ABD Merkez Bankası'nın (Fed) yaklaşan faiz artırımı öncesinde dolar son 30 yılın en büyük rallisini yaşıyor. Dolar, geçtiğimiz iki yılda Japon Yeni karşısında yüzde 20, euro karşısında da yüzde 17 değerlendi. Bu yıl gelişen ülke paraları karşısında gücüne güç kattı. TL karşısında yüzde 25 değerlenen dolar, Brezilya Reali, Malezya Ringiti gibi paralar karşısında da rekor kırdı. Uzmanlar, doların çıkışını 1980'lerdeki yükselişine benzetiyor. Ancak bu sefer , o dönemden farklı olarak doları durdurmanın zor olduğu uyarısı yapıyor. Uzmanlara göre dolar rallisi sürecek.

Dünya'nın haberine göre, Amerikan Doları, yarınki Fed toplantısı öncesinde diğer majör para birimleri karşısında sakin bir seyir izliyor. Dolar genel trend olarak ise 1984’ten bu yana en güçlü ralliyi yaşıyor. Endeks 1984’ten bu yana en sert iki yıllık yükselişi kaydetmeye hazırlanıyor. 1984’te yüzde 32 artış görülmüştü.

TL'de son çeyrek tahmini 2.95

Uluslararası piyasalardaki türbulans ve gelişen ekonomiler üzerinde artan baskı birçok para biriminin dolar karşısında değer kaybını hızlandıracak. Scotia Bank, eylül ayı raporunda, başlıca paralarda gerilemenin süreceğini ifade ediliyor. Finans kuruluşu, bu yıl yaklaşık yüzde 25 değer kaybeden TL'nin son çeyrekte dolara karşı 2.95 seviyesinden işlem göreceğini öngördü. Raporda diğer para birimleriyle ilgili beklentiler şöyle: "Petrol fiyatlarındaki zayıflığın etkisini hissetmeye devam edecek Rusya'nın parası ruble 2016 ortalarına kadar, makul bir koridor olan 50-60 bandının altında kalacak. Rublenin dolar karşısındayılı 69.0 seviyesinden kapatmasını bekliyoruz.

Rupi ve Rand'da baskı artıyor

Yılbaşından bu yana yüzde 15'e yakın gerileyen Güney Afrika Randı 1 Eylül'de spot piyasada 13.42 seviyesine inmişti. 2015'i 13.60 düzeyinden kapatacağını tahmin ediyoruz. Hint Rupisi, artan oynaklığın etkileyeceği diğer paralardan. Dış finansman ihtiyacı artan ülkenin, bu ayın başında dolar karşısında 66.2 seviyesinde olan parasının yılı 67.0 seviyesinden kapatması öngörülüyor. Dolar karşısından daha dirençli olan Güney Kore Wonu bile gerilemeye devam edecek. Bu ay başında dolar/won 1172 iken, yıl sonu tahmini 1210. Hem ihracata bağımlı ekonomisinin aldığı darbe hem de siyasi gerilim nedeniyle parası düşen Malezya Ringiti'nin ABD'nin politikasının normalleşme süreceğinde en fazla zayıfl ayacak paralardan olduğu tahmin ediliyor. Ringitte yıl sonu beklentisi 4.16. Latin Amerika ülkelerinin paraları sert darbe alacakların başında geliyor. Bu yılın düşüş rekortmeni Brezilya Reali'nin yılın son çeyreğinde 3.70'e düşmesi bekleniyor. Çin ekonomisinin yavaşlamasından da olumsuz etkilenen Latin Amerika'da Şili ve Kolombiya Pezosu da doların ateşini hissedecek paralar arasında."

Euro 1.05'e doğru gidiyor

Euro da ibreyi aşağı çevirecek. Ekonomik toparlanmanın geciktiği Euro Bölgesi'nde, parasal politikanın ABD'den ayrışmasının da etkisiyle euronun güç kaybedeceğini belirten Scotia Bank euro/dolarda yılsonu için 1.05 tahmininde bulunuyor. Finans kuruluşuna göre, gelecek yıl son çeyrekte euro/ dolar'da parite sağlanacak.

Hızlı yükseliş 1985'te Plaza Anlaşması'yla durdurulmuştu

22 Eylül 1985 tarihinde New York Plaza Otel’de ABD, İingiltere, Japonya, Almanya ve Fransa hükümet temsilcileri tarafından doların değerini düşürmek amacıyla bir anlaşma imzaladı. Tarafl ar, dolarının giderek değer kazanmasını önlemek istiyordu. 1980-85 yılları arasında dolar diğer G5 ülkeleri para birimleri karşısında ortalama yüzde 50 değer kazanmıştı. Anlaşma ile ülkeler bazı reform taahhütlerinde bulundu. ABD büyüyen federal açıklarını kapatmayı, Japonya para politikasını gevşeterek finans sektöründe reformlar yapmayı, Almanya ise vergi indirimi uygulamayı taahhüt etti. Küresel ekonomi politikası koordinasyonunun önemi ortaya çıktı ve G7 süreci hızlandırıldı. Ancak ABD Doları'nın hızla değer yitirmesinin ardından 22 Şubat 1987 tarihinde bu sefer Louvre anlaşması imzalandı. Bu anlaşma ile ABD para politikasını sıkılaştırmayı, Japonya ise para politikasını gevşetmeyi taahhüt etti.