Türkiye’de 80 milyar liralık büyüklüğe ulaşan akaryakıt sektörü Fransız Total’in Türkiye’de çıkma kararı almasıyla yeni bir heyecan yaşıyor. 

Total’in dağıtım piyasasındaki yüzde 5.3’lük payını almak isteyen şirketler, Total’in akaryakıt operasyonuyla ilgili veri almak üzere bilgi odasına girmek için gün sayıyor. Hürriyet'teki habere göre bu şirketler arasında Azerbaycan devlet petrol şirketi Socar’ın da bulunduğu öğrenildi. Dün BP’den yapılan, “Türkiye’de 650 akaryakıt istasyonumuz var, bu sayıyı 2 yıl içinde 800’e çıkarmayı hedefledik” açıklaması da, ‘Acaba BP de Total’le ilgileniyor mu’ sorusunu gündeme getirdi.

ÜZERİNDE BASKI VAR

Şirketler her ne kadar Total ile ilgili görünse de, sektör üzerindeki baskılar şirketlerin net bir karar vermesini de zorluyor. EPDK’nın akaryakıt dağıtım şirketleri ve bayilerinin kâr marjlarını sınırlamak üzere dönem dönem tavan fiyat uygulamasına gitmesi; bayilik sözleşmelerinin 2010 yılından itibaren beş yıl ile sınırlanması, 2011 yılından itibaren akaryakıt istasyonlarında finansal ve hizmet promosyonları dışındaki tüm promosyonların yasaklanması gelirler ve kârlar üzerinde baskı oluşturdu. Özellikle 18 Eylül 2010 tarihinden itibaren bayilik sözleşmelerinin beş yıl ile sınırlanması ve bu sürenin bu yıl içinde dolacak olması, akaryakıt şirketlerinin mevcut bayilerini koruyabilmeleri ya da yeni bayi edinebilmeleri için yüksek tutarlarda bütçeler ayırmalarını gerektiriyor.

LİDER PETROL OFİSİ

Total’in akaryakıt dağıtım faaliyetlerini satmak üzere Societe Generale’i yetkilendirmesinin ardından gözler akaryakıt sektörüne çevirdi. Avrupa’da akaryakıtın en pahalı olduğu ülkelerden birisi olan Türkiye’de yüzde 60’ı aşan vergi oranları ve sektördeki sert düzenlemeler dağıtım şirketlerinin kârlarını da eritiyor. EPDK verilerine göre, 80 milyar lira büyüklüğündeki akaryakıt dağıtım sektöründe 70 şirket faaliyet gösteriyor ancak ilk 10 sıradaki şirketin pazar payı yüzde 80’i aşıyor. Avusturya merkezli OMV’nin sahibi olduğu Petrol Ofisi bu yılın ilk iki ayında 761.000 ton satış ve yüzde 25 pazar payı ile akaryakıt sektöründe lider konumda bulunuyor. OPET, yüzde 17’lik pazar payı ile ikinci sırada yer alırken, Total ise yüzde 5.3 pazar payı ile Shell-Turcas ve BP gibi oyuncuların ardından 5’inci sırada yer alıyor.

SOCAR, DAĞITIM LİSANSI ALMIŞTI

Daha önce EPDK’dan akaryakıt dağıtım lisansı alan Azeri enerji devi Socar, bu alana sürpriz bir ortakla girmeye hazırlanıyordu. Bu sürpriz ortak ise hazır giyim markası Ramsey’in sahibi işadamı Remzi Gür’dü. Socar Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, Gür ile üç farklı şirkette ortaklıkları olduğunu açıklamıştı.

DİĞERLERİ DE AYNI YOLU İZLEYEBİLİR

TOTAL’in satış kararı ile ilgili daha önce Reuters’a bilgi veren bir kaynak, sektörle ilgili şu değerlendirmeyi yapmıştı: “Total, Türkiye’de akaryakıt dağıtım sektöründen çıkmak için Societe Generale’e yetki verdi. Sektörde kârlılık ciddi baskı altında, alıcı bulmaları halinde diğer yabancı şirketler de aynı yolu izleyebilir.”

Rakamlarla TOTAL 
* Total Türkiye’de yaklaşık 450 istasyon ile faaliyet gösteriyor.
* Türkiye’de toplam 10 bin çalışanı bulunuyor.
* Total Türkiye’de 1992 yılından beri faaliyet gösteriyor.
 * Total, 130’dan fazla ülkede faaliyet gösteriyor.
 * 30 ülkede ise günlük 2.35 milyon varil ham petrol ve gaz üretimi yapıyor
* Dünya üzerinde 15 bin adet istasyonu bulunuyor.
* Toplam istihdamı ise 96 bin 104 kişi.
 

Hangi şirketin  kaç bayisi var*

Şirket Bayi sayısı
-----------------------
OMW 2247
Opet 1371
Shel&Turcas 1046
BP 644
Total 452
Lukoil 377
Milan Petrol 370
Aytemiz 321
Altınbaş Petrol 250

 
Hangi şirket ne kadar paya sahip*

Şirket Pay (%)
--------------------
Petrol Ofisi 23
Opet 18
Shell&Turcas 17.2
BP 8.9
Total 5.3
TP 3.4
Lukoil 2.4
Aytemiz 2
Milan Petrol 1.8
Altınbaş 1.7
Diğer 16.3

(*) EPDK 2013 sektör raporu