Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası’na alternatif olmayı hedefleyen Yeni Kalkınma Bankası dün Çin’in Şanghay kentinde faaliyete geçti. 

Mithat Yurdakul'un Milliyet'teki haberine göre İngilizce baş harflerinden yola çıkarak BRICS adı verilen Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın arkasında olduğu banka, 50 milyar doları ödenmiş olan 100 milyar dolarlık sermayesiyle Washington merkezli IMF ve Dünya Bankası’na ciddi bir rakip. 

Bankanın ortak havuzuna Çin 41 milyar dolar, Brezilya, Hindistan ve Rusya 18’er milyar dolar, Güney Afrika ise 5 milyar dolar katkı sağlayacak. Bankanın kararlarında her ülkenin eşit oy hakkı var. Hiçbir ülkenin veto hakkı ise bulunmuyor.

İngiliz BBC, bankanın gelişmekte olan ülkelerin altyapı projelerine kredi desteği sağlayacağını ve ilk kredilerin 2016 başında verileceğini yazdı. 
Dünya çapında altyapı projeleri ve sürdürülebilir kalkınmayı destekleyecek olan banka, internet sitesinde “ABD hâkimiyetindeki Dünya Bankası ve IMF’ye alternatif” olacağını dile getirildi. 

KREDİLER SENEYE VERİLECEK

ABD’nin ardından dünyanın ikinci büyük ekonomisi haline gelen Çin’in küresel siyaset sahnesinde daha büyük rol almak istediği biliniyor. Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 40’ı BRICS ülkelerinde yaşıyor. 

5 BRICS ülkesi küresel gayrisafi milli hasılanın dörtte birini oluşturuyor. Çin Maliye Bakanı Lou Jiwei dünkü açılış töreninde, bankanın halihazırdaki uluslararası finansal sistemi tamamlayacağını söylemekle yetindi. Yeni Kalkınma Bankası’nın başına Hintli bankacı Kundapur Vaman Kamath getirildi. 

Moskova için çok önemli

Fransız haber ajansı AFP, Ukrayna  ile yaşadığı krizin ardından sert kur dalgalanmaları yaşayan ve yabancı yatırım çekmekte zorlanan Moskova yönetiminin yeni bankayı küresel finans kurumlarına alternatif olarak gördüğünü yazdı. 5 ülkenin yaptığı son zirvede Rus Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, BRICS ülkelerinin dünyadaki yeni güç merkezlerinin artan nüfuzunu gösterdiğini dile getirmişti. 

BRICS ülkelerinin kalkınma bankası kurması fikri ilk kez 2012 yılında gündeme gelmişti. Geçen yıl Brezilya’da kuruluş kararı alınan bankanın merkezinin Şanghay’da, bölge  ofisinin Güney Afrika’da ve ilk başkanın Hintli olması kararlaştırılmıştı. Bu arada Dünya Bankası yeni banka ile yakın çalışma arzusunda olduğunu açıkladı. 
 
TÜRKİYE’Yİ NASIL ETKİLER?

Finansmana nesnellik getirebilir
Piri Reis Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Taner Berksoy yeni banka için şu yorumu yaptı:
“IMF veya Dünya Bankası gibi olması mümkün değil. Onlar resmi ajanslarca kurulmuş, ülke kotalarınca desteklenen, 2. Dünya Savaşı’ndan beri faaliyette olan kuruluşlar. Ama şu olur; yeni gelişen ekonomilerin finansman ihtiyacını daha objektif şekilde değerlendirebilir. Gelişen ülke derken Orta Afrika ülkeleri değil, biz (Türkiye), Meksika, Malezya, Endonezya gibi belirli bir gelişme temposunu tutturmuş ülkelerden bahsediyorum. IMF veya Dünya Bankası’nın, egemen ülkelerin G5, G7 optiğinden düzene bakan hegamonyaları var.
Sistemin gelişmişlerinin optiğinden kredi veriyorlar ya da vermiyorlar. Alternatif bir kuruluş olursa finansmana olumlu bir nesnellik getirebilir. Bana sorarsanız, olabilir. Ama Batı’ya bağımlı olmayalım derken, Çin’in kucağına da oturulmaması lazım. Finansman modeli önemli.”
 
ABD temkinli
Küresel nüfuzunu artırmak için adımlar atan Çin, Yeni Kalkınma Bankası’ndaki rolünün yanı sıra Asya Altyapı Yatırım Bankası’nı (AIIB) da kuruyor. Merkezi Pekin’de bulunacak olan AIIB’de Çin yüzde 30 payla lider durumda. Geçen ay aralarında Almanya, İngiltere ve Fransa’nın da olduğu 50 kurucu ülkenin katılımıyla imzaları atılan bankaya ABD ve Japonya mesafeli.