Tütün kullanıcıları kapalı alanda içme yasağı ve bırakma teşvikleriyle sigarayı ne kadar azaltsalar da maliyeyi ihya etmeye devam etti. Tiryakiler 2005 yılında 106.7 milyar adet sigara için 12.3 milyar lira öderken, 2014’te 94.7 milyar adede gerileyen sigara tüketimi için 34.6 milyar lira ödemek zorunda kaldı. Bunun en az yüzde 65’i vergi olarak devletin kasasına gitti.
230 milyar TL duman oldu
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) verilerine göre, sigara tüketimi 2005 ve 2009 yılları arasında 106.7 milyar adet ile 107.8 milyar adet arasında seyretti. Sigara kullanımı, resim ve yazılardan oluşan birleşik uyarı sistemi ve kapalı alanda tütün ürünlerinin yasaklanması kararının ardından son yıllarda düşüş gösterdi ancak sigaraya harcanan para azalmadı.
Ülkede 19 Mayıs 2008’de uygulamaya giren ve bir yıl sonra kahvehane, restoran, kafe ve barları da kapsamına alan kapalı alanlardaki sigara yasağı, etkisini 2010’dan itibaren göstermeye başladı. 2009 yılında 107,5 milyar adet sigara tüketilirken, bu rakam 2010 yılında 93,4 milyar adede geriledi. Böylece sadece bir yılda sigara tüketiminde yaşanan düşüş oranı yüzde 15’i aştı.
Sigara tüketimi 2011’de bir miktar daha gerileyerek 91.2 milyar adete indi. Aancak 2012’de 99.2 milyar adede kadar yükseldi. Söz konusu rakam 2013’te 91.7 milyar adet, geçen yıl 94.7 milyar adet olarak gerçekleşti. Böylece son 10 yılda tüketilen sigara adedi yüzde 12.7 azaldı. Bu dönemde sigaraya harcanan para 12.3 milyar liradan, geçen yıl itibarıyla 34.7 milyar liraya çıktı.
Türkiye’de 2005-2014 yıllarını kapsayan 10 yıllık dönemde ise sigaraya harcanan para 230 milyar liraya yaklaştı. Adet bazında ise bu dönemde tüketilen sigara adedi, 1 trilyonu aştı.
5 liralık sigaranın vergisi 4 lira 12 kuruşu buldu
Türkiye’de sigara üreticilerinden 2 tür vergi alınıyor. Bunlardan ilki sigaranın satış fiyatı üzerinden yüzde 65.25 oranında alınan vergi. Firmalar sattıkları sigara için yüzde 65.25 verginin yanı sıra bir de paket başına maktu vergi ödüyor.
Yılbaşında yapılan yeni düzenlemeyle birlikte paket başına ödenen maktu vergi tutarı 0.1366 liradan, 0.1866 liraya çıkarıldı. Yani firmaların paket başına ödedikleri maktu vergi tutarı 13 kuruştan 18 kuruşa yükseltildi. Maktu vergi tutarının da eklenmesiyle, satış fiyatı ne olursa olsun bir paket sigaradan alınan asgari vergi miktarı 4 lira 12 kuruş oluyor. Bugün 8 liraya satılan bir sigara için 5 lira 22 kuruş, en ucuz 5 liralık sigara için 4 lira 12 kuruş vergi ödeniyor.