Geçtiğimiz hafta iç piyasada TL karşısında 3.4704 ile rekor kıran euro uzmanlara göre dünya piyasalarında hala kırılgan bölgelerde geziyor. Çin’in parasını devalüe etmesi ve ardından borsalarında yaşanan sert düşüşlerin küresel ekonomik krizin habercisi olarak yorumlanması uzmanlara göre euro için kötü haber. Dünya'nın haberine göre, ekonomi uzmanları, küresel ekonomideki her türlü krizin zayıf Euro Bölgesi’ne domino etkisiyle yansıyacağını ve Avrupa’nın ortak para birimi için potansiyel felakete dönüşebileceği uyarısı yapıyor. Nitekim döviz stratejistleri de, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artışını öteleyebileceği beklentisine karşın euro/ doların bu yıl parite seviyesine ineceği beklentisini koruyor.

Parite 1.3 doların altını yeniden gördü

Uluslararası piyasalar hareketli bir hafta yaşıyor. Hafta başında piyasalarda kaos ortamı hakimdi fakat Çin Merkez Bankası’nın devreye girmesiyle fırtına biraz dindi. Diğer yandan Fed üyelerinden William Dudley’den eylül ayı faiz artırımıyla ilgili temkinli açıklamalar geldi. Dudley, faizin eylül ayında artmayabileceği sinyali verdi. Dudley’nin konuşmasıyla birlikte yükselişe geçen euro/dolar paritesinin bu tepkisi kısa süreli oldu ve parite tekrar geri çekilmeye başladı. 1.1335 seviyesinin altında işlem gören parite 1.1290 düzeyine kadar geri çekildi. Geçtiğimiz haftalarda 1.17 seviyelerine ulaşmışken, buradan yönünü aşağı çeviren paritesi, gerek euro üzerindeki güvenli liman alımlarının azalmasının, gerekse de dolar endeksinin kayıplarını geri almasının etkisi ile birlikte 1.13’ün altına indi. Euro, yılbaşından bu yana dolar karşısında yaklaşık yüzde 6 değer kaybetti.

12 ay sonra 95 sente gerileyebilir

Kısa vadede ABD’den gelecek veriler euronun ne tarafa gideceğini belirleyecek. Uzmanlar ise 2015’in geri kalanında doların güç kazanmaya devam edeceği öngörüsünü koruyor. Finans kuruluşları Goldman Sachs ve Bank of Merrill Lynch’in stratejistleri euro ile doların 2015’te eşitleneceği yolundaki tahminlerini değiştirmedi. Fed’in eylülde, hatta bazı ekonomistlere göre bu yıl içinde, faiz artıracağına ilişkin beklentiler ağustos ayı başından bu yana azalmasına karşın doların gücünü koruyacağı belirtiliyor. Günlük işlem hacminin 5.3 trilyon dolarlık olduğu pazarın en büyük oyuncuları Goldman ile Merrill’in stratejistleri yayınladıkları notta, parite tahminlerinde bir değişikliğe gidilmediğini bildirdi. Goldman, euronun 12 ay sonra 95 sente ineceği beklentisinin geçerli olduğunu belirtirken, Bank of America’nın stratejistleri de hala, bu yılın sonunda euro/dolarda paritenin görüleceğini tahmin ediyor. Geçtiğimiz hafta Barclays, parite tahminlerinde revizeye gitmişti. Barclays ekonomistleri, “ABD’de ekonomik aktivitenin sağlam olduğunu görmeye devam etmemize rağmen Fed’in bu korku ortamında piyasaları daha da istikrarsız hale getirebilecek bir faiz artışına başlamasını olası bulmuyoruz” değerlendirmesi yapmıştı. Ancak Barclays baş FX stratejisti Jose Wynne, euro-dolar tahminlerinin, faizdeki tahmin değişimlerini yansıtmadığını ve paranın yönü konusunda tahminlerini koruduklarını kaydetti.

Avrupa’da parasal genişleme büyüyebilir

Geçtiğimiz yıl ve 2015’in başlarında toparlanma gösteren Euro Bölgesi ekonomisi 2015’in ikinci çeyreğinde ivmesini kaybetmeye başladı. Çeyrek dönemlik büyüme hızı sadece yüzde 0.3 olarak gerçekleşti. Euro Bölgesi’nin iki büyük ekonomisi Fransa ve İtalya’nın zayıf performansı birliğin ekonomisindeki kırılganlığı artırdı. Piyasalarda, Avrupa’dan yeni bir parasal genişleme gelmesi ihtimali konuşulmaya başladı. Bu da euro üzerindeki baskıları artırıyor. Uzmanlara göre Euro Bölgesi ekonomisi karmaşık sinyaller gönderiyor. Özellikle Çin’deki devalüasyonun, bu ülkeye önemli miktarda ihracatı bulunan Almanya’nın ekonomisinde yaratabileceği olumsuz tablonun Euro Bölgesi ekonomisini sarsabileceği belirtiliyor.

Küresel kriz euro için felaket olur

Ekonomi uzmanları, küresel ekonomideki her türlü krizin zayıf Euro Bölgesi’ne domino etkisiyle yansıyacağını ve Avrupa’nın ortak para birimi için potansiyel felakete dönüşebileceğini söylüyor. The Bruges Group Direktörü Robert Oulds’a göre 2008 küresel mali krizin başından bu yana durgunlukta olan Euro Bölgesi henüz yeni iyileşme belirtileri göstermeye başlamıştı. Oulds, “Euro Bölgesi’nin halen temel ekonomik sorunları var. Küresel ekonominin indirdiği her türlü darbeye dayanmaya çok az imkanı var. Örneğin Çin’de hisse senetlerinin düşmesi, bunun diğer ülkeleri etkilemesi ve şimdi tüm dünyaya yayılması” diyor. Uzman, “Euro Bölgesi öyle bir durumda ki, her türlü şok onun için felakete dönüşebilir” yorumunda bulunuyor. Ekonomi Profesörü Lawrence White da, ABD’den farklı olarak Avrupa’nın giderek daha fazla uluslararası ticaretin içine çekildiğini ve Çin’e büyük hacimlerde ürün sattığını dile getirdi.

ABD, beklentinin üzerinde büyüdü

ABD’de daha önce yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2.3 arttığı açıklanan gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH), bugün revize edilen rakamlara göre yüzde 3.7 ile beklentilerin üzerinde büyüdü. Ekonominin beklentilerden hızlı büyümesi Fed’in bu yıl faiz artırma olasılğının hâlâ güçlü olduğuna işaret etti. Aynı dönemde çekirdek kişisel tüketim harcamalarındaki (PCE) artış yüzde 1.8 ile beklentilere paralel açıklandı. Verinin ardından dolar, euro ve yen karşısında kazanılmarını artırdı, ABD endeks vadeli işlemleri kazanımlarını artırdı.

Gözler Jackson Hole'den gelecek mesajlarda

Her yıl düzenlenen ünlü Jackson Hole konferansı dün başladı. Dünyanın dört bir yanından merkez bankası başkanları, maliye bakanları, ekonomistler ve akademisyenler bir araya gelerek küresel ekonomik gelişmeler ve para politikaları gibi önemli konularda görüşmelerde bulunacak. Fed Başkanı Yellen bu sene katılmıyor fakat başkan yardımcısı Stanley Fischer, İngiltere Merkez Bankası Başkanı Mark Carney ve daha birçok önemli yüz orada olacak. Piyasaların bir gözü kulağı Jackson Hole’den gelecek mesajlarda olacak.