Kentsel dönüşüm hamlesini İstanbul’da kendini en fazla gösterdiği ilçelerden biri de Kadıköy. Fikirtepe’de 4 yıl önce başlayan ve hala sorunlarla devam eden dönüşüm süreci Bağdat Caddesi ve çevresinde hızla ilerliyor. Her sokakta birden fazla inşaatın olduğu bölgede kule vinçler, hafriyat kamyonları günlük yaşamın bir parçası oldu. Bölgedeki hareketlenme çok sayıda inşaat firmasının da bu bölgeye yönelmesini sağladı. Bağdat Caddesi ve çevresindeki gelişmeleri geçtiğimiz aylarda kurulan İstanbul Anadolu Yakası Müteahhitleri Derneği (AYİD) Kurucu Yönetici Üyesi İrfan Aydoğan ve AYİD Genel Sekreteri Hakan Şişik’e sorduk.
 
Bölgede uzun yıllardır faaliyet gösteren ortalama 100 firma olduğunu ve bu sayının son yıllarda 500’e ulaştığını belirten Aydoğan, “Bugün Bağdat Caddesi’nde her köşede İstanbul’un her yerinden gelen inşaat firmaları var. Ankara, Gaziantep, Diyarbakır, Adana, Bursa Afyon’dan geliyorlar. İstanbul’u, Kadıköy’ü tanımıyorlar. İstanbul’un taşı toprağı altın diye gelmişler. Aralarında merdiven altı denecek firmalar da var. Bu nedenle önümüzdeki aylarda yarım kalan, ya da yıkılıp hiç başlamayan işlerle karşılaşabiliriz” dedi.


 
DÖNÜŞÜM DEĞİL YENİLEME
Firma sayısı arttıkça rekabetin de arttığını belirten Aydoğan, iş almak isteyen firmaların ev sahiplerine yüksek oranlarla vaatlerde bulunduğunu, ancak bunun her zaman iyi bir seçenek olmadığını söyledi. Gayrimenkul sahiplerinin inşaat firması ile anlaşmadan önce firmayı ve teklifi iyi araştırması gerektiğine dikkat çeken Aydoğan, “Bizim yüzde 70 teklif sunduğumu binaya yüzde 78 diyorlar. Ticari olarak bu işin olması mümkün değil. İşi almak için gerçek dışı teklifler sonrasında risk yaratır” dedi. Bölgede kendi projeleri de olduğunu söyleyen Aydoğan, yapılan işin kentsel dönüşüm değil, ‘bina yenileme’ olduğunu ifade etti.
 
BAHÇELER OTOPARK OLUYOR
Kadıköy’de yeni yapılan binalarla mahalle kültürünün zarar göreceği iddia ediliyor ve AYİD Genel Sekreteri Hakan Şişik de bu görüşe katılıyor. Aynı sokakta farklı tip binaların yapıldığı ve kent dokusunun bozulduğunu belirten Şişik, “Yeni yapılan apartmanlarda bahçeler otoparka dönüşüyor. Yeşil alan oldukça az. Bu durumda toprağın suyla buluşma alanı azalıyor. Bu konuda bir düzenleme şart. Apartman bazında yenileme yerine adalar birleşsin. Birleşmede ek emsal verilsin. Biz de bölgede yüksek yapıya karşıyız. Ek emsalde kamuya terk yeşil alan şart olsun” dedi.



Vahşi yenileme
Kadıköy’de yenileme çalışmalarının vahşi bir şekilde ilerlediğini belirten Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu, “Kentsel dönüşüm politikası olmadan ilerliyor. Kadıköy’de yapılanda bina bazında yenileme. Biz bölgede vatandaşın müteahhitle olan anlaşmasına karışamayız. Ancak şantiye denetimleri yapıyor, gürültü kirliliği yaratılmamasına dikkat ediyoruz. 2 sene önce bölgeye yüzde 20-25 ek emsal verilmesi burayı cazip kıldı ve firma sayısı hızla artıyor. 2010’da 194 ruhsat verilirken bu rakam 2014’de 650’yi buldu” dedi. Yeşil alanların betonlaşmaması için 5 ay önce bir düzenleme yaptıklarını belirten Nuhoğlu, 1.5 metre yeşil bant yaratma zorunluluğu getirdiklerini söyledi.
 
Sözleşmelere dikkat
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, birçok binada hak sahiplerinin müteahhitlerin ekonomik yapılarına bakmadan verilen oranın cazibesine kapılarak  inşaat sözleşmesi imzaladığını söyledi.  Kiraz, sözleşmelerin nasıl sonuçlar yaratacağını şöyle anlattı: “Maliklerin noterden imzalamış oldukları sözleşmeler kat karşılığı inşaat sözleşmeleri ve bu sözleşmeleri müteahhitler tapuya şerh verdikleri gibi müteahhittin iflas etmesi veya işe hiç başlamaması durumunda malikler sözleşmeyi tek taraflı fesh edemiyorlar. Bu sözleşmenin fesh edilebilmesi için mahkemeye gidilmesi gerekiyor ve mahkeme sürecinin Yargıtay aşaması dahil en az 2 yıl olduğu düşünüldüğünde evlerini boşaltmış ve yıkılmış binalarda hak sahibi olanlar için büyük bir trajedi başlıyor. İnşaat 1-1,5 yıl sürer düşüncesi ile bir yer kiralayan malikler müteahhit ile davalık oldukları 2 yıl ve davayı açtıkları süreleri de dahil edersek 3 yıla yakın bir süre evlerine geri dönememe riski ile karşı karşıya kalıyorlar.”
 
Dernek  ne yapacak?
Kadıköy’de hızla artan inşaatlar, bölge firmalarının dernek çatısı altında toplanmasını sağladı. Yeni kurulan ve 170 üyeye ulaşan İstanbul Anadolu Yakası Müteahhitleri Derneği (AYİD), bölge halkına hizmet vermeyi hedefliyor. Kadıköy’deki halk, evini yenilemek istediğinde derneğin kapısını çalarak teknik ve hukuki destek alabilecek. Dernek, Kadıköy Belediyesi ile de ortak çalışmalar yaparak, bölgedeki kötü niyetli girişimcilerin önünü kesmeyi hedefliyor. Belediye aracılığıyla kurulacak etüt merkezlerinde yenileme çalışmalarının incelenmesi ve sonrasında halka sunulması planlanıyor. 
Gülistan Alagöz / Hürriyet