 yılına gelindiğinde de bu tahmin değişmedi ve bütün sene faiz artırımının ne zaman geleceğini konuştuk. Kanımca Fed’in iletişiminde dönüm noktası eylül ayı oldu. Eylül öncesindeki toplantılarda Fed hep “istihdam piyasasında toparlanmanın devamı ve enflasyonun orta vadede hedefe ulaşacağından emin olmayı beklediklerini” söyledi durdu. İstihdam rakamları belli bir çizgiye oturmuş görünse de enflasyon rakamlarının sene boyunca 0.3 seviyesini aşamaması beklentileri de olumsuz etkiledi. Enflasyonun orta vadede hedefe ulaşması ihtimali giderek ötelenirken, Fed’in faiz artırımı tarihi de giderek zayıfladı.
 
Ancak eylül toplantısında Yellen’in titizlikle seçilmiş sözlerinin satır aralarında Fed’in söyleminde bir yenilik olduğuna şahit olduk. Temel söylem değişmedi elbette. Yani istihdam piyasasında iyileşme ve enflasyonun orta vadede hedefe ulaşması beklentisi faiz artırımı için ön şart olarak yinelendi. Ancak enflasyonun dış kaynaklı faktörler sebebiyle daha bir süre daha düşmesi beklendiği ve bundan sonraki aylarda istihdam verisi güçlü geldiği sürece faiz artırımın geleceğini söyledi başkan Yellen. Burada üstü kapalı olarak söylenen senenin geri kalanında enflasyon rakamının ikinci planda kalacağı idi. Yellen faiz artırımının önündeki en büyük engel olan enflasyon konusunda dikkatleri orta vadeye çekerek faiz artırımının önünü açmış oldu.
 
Fed böylesine net bir sinyali daha önce vermedi. Çünkü global gelişmeler Fed’e böyle bir olanak tanımadı. Haziran toplantısı öncesi Yunanistan krizi zirve yaptı. Eylül toplantısı öncesi Çin gündeme oturdu. Her iki gelişme de belirsizliği artıran ve Fed’in önünü görmesini engelleyen gelişmelerdi. Fed adımlarını risksiz atmak ister ve önünü net göremediği bir ortamda adım atmadan önce toz dumanın dinmesini bekler. Çünkü yanlış zamanlanmış bir faiz artırımının bedeli çok ağır olabilir.
 
İşte bu noktada gözler 4 Aralık’taki ikinci istihdam raporunda. Bu rapor beklentilerin ciddi şekilde altında gelmediği ve yeni bir global kriz sinyali almadığımız sürece, Fed ilk faiz artırımını aralıkta yapacaktır.