ABD Doları 2014’te tüm önemli para birimleri karşısında değer kazandı. Japon Yeni karşısında yüzde 12 artış gösteren dolar, euro karşısında da yüzde 11.85 yükselerek 1.2159 ile 2005’ten bu yana en ciddi artışını sağladı. Dünya'da yer alan habere göre, doların 10 önemli para birimi karşısındaki durumunu izleyen Dolar Endeksi, bu yıl yüzde 12.7 yükselerek 2004’ten bu yana en yüksek yıllık kazancını sergiledi. Son bir yıl içinde Türk Lirası da yüzde yaklaşık yüzde 9 ile dolar karşısında en büyk kaybı veren para birimleri arasında yer aldı. Dolardaki bu yükselişin sebebi ABD’nin parasal teşvikleri sonlandırması ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) 2015’te faizleri artıracağı beklentisi olarak görülüyor.

Uzmanlara göre, dolarda boğa eğilimi yani yükseliş yeni yılda da sürecek, hatta daha yeni başladı. ABD’de para politikasının sıkılaşma yolunda olması, buna karşın Avrupa ile Japonya’da genişlemeci politikaların sürmesi 2015’te doların daha da güçlenmesine neden olacak.

Euro eylülde pariteye yaklaşır

‘Dolar 2015’te kral’ diyen uzmanlara göre euro/dolar paritesi 2015’te, 13 yıldır ilk kez 1.0 seviyesine yaklaşabilir. Daha önce Goldman Sachs ile Deutsche Bank, euronun 2017’de parite seviyesine geleceği tahmininde bulunmuştu. Citibank ekonomistleri ise yayınladıkları son raporda, ABD ile Avrupa merkez bankalarının para politikalarında ayrışmanın euroyu hızla pariteye doğru ittiğini belirtiler. Euro/doların gelecek eylül ayında 1.10 düzeyine ineceği tahmininde bulunan Citibank, 2016’da ise euronun 2002’den bu yana ilk kez 0.99’a gerileyeceğini öngördü.

Doların güçlenmeye devam edeceğine katılan diğer kuruluşlardan ABN Amro, 2016’da euro ve doların değerinin eşitleneceğini tahmin ediyor. İngiliz Barclays, 2015 sonunda euronun 1.07 ile pariteye yaklaşacağına düşünüyor. Goldman Sachs, doların yıl boyunca sanayileşmiş ülkelerin oluşturduğu G10’un paraları karşısında yükseliş eğilimini koruyacağını belirterek yıl sonunda euronun 1.15 düzeyinden işlem göreceğini tahmin ediyor.

ECB genişlemeye giderse euro hızlı gerileyecek

Amerikan finans kuruluşlarından Morgan Stanley, euroda kısa pozisyonların azaldığını hatırlatarak, Euro Bölgesi’ndeki gelişmelere bağlı olarak euroda yaşanan yapısal çıkışların aşağı yönlü baskıyı artıracağını belirtyor. Ancak Morgan Stanley, çapraz kurlarda euronun diğer bazı paralar karşısında daha sağlam bir duruş sergilediğine dikkat çekerek, ticari ağırlıklı olarak euronun görece olarak daha yüksek seyredeğini ekliyor.

Morgan Stanley de euro/dolarda cesur tahminlerde bulunanlardan. ECB’nin 2015’te parasal genişlemeyi büyütmemesi halinde euro/doların 1.12 alanına doğru geri çekilmeye devam edeceğini öngören Morgan Stanley analistleri, ECB’nin genişleme hamlesi için düğmeye basması durumda paritenin 1.12 düzeyine doğru çok hızlı bir adım atacağını ve yılı 1.05 seviyesinden tamamlayacağını öngörüyor.

Royal Bank of Canada kıdemli döviz stratejisti Sue Trinh de, dolarda yükselişin ikinci ayağının Fed, faizleri artırmaya başladığında yaşanacağını ve bunun etkisinin 2015 boyunca para piyasalarında hisssedileceğini ifade ediyor.

Hint Rupisi ve Meksika Pezosu gelişen ülkelerin en iyisi olabilir

Doların güçlendiği 2015’te gelişen ülke paralarını zorlu bir yıl bekliyor. Analistlere göre 2015’te döviz piyasalarında en iyi getiriyi Asya paralara sağlayacak. Fransız Societe Generale 2015’te Asya’yı en iyi perfomans gösterecek bölge olarak işaret ediyor ve özellikle Hindistan Rupisi’nin değer kazanacağını öngörüyor. Kurulaşa göre Latin Amerika ülkelerinin paralarında getiri yüzde 1.4 olurken, Asya paraları yüzde 2.7 yükselecek. Avrupa’daki, özellikle Orta ve Doğu Avrupa’daki ülkelerin paralarında ise gerileme bekliyor.

Commerzbank ise Latin Amerika’da Brezilya’nın cari açığını aşağı çekmek için parası reali zayıfl atabileceğini düşünüyor. Düşük petrol fiyatları nedeniyle baskı altında kalan Şili Pezosu’nda ise ‘ayarlamanın’ büyük bir kısmını tamanlandığı ve pezonun 2015’te çoğu Güney Amerika parasından daha iyi performans sergilemesi bekleniyor. Commerzbank’ın 2015’te yükseliş beklediği paralardan biri de Meksika Pezosu. Ülkenin önemli reformlar gerçekleştirdiğine dikkate çeken Commerzbank, Meksika’nın ABD’deki canlanmadan önemli bir avantaj elde edeceğini kaydediyor.

Zayıflayan petrol TL’ye avantaj sağlayacak

Gelişmekte olan Avrupa’da Türkiye, düşük petrol fiyatlarından kazanç sağlayanlar arasında yer alacak. Commerzbank analisti Simon Quijano-Evans Türkiye’nin 2015 yılı cari açık tahminini yüzde 6.7’den yüzde 4.7’ye revize etti. Dolar/TL için yılın ilk çeyreğinde 2.20 tahmininde bulunan analist, TL’nin 2015’i 2.15 seviyesinden tamamlayacağını öngörüyor. Commerbank, Macar Forinti, Roman Leyi ve bu yıl yüzde 48 değer kaybeden Rus Rublesi için de iyimser tahminler yapıyor.

ABN AMRO ise yılsonu Dolar/ TL beklentisini son raporunda 2.40 olarak belirledi. Scotiabank’ın tahmini de 2.33 olarak açıklandı.

Gelişen ülke paralarını birçok risk bekliyor

Gelişmekte olan ülke paraları için 2015 zorlu bir yıl olacak. Zayıflayan petrol fiyatları ve Fed unsurunun yanı sıra gelişmekte olün ülkelerin döviz piyasalarının karşı karşıya kalabileceği bazı riskler var. Alman Commerzbank’ın gelişmekte olan piyasalar araştırma bölüm başkanı Simon Quijano-Evans, bu riskleri şöyle sıralıyor:

►Jeopolitik gerginlikler: Ukrayna’nın doğusundaki kargaşa şu anki birçok küresel sorunun ortak paydası. Ortadoğu’da da görünüm karmaşık. Avrupa’da tüketici güveninin ve şirketlerin beklentilerinin zayıflaması Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya, Slovekya gibi Doğu Avrupa ülkelerinde ekonomik canlanmayı olumsuz etkiledi.

►Küresel deflasyon: Bu durum, içeride fiyat artışları sorunu yaşayan ve ABD Hazine kağıtlarının getirisindeki artış nedeniyle baskı altına giren ülkeler için faydalı olabilir. Bu ülkelere örnek olarak Brezilya, Türkiye, Güney Afrika gösteriliyor.

►Merkez bankaları: Orta ve Doğu Avrupa’daki merkez bankalarının atacağı adımlar önemli. Başlıca ticaret ortakları olan Euro Bölgesi ülkeleri zor bir dönemden geçiyor ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) genişlemeci politikalarını sürdürüyor. Bu şartlar altında Orta ve Doğu Avrupa merkez bankalarının faiz indirmemek için geçerli nedenleri kalmıyor.

►Kredi notları: Gelişmekte olan ülkelerin üç ağır siklet oyuncusu Brezilya, Rusya ve Güney Afrika’nın kredi notları tehlike altına girebilir. Bu üç ülkenin Standard and Poor’s (S&P) notu BBB fakat gelecek üç ila altı ay içinde ekonominin canlardırılması için politika yapıcıların iyi bir plan ortaya koyamamaları halinde notlarının indirilmesi söz konusu olabilir.

►Karmaşık büyüme: Çin ekonomisi hız kesmesine karşın Asya’nın, diğer gelişmekte olan bölgelerden daha iyi ekonomik performans sergilemesi bekleniyor.

►Altyapıda canlanma: Hindistan ve Endonezya gibi ülkeler, altyapı projeleri için hammadde gereksinimlerinin arttığı bir dönemde yaşanan defl asyonist ortamdan avantaj elde edebilirler.