Kolin Şirketler Grubu'nun Soma'nın Yırca köyünde kurmayı planladığı termik santral çok tartışıldı. Şirketin Enerji Grup Başkanı Murat Zekeriya Aydın ne yapmak istediklerini, köylülerin neden projeye karşı çıktıklarını, bundan sonra ne olacağını Sabah'a anlattı.

Proje ne zaman başladı?

Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) tarafından Manisa Soma'da yer alan kömür rezervlerinin milli ekonomiye elektrik üretmek suretiyle kazandırılması için Ağustos 2012'de rödövans ihalesi düzenlendi. Şirketimizle TKİ arasında Ekim 2012'de sözleşme imzalandı. Sonra proje sahasını belirlemek için çalışma başlattık. Santralin kömür rezervlerine, soğutma amaçlı su kaynaklarına, elektrik iletim hatlarına, depolama alanlarına yakın olması ve zemininin sağlam olması gerekiyordu. Bu çerçevede, TKİ'nin ruhsat alanı içinde Soma A-B santrallerinin hemen yanında bir alan tespit ettik. EPDK'dan ön lisans, Çevre Bakanlığı'ndan da ÇED olumlu belgesi aldık. Daha sonra bu belgeler için süreci başlattık.
Zeytin ağaçlarının olduğu bölge dışında bir yer yok muydu kriterleri karşılayan…
Proje sahasının belirlendiği dönemde zeytinlik alanların kritik enerji yatırımlarına tahsis edilmesine cevaz veren yönetmeliğin ilgili maddeleri yürürlükteydi. Projenin yapılacağı alan ilgili kurumlar tarafından incelenerek uygun görüldü, Mayıs 2014'te de Bakanlar Kurulu'nda acele kamulaştırma kararları çıktı. Kamulaştırılacak taşınmazlara Hazine adına el konulmasına karar verildi. Taşınmaz maliklerine tahliye emir gönderildi. Kamulaştırma işlemleri çerçevesinde belirlenen bedeller Ziraat Bankası Soma Şubesi'ne yatırıldı.

PARA ÖDEDİK, PROTOKOL YAPTIK

Köylünün parası yatırıldı mı?

TKİ'nin Ruhsat Alanı içinde bulunan ve zeytinciliğe de uygun olmayan bu alanın tapu kayıtlarına göre yüzde 26'sı zeytinlik olarak görülmekle birlikte buranın da yüzde 31'lik kısmı EÜAŞ'a ait. Parsel sahibi şahısların yarıdan fazlasıyla herhangi bir hukuki zorunluluk olmamasına ve kamulaştırma bedeli yatırılmasına ragmen protokol tesis ettik, kendilerine kamulaştırma bedelinin yüzde 60'ının üzerinde bir miktar ödenmesi konusunda anlaşmaya vardık. Protokol yapılan yapılmayan herkese zeytinliklerini başka bir alana taşıma teklifini yaptık. Sahip oldukları her bir zeytin ağacı sayısının en az 10 katını farklı bir alanda dikebileceğimizi söyledik. 6 bin ağaca karşılık 60 bin ağaç dikmeyi taahhüt edip protokol yaptık. 160 sondaj yaptık, yerel halkla iletişim içinde bunları gerçekleştirdik. Verilen zararların parasını da ödedik.

Peki güvenlik görevlileriyle köylüler arasında geçen hadise nasıl oldu?
İletişim kazası yaşadık. Kendimizi anlatamadık. Güvenlik görevlileri ile köylüler arasında kimsenin tasvip etmeyeceği olaylar yaşandı. Bundan dolayı çok üzgünüz.

KANUNU VE DAVALARI BEKLİYORUZ

Danıştay kamulaştırma kararını iptal etti. Zeytinliklere ilişkin yönetmelik de durduruldu. Bundan sonra ne olacak?

Kamulaştırma kararına ilişkin hukuki süreç devam ediyor. Karar temyiz aşamasında. Zeytinlik alanlarda benzer projelerin yapılmasına imkan veren yönetmeliğin yerine bir kanun çıkarılacak. O tasarı da Meclis gündeminde. Bu yasal düzenleme enerji sektöründe yapılacak birçok projeyi yakından ilgilendiriyor. ÇED Olumlu Kararı'nın da yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aleyhine dava açıldı. Biz de buna müdahil olduk. Orada da süreç devam ediyor.

Kolin'in başka enerji projeleri var mı?

Akköy 1 (105 megavat) ve Akköy 2 (236 megavat) HES projelerimiz var. Akköy 2 projesi dünyada düşü bakımından 4'üncü oldu. Yaprak HES de 350 megavatlık bir proje. İzmir Aliağa'daki doğalgaz santrali projemiz izin sürecinde. Bir de LNG terminali yapıyoruz.

2 BİN KİŞİYE İŞ SAĞLAYACAĞIZ

Bundan sonra ne yapacaksınız?

Şu anda hem yönetmelik hem de kamulaştırma kararlarının iptali nedeniyle devam etmiyoruz. Proje 1 milyar dolarlık bir yatırım. Şu ana kadar 160 milyon dolar harcadık. Yılda en az 250 milyon dolar gaz ithalatından tasarruf ettirecek projenin inşaat döneminde 2 bin, operasyon döneminde de 1000 kişi çalışacak. Atacağımız her adımda yerel halkla toplantılar yapacağız. Şu anda yerel TV'nin yaptırdığı bir anket var. Köylülerin yüzde 85'i projesinin arkasında duruyor. Geriye kalanlar bölgede hava kalitesinin düşeceğini belirtip tereddütle yaklaşıyor. Onları verilerle ikna edeceğiz. Biz de bir anket çalışması yaptırıyoruz. Sonuçlar 10 güne çıkar.