Savcı Mehmet Selim Kiraz’ın şehit edilmesinin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, “Özel güvenlik kalkmalı. Kamu kurumları için emniyet güçleri ayrı bir teşkilat kurmalı” açıklaması tartışma yarattı. Sektörde 240 bin kişinin istihdam edildiğini açıklayan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Özel Güvenlik Hizmetleri Meclis Başkanı Hasan Gazi Özer, “Bunun 180 bin kişisi kamuya ait kurumlarda çalışıyor. Kamu kurumları kendi güvenliğini oluştursa da bu kişiler buralarda çalışacaktır. Ancak belirsizlik olduğu için sektörde tedirginlik var” dedi.
 
KİMLİK VAR, SİSTEM YOK
Özel güvenlik sektörünün Türkiye’de çok tartışıldığını anlatan Hasan Gazi Özer, şu değerlendirmeyi yaptı: “Her olumsuz gelişmenin ardından sektör hedef oluyor. Ancak burada farklı düzenlemeler gerekiyor. Kamu kurumları özel güvenlik hizmeti alacağı zaman gazeteye ilan veriyor; ‘50 kişilik güvenlik elemanı alınacaktır’ diyor. Ancak buranın fizibilite çalışması yapılmıyor. Belki 52 kişi istihdam etmek gerekiyor. Bu çalışmalar yapılmadan hizmet alınmaya kalkılıyor. Kamu kurumunda çalışana kimlik veriliyor. Ancak bu kimliğin kullanılacağı sistemler yapılmıyor. Bunlar da güvenlik açığı doğuruyor”
 
MAAŞLARI 950 LİRA
Sektörün 3.5 milyar dolarlık büyüklüğe ulaştığını anlatan Hasan Gazi Özer, “240 bin kişi istihdam ediliyor. Bunun 180 bin kişisi kamu kurumlarında özel güvenlik görevlisi olarak çalışıyor. Kamu kurumlarında çalışan personelin maaşı 950 lira civarında. Özel şirketlerde çalışanların maaşı ise 1500 lira ile 3 bin lira arasında değişiyor. Sektörde çalışanların yaş ortalaması ise 26’yı buluyor” diye konuştu.
 
Sektörün en hareketli olduğu AB ülkeleri
Ülke Şirket Çalışan
-----------------------------
Polanya 3.600 200.000
Almanya 3.000 170.000
İngiltere 1.700 150.000
Fransa 4.700 117.000
İspanya 998 89.449
Macaristan 3.900 80.000
İtalya 1.240 55.000
Hollanda 818 30.000
Çek Cumhuriyeti 2.210 28.101
Portekiz 92 28.000
Yunanistan 830 25.000
 
Sektörde kadın-erkek
çalışan oranı
---------------------
%15 Kadın
%85 Erkek
Türkiye’deki özel
güvenlik şirketi sayısı
 
Yıl Şirket sayısı
--------------------
2004 21
2005 512
2006 782
2007 914
2008 1.005
2009 1.108
2010 1.212
2011 1.247
2012 1.279
2013 1.299
2014 1.306
 
 
3.5 milyar $
Sektörün Türkiye’deki büyüklüğü
100 milyar $
Özel güvenlik sektörünün dünya cirosu
1.7 milyon
AB ülkelerinde özel güvenlik çalışanı sayısı
50 bin
AB ülkelerindeki özel güvenlik şirketi sayısı
26
Türkiye’de özel güvenlik çalışanı yaş ortalaması
8 saat
Sektörde günlük çalışma saati
950
Sektörde en düşük çalışan maaşı
20 milyar $
Amerika’da sektörün yıllık büyüklüğü
1.5 milyon kişi
Amerika’da özel güvenlik görevlisi olarak çalışan kişi sayısı
Özel güvenlik meclis gündeminde
 
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kaldırılmasını istediği özel güvenlikçilerin sorunları Meclis’te de sık sık gündem oluşturdu. Araştırma ve soru önergelerine konu olan özel güvenlikçilere ilişkin, “Uzun çalışma saatleri ve işten çıkarılma korkusuyla yaptırılan fazla mesailer nedeniyle dikkat ve asosyal kişilik bozuklukları yaşadıkları, bunun da çalışma biçimlerine yansıdığı” yönündeki çarpıcı uyarılar da Meclis kayıtlarına girdi.  Meclis ise özel güvenlikçilerin durumunu son yıllarda özellikle muhalefetin verdiği araştırma önergeleriyle tartıştı. MHP’nin verdiği araştırma önergeleri AK Parti oylarıyla reddedilirken, bu görüşmelerde söz alan iktidar partisi sözcüleri, “Burada sayılan ve sayılmayan özel güvenlikçilerimizin tüm sorunlarının hükümetimizce değerlendirilerek çözüme kavuşturulacağına inancımız tamdır” görüşünü dillendirdiler. Özel güvenlikçilere ilişkin son araştırma önergesi de geçen ay CHP tarafından verildi. CHP’nin önergesindeki şu saptamalar dikkat çekti:
 
1 MİLYON KİŞİ SINAVINA GİRDİ
“Emniyet Genel Müdürlüğü verilerine göre özel güvenlik faaliyeti için izin verilen şirket sayısı bin 300, özel güvenlik eğitimi veren kurum sayısı 557, kendi güvenliğini sağlamak üzere özel güvenlik izni alan yer sayısı 61 bin, sertifika alan özel güvenlik sayısı bir milyon 60 bin, özel güvenlik kimliği alan görevli sayısı 600 bin, mevcut özel güvenlik görevlisi sayısı da 200 bindir. Yine Emniyet Genel Müdürlüğü verilerine göre, özel güvenlik görevlisi olmak için sınava giren kişi sayısı bir milyon, bu sınavlarda başarılı olan kişi sayısı da 650 bin gibi ciddi rakamları bulmaktadır.
 
ASOSYAL KİŞİLİK BOZUKLUĞU
Özel güvenlik görevlileri günde 12 saat çalıştırılmakta olup SGK primleri asgari ücret ağırlıklı ödendiğinden ileri yaşlarda emekli olmaları halinde düşük emekli aylığı ile karşı karşıya kalmakta, kıdem ve ihbar tazminatlarının ödenmemesi, yıpranma hakkı denilen fiili hizmet zamlarının olmaması gibi nedenlerle büyük zorluklar yaşamaktadır. Uzun çalışma saatleri ve işten çıkarılma korkusuyla yapılan fazla mesailer nedeniyle dikkat ve asosyal kişilik bozuklukları yaşanmakta bu da çalışma biçimlerine yansımaktadır.”
 
Ceyhun KUBURLU / Turan YILMAZ