Euro Bölgesi maliye bakanları, Yunanistan’ın üçüncü kurtarma paketinin ana hatları üzerinde Pazar günü bir anlaşmaya varılmasının düşük bir ihtimal olduğunu belirttiler.

Almanya liderliğindeki Avrupalı yetkililer Yunanistan için yeni bir  kurtarmaya karşı direnç gösterirken, en kötü senaryo şimdilik masadan kalkmış durumda. Pazar günü yapılacak 28 üyeli Avrupa Birliği liderleri toplantısı iptal edilirken, Yunanistan’ı Euro’nun dışına itmek için gerekli prosedürlerin çoğu liderlerin oybirliğine bağlı. 19 üyeli Euro Bölgesi liderlerinin zirvesi Pazar günü gerçekleşecek. Bu da yardım müzakerelerini başlatıp başlatmamaya karar verecekleri anlamına geliyor.

"Kurtarma müzakelerinin başlatılması için Tsipras'ın güven kazanması gerek"

Bakanlar, üçüncü kurtarma için müzakerelerin başlaması öncesinde Yunanistan Başbakanı Alexis Tsipras’ın 19 üyeli para birliğindeki ortaklarının güvenini yeniden kazanmak adına Pazartesi’den başlamak üzere önemli mevzuatları yasalaştırması gerektiğini belirttiler.

Yunanistan krizi ile ilgili Brüksel’de yapılan müzakereler Euro Bölgesi maliye bakanlarının Yunanistan reformlarını yetersiz bulması ile Pazar gününe sarktı. Euro Bölgesi maliye bakanları 3 yıllık yeni bir kurtarma paketi için başvuran Yunanistan'ın reform taahhütlerini yetersiz buldu.

Euro Grubu maliye bakanları, Yunanistan’ı Euro’da tutma konusunda çıkmaza girerek acil olarak yapılan görüşmelerin Pazar günü de devam etmesi kararı aldılar. Borç yüklü ve likidite sıkıntısı çeken Yunanistan’ın finansal yardım talebi riske girdi. Brüksel'deki maliye bakanlarının 8 saati aşan toplantısı sonuçsuz kalırken Pazar günü toplantının süreceği açıklandı.

Bankaları iki haftadır kapalı olan Yunanistan’ın likidite tükenmeye yaklaşırken, Almanya liderliğindeki Avrupalı yetkililer ülkenin borcunun çok büyük olduğu ve Tsipras’ın sunduğu reform tekliflerinin yetersiz olduğu sinyali verdiler. Öte yandan yetkililer teklif edilen reformların uygulanacağına dair güven duymadıklarını ifade ettiler.

Atina Haber Ajansı’na göre Dijsselbloem, Cumartesi gecesi yapılan görüşmeleri sinirlerin gerilmesinin ardından sona erdirdi. Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble’nin bir noktada, “Beni aptal yerine koymayın” dediği öne sürüldü.

‘Grexit’ fikri

Alman Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung Gazetesi’nin Almanya’nın Yunanistan’a Euro Bölgesi’nden 5 yıllığına “mola” alması teklifi sunduğunu öne sürmesinden bu yana 24 saattir Yunanistan’ın para birliğinden çıkmasına yönelik alternatif bir fikir etrafta dolaşıyordu.

Söz konusu iddia bir Avrupalı yetkili tarafından reddedildiyse de Almanya Başbakan Yardımcısı  Sigmar Gabriel, bu teklifi “akla uygun” olarak tanımladı. Gabriel, “Bu teklif ancak Yunan hükümetinin daha bir alternatif olduğuna karar kılması halinde başarılabilir olur” dedi.

(14.20) AB Yetkilisi: Liderler kurtarma müzakerelerinin resmi başlangıcının yolunu açacak bir açıklama yayımlamayı umuyor

Associated Press'in haberine göre isminin açıklanması istemeyen bir Avrupalı yetkili, kreditörlerin Yunan bankalarındaki baskıyı hafifletecek bir anlaşma arayışında olduklarını söyledi. Yunan bankalarının likiditesi Pazartesi günü gibi yakın bir zamanda tükenebilir.

Müzakerelere yakın olan yetkili, 19 üyeli Euro Bölgesi liderlerinin “A Planı” üzerine odaklandıklarını ve bu planın Yunanistan’ın yükümlüklerini karşılaması ve Euro’da kalmasını içerdiğini ifade etti.

Yetkili Euro Bölgesi liderlerinin Yunanistan’ın kurtarma müzakerelerinin resmi başlangıcının yolunu açacak bir açıklama yayımlamayı umduklarını dile getirdi. Yetkili, “Bu, Avrupa Merkez Bankası’nın acil likidite yardımını artırmasına yeşil ışık yakabilir” dedi. Liderler maliye bakanlarının ardından bir araya gelecekler.

(13.30) AB/Moskovici: Yunanistan’ın daha fazlasını yapması gerek

AB’nin üst düzey ekonomik yetkilisi Pierre Moscovici, “Yunan kanun yapıcılar Başbakan Alexis Tsipras’ın sert kemer sıkma tekliflerini onaylayarak yeterini yerine getirdiklerini düşünüyorlarsa tekrar düşünseler iyi olur. Yunan hükümeti kısa ve uzun vadede daha fazlasını yapmalı. Yunan hükümeti muhtemelen birkaç gün içerisinde hızlıca mevzuatı yasalaştırma baskısı altına girecek. Kreditörleri ekonomik reformlarla ilgili endişelerini yatıştırılmaya çalışılacak. Anlaşmanın ekonomik bir düzeyde hırslı ve politik düzeyde gerçekçi olması gerekiyor” dedi.

Moscovici, "Yunan hükümeti reformları kısa vadede ve ertelemeden uygulamaya ve oylamaya girişirse müzakereler için temel oluşur" ifadesini kullandı.

(13.00) AB/Dombrovskis: ESM için müzakerelerin başlatılması düşük bir ihtimal

Avrupa Birliği Komisyonu Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis, Pazar günü yapılacak görüşmelerde kredi müzakerelerinin başlaması adına bir anlaşma sağlanmasına yönelik umutları zayıflattı.


Dombrovskis, “Avrupa Komisyonu’nun üçüncü kurtarma programı veya Avrupa İstikrar Mekanizması (ESM) programı için resmi müzakerelerin başlatılması adında yetki alması düşük bir ihtimal” dedi. Euro Grubu tarafından hazırlanan taslak metin Cumartesi gecesi tartışıldı. Reuters’ın haberine göre Yunanistan’ın sadece kredi görüşmelerini başlatmak için bir seri ek taahhütte bulunması gerekiyor.

Dombrovskis, “3 yıllık bir ESM programının sağlanabilmesi adına uygun koşulların oluşması için paket kayda değer şekilde güçlendirilmeli ve genişletilmeli” diye konuştu.

(12:30) İtalya/Padoan: İlerleme önündeki en büyük engel güven eksikliği

İtalya Maliye Bakanı Pier Carlo Padoan, Avrupalı kreditörlerin Yunan hükümetine ekonomik reformların gerçekleştirilmesi konusunda yeterince güvenmediğini ifade etti.

Padoan, toplantı öncesinde yaptığı konuşmada, “Bunun bir sonucu olarak Pazar günkü toplantılarda Yunanistan’ın Euro Bölgesi’ndeki yerini garantileyecek bir anlaşma çıkmayabilir. Müzakereleri başlatacak koşulları oluşturmaya çalışıyoruz ki bu gerçek hedefimiz. Konu bir anlaşmaya varmak ile ilgili değil. Yüzleşelim artık, ilerleme önündeki en büyük engel güven eksikliği” dedi.

(11.55) Kıbrıs/Georgiades: Yunanistan’ın Euro’daki yerini koruması için bir yol bulunabilir

Yunanistan geleneksel olarak müttefiki olan Kıbrıs’ın Maliye Bakanı Harris Georgiades, Yunanistan’ın Euro’daki yerini korumasını sağlayacak bir yol bulunabileceğini söyledi. Ancak Georgiades öte yandan ‘popülizm, sloganlar ve aşırılıklar’ın anlaşma yolunu açmayacağı konusunda uyarıda bulundu. Euro Grubu toplantısı öncesinde değerlendirmelerde bulunan maliye bakanı, “Duygu temelli çalışmak yerine neden temellinde çalışmalıyız” dedi. Georgiades, Kıbrıs’ın zorlu geçen müzakerelerde Yunanistan’ın arkasında olduğunu belirtti.

(11.40) Finlandiya/Stubb: Taraflar birbirinden çok uzak

Finlandiya Maliye Bakanı Alexander Stubb, Yunanistan’ın finansal krizi ile ilgili bir anlaşmaya varılması konusunda hala umutlu olduğunu söyledi. Ancak tarafların birbirlerinden “hala çok çok uzak olduğunu” dile getirdi. Stubb, Yunanistan’ın  kreditöleri ile anlaşmaya varmasına 1’den 10’a bir skalada 3 ile 4 arasında bir ihtimal verdiğini söyledi. Stubb, Finlandiya’nın anlaşmanın önünü tıkadığı iddialarını reddetti ve “Tüm ülkeler bu çok zor durumdan çıkış yolu bulmaya çalışıyor” dedi. 

(11.25) AB/Tusk: Euro Bölgesi zirvesi, Yunanistan görüşmeleri sonuçlanana kadar sürecek

AB Başkanı Tusk, Euro Grubu toplantısının sürmesi dolayısıyla AB Zirvesi'ni iptal etti. Avrupa Birliği Başkanı Donald Tusk AB liderleri Zirvesi’ni iptal ederek Yunanistan’ın kurtarma krizinde Euro Bölgesi toplantısına odaklanılması kararı aldı.

Avrupa Birliği (AB) Başkanı Donald Tusk, "Euro Bölgesi zirvesi, Yunanistan görüşmeleri sonuçlanana kadar sürecek" dedi. Tusk böylece Euro Grubu toplantısının ardından yapılması beklenen AB liderleri zirvesini iptal etmiş oldu. Euro Bölgesi'ne üye 19 ülke liderinin katılımıyla düzenlenecek zirve ise maliye bakanlarının toplantısının ardından yapılacak.

(11.00) Avusturya/Schelling: Tartışmalar zorlu geçecek

Avusturya Maliye Bakanı Hans Joerg Schelling, Pazar günü, “Euro Grubu ve Yunanistan arasında pek çok ayrılık var. Önümüzdeki tartışmalar zorlu geçecek” dedi.

(10.33) İtalya Başbakanı Renzi: Almanya, Yunanistan ile uzlaşmalı

İtalya Başbakanı Matteo Renzi, Pazar günü yaptığı değerlendirmede, “Yunanistan’ın Euro Bölgesi’ni terk etmesine izin verilmemeli. Alman hükümeti uzlaşmak zorunda. Atina’yı küçük düşürmemeliler” diye konuştu.

Renzi, Rome merkezli bir gazete olan Il Messaggero'ya, “Sağduyu üstün gelmeli ve bir anlaşmaya varılmalı. İtalya Yunanistan’ın Euro’dan çıkmasını istemiyor. Almanya’ya ‘yeter artık’ diyorum. Avrupa’nın taleplerine paralel olan teklifleri sundu. Şimdi bir anlaşma imzalamalıyız” diye konuştu.

(10.00) Yunan Temsilciler: Almanya yeni taleplerle Yunanistan’ı küçük düşürmek istiyor

Reuters’in haberine göre Yunan iktidar partisi Syriza'nın Avrupa Parlamentosu Temsilcileri, “Almanya yeni taleplerle Yunanistan’ı küçük düşürmek istiyor. Burada yapılmaya çalışılan şey Yunanistan’ı küçük düşürmek veya Yunan hükümetini devirmek” açıklaması yaptı.

Kıdemli Syriza yetkilisi ve Avrupa Parlamentosu’nun Başkan Yardımcısı Dimitrios Papadimoulis, Mega TV’ye yaptığı değerlendirmede, “Almanya, kurtarma anlaşmasına yeni talepler getirerek Yunanistan’ı aşağılamak istiyor” dedi.

Yunanistan’a başka bir kurtarma sağlanması konusundaki isteksizliğin boyutuna vurgu yapan Almanya Maliye Bakanlığı’nın Cumartesi günü Yunanistan’dan daha güçlü önlemler talep ettiği veya Euro Bölgesi’nden gizli bir ihraç olarak görülen 5 yıllık bir “mola” talep ettiği öne sürülmüştü.

(01.16) Stubb: Pazar devam edilecek

Finlandiya Maliye Bakanı Alexander Stubb, Cumartesi gecesi Twitter yoluyla, “Euro Grubu seansının sonu. Pazar devam edilecek” açıklaması yaptı. 

(01.37) Dijsselbloem: Kredibilite ve güven meselelerini ve tabii ki finansal konuları tartıştık

Euro Grubu Başkanı ve Hollanda Maliye Bakanı Jeroen Dijsselbloem, toplantının ardından yaptığı kısa açıklamada "Yunanistan'ın teklifini derinlemesine konuştuk. Kredibilite ve güven meselelerini ve tabii ki finansal konuları tartıştık. Hala çok zor fakat çalışmalar hala ilerliyor" dedi.

Başbakan Alexis Tsipras’ın harcama kesintileri, emeklilik tasarrufları ve vergi artırımlarını içeren teklife Yunanistan Parlamentosu’nun desteğini almasından saatler sonra Euro Bölgesi maliye bakanları Brüksel’de bir araya geldiler ve detaylar ile ilgili şüphe duyduklarını dile getirdiler. Yunanistan teklifin kreditörlerce kabul edilmesi durumunda en az 74 milyar euroluk (83 milyar euro) finansal yardım alabilir. Tekliflerin eksik yönlerinin yanı sıra Dijsselbloem’a göre, Yunan kanun yapıcıların Cumartesi erken saatlerde onayladıkları teklif, iki hafta önce görüşmelerin sonlandırılması, bankaların kapatılması ve sermaye kontrollerinin uygulanmasından bu yana kötüleşen ekonomik durumu yansıtmıyor.

Yetkililerin endişeleri medyaya yansıdı. Alman Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung Almanya Maliye Bakanlığı’nın Yunanistan’ı Euro Bölgesi’nden 5 yıllığına uzaklaştırma teklifi sunduğunu bildirdi. Ancak görüşmelerin gizli olması nedeniyle isminin açıklanmasını istemeyen bir Avrupa Birliği yetkilisi söz konusu fikrin yasa dışı ve saçma olduğunu söyledi.

Finlandiya medyası, Helsinki hükümetinin Yunanistan’ın kurtarılmasına kesinlikle karşı olduğunu yazdı.

Finlandiya muhalefeti

Finlandiya Maliye Bakanı Alexander Stubb, “Yunanistan’a herhangi bir ek krediyi onaylayacağımız bir noktada olduğumuza inanmıyorum. Üyelerin yarısından fazlası bizimle aynı duruşu sergiledi ve belki sadece birkaçının başka bir görüşü vardı” dedi.

Tsipras’ın 30 Haziran’da IMF ödemesini kaçırması ve aynı gün ikinci kurtarma paketinin dolmasına izin vermesinin ardından ortak bir zemin bulmada güçlük çekiyorlar. Yunanistan bir kez daha kurtarma elde ederse bu ülkenin 2010 yılından bu yana üçüncü kurtarılması olacak.

Yunanistan ile kreditörleri arasında beş aydır süren müzakereler, ülkenin ekonomik krizini derinleştirdi. Yunanistan’da bankalardan günlük 60 euro mevduat çekilmesine izin veriliyor. Emekli aylıkları karneye bağlandı, ticaret durma noktasına geldi.

Ekonomik uçurum

Slovakya’dan Peter Kazimir, Euro Grubu toplantısının başlaması öncesinde, “Yunanistan ekonomisi uçurum kenarına yaklaşıyor” dedi.

Yunan tahvilleri, Tsipras’ın sunduğu teklif paketinin anlaşma sağlayacağı iyimserliği ile Cuma günü ralli yaptı. Bloomberg’in derlediği verilere göre ülkenin en büyük dört bankası tarafından ihraç edilen euro cinsinden tahviller 40 sentin altındaki seyri sürdürdü.

Fiyatlar, yatırımcıların bankaların borçları yeniden yapılandırmasını beklediğine işaret ediyor. Ülkenin içinde bulunduğu ekonomik kriz mevduat sahiplerinin Aralık ve Haziran ayları arasında yaklaşık 40 milyar euroyu geri çekmelerine neden oldu.

Diğer yandan maliye bakanları, IMF’in desteklemiş olduğu bir adım olan borç silinmesi ile ilgili herhangi bir görüşme yapmayı reddettiler.

Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble, Cumartesi günü Euro Grubu toplantısına vardığı sırada, “Borçların silinmesi imkansız” dedi.

İsminin açıklanmaması şartı ile konuşan bir Euro Bölgesi yetkilisine göre ülkenin 3 kreditör kurumu (IMF, Avrupa Birliği Komisyonu ve Avrupa Merkez Bankası) bir kurtarma paketinin temeli olarak programı, önceden pozitif değerlendirdiler. 

Moscovici’nin umudu

AB Komisyonu'nun Ekonomi, Mali işler, Vergilendirme ve Gümrük Birliği'nden sorumlu üyesi Pierre Moscovici, gazetecilere, “Her zaman umut var” dedi.

Hem Euro Bölgesi hem de Avrupa Birliği liderleri zirvelerinin programı AB Başkanı Donald Tusk tarafından Pazar sabahı belirlenecek.

Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung’un haberine göre Yunanistan’ın uluslararası kreditörleri ülkenin reform tekliflerini bütçe hedeflerini karşılamada hala yetersiz görüyor.

Tsipras sadece Berlin ve Brüksel’de değil, kendi partisi içinde de politik muhaliflerle karşı karşıya. Bir düzineden fazla Syriza üyesi planı desteklemeyi reddetti. Bir hafta önce yapılan referandumda Yunan halkı kemer sıkma önlemlerine “Hayır” demişti. Bazı Syriza üyeleri sunulan tekliflerin öngördüğü önlemleri kınadı. Tsipras oylamanın ardından yaptığı konuşmada önceliğinin bir kurtarma anlaşması sağlanması adına kreditörlerle müzakerelerin tamamlanması olduğunu söyledi.

İspanya’dan Luis de Guindos görüşmeleri terk ettiği sırada, “Daha iyi olabilirdi. Ancak daha kötü de olabilirdir” dedi.

Son 5 yılda toplam 240 milyar euroluk 2 kurtarma paketine rağmen ekonomisini düzlüğe çıkaramayan Yunanistan 3 yıllık üçüncü bir kurtarma paketi için kreditörlerden 53,5 milyar euro talep ediyor. Atina'nın bunun karşılığında taahhüt ettiği emeklilik reformu, vergileri artırma ve yeni özelleştirmeler dahil bir dizi kemer sıkma önlemini içeren reform paketi gecikmiş ve yetersiz bir adım olarak değerlendiriliyor.

Yunanistan'ın 5 Temmuz'da düzenlenen referandumda kreditörlerin şartlarını reddetmesi üzerine Salı günü Brüksel'de toplanan Euro Bölgesi liderleri yeni kurtarma paketi için Atina'ya 5 gün süre tanımıştı.