İşte ALB Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Arda Coşar’ın Rusya ekonomisi ve Türkiye-Rusya arasındaki ekonomik ilişkilere yönelik araştırması:

Rusya; Ukrayna krizinde sergilediği tutumun ardından ABD ve Avrupa Birliği ülkelerinin uyguladığı yaptırımlar nedeniyle ekonomik olarak olumsuz etkilendi. Rusya’dan para çıkışları görülürken, Rus Rublesi değer kaybetti. Batı ülkelerinin Rusya üzerinde uyguladığı ekonomik yaptırımların yanı sıra Rusya’nın ihracat ve bütçe gelirlerinde çok önemli yer tutan petrol fiyatlarında görülen sert gerileme de Rusya piyasalarını olumsuz etkilemeye devam ediyor. Rusya’dan sermaye çıkışı devam ederken, Rus Rublesi, Rusya Merkez Bankası’nın döviz satışlarına ve faiz artırmasına rağmen hızla değer kaybediyor. USDRUB paritesi 55.00 ile tarihi zirvelerini test ediyor. Rusya Ekonomi Bakanlığı 2014 yılı için ülkeden 125 milyar dolar sermaye çıkışı beklerken, bu rakam, 2015 yılı için 90 milyar USD. Bu görünüm altında 2015 yılında Rusya’nın negatif büyüme sergilemesini ve Rusya piyasalarında dalgalanmanın devam etmesini beklemek mümkün.

Ekonomik ilişkilerde denge, Türkiye aleyhine gelişiyor

Rusya ve Türkiye ekonomik ilişkilerine bakıldığında, 2013 yılı verilerine göre Rusya 25 milyar 64 milyon USD ile en çok ithalat yapılan ülkeyken, 6 milyar 964 milyon USD ile dördüncü büyük ihracat pazarımız. 2014 yılı Ocak-Ekim verilerine göre Rusya’ya yapılan ihracat, geçen sene aynı döneme göre yüzde 12.90  azalarak 5 milyar 21 milyon USD olurken, ithalat ise yüzde 4.00 artarak 21 milyar 104 milyon USD olarak gerçekleşti. İlk 10 ayda denge Türkiye aleyhine gelişmekle beraber, 2015 yılında Rusya’da krizin derinleşmesinin dış ticaretimizi daha da olumsuz etkileyebileceği görülüyor.

Ruslardan Türk Turizmine tehdit

Rusya’da yaşanabilecek krizden en çok etkilenecek sektör ise ‘Turizm’. 2013 yılında Türkiye’yi ziyaret eden 35 milyon turist arasında Ruslar, 4 milyon 200 bin ile Alman turistlerden sonra ikinci en büyük ziyaretçi grubu. Rus vatandaşları dünya çapında 2003 yılında 12 milyar 900 milyon USD turizm harcaması yaparken, bu rakam 2012 yılına kadar 3 kat artarak 40 milyar USD’ye çıkmış ve Rusya pazarından en çok pay alan ülke Türkiye olmuştur. Bu süreç boyunca, Türkiye’de Rus vatandaşlarından sağlanan turizm geliri, 2008-2009 krizi haricinde düzenli olarak yükselmiştir. Mevcut durumda Rus vatandaşlarının en çok ziyaret ettiği ülkeler arasında Türkiye ilk sıradadır. Ayrıca yurt içi destinasyon dağılımına bakıldığında, Rusya’dan gelen 4 milyon 200 bin turistin yüzde 78,1’i Antalya’yı tercih etmektedir. Yani Rus turistler özellikle Antalya için önem taşıyor.

Mevcut durumda Rusya’nın yaşadığı ekonomik kriz, özellikle 2015 yazı için başta Antalya olmak üzere, turizm sektörümüzü tehdit ediyor. 2009 yılında Rus turist sayısı, küresel kriz sebebiyle yüzde 6 azalmıştı. Bu rakam, ilk bakışta büyük bir fark olarak görünmese de küresel bazda yaşanan bir krizden kaynaklanıyordu. Bu süreç boyunca hem TL hem de Ruble değer kaybetti. Ancak 2014 yılında durum farklı. 2014 yılı başından bu yana Rus Rublesi yüzde 39.00 değer kaybederek en çok değer kaybeden gelişmekte olan ülke para birimi oldu. 2014 yılı başında TL 15 Rus Rublesi’ne eşitken, bugün 24 Rus Rublesi’ne eşit. Bu durum da Rus vatandaşlarının alım gücünün küresel bazda gerilediğini ve alım güçlerinin Türkiye’de yüzde 30’un üzerinde azaldığını gösteriyor. Rus Rublesi’nde görülen değer kaybının Rus vatandaşlarının yurt dışındaki alım güçlerini azaltmasına ek olarak, 2015 yılında Rus ekonomisine dair daralma beklentilerinin de Türk turizmini olumsuz etkilenmesi bekleniyor. Bu durumun en çok tehdit ettiği yer ise Antalya. Kabaca, turizmden Ruslar’ın eksilmesiyle yaşanacak kayıp, 700 milyon dolar ile 1 milyar dolar arasında olabilir.
(ALB Menkul)