Otomotiv içecek, tarım, gıda, finans ve gayrimenkul gibi birçok alanda faaliyetleri bulunan Anadolu  Grubu’nun, Gürcistan’da 185 milyon dolarlık yatırımla gerçekleştirdiği  Paravani Hidroelektrik Santrali (HES), resmen hizmete açıldı.  90 megavat kurulu güce sahip Kura nehri üzerindeki Paravani HES’te üretilen elektrik yılın 9 ayı Türkiye’ye, 3 ayı da kışın nehirlerin donması nedeniyle elektrik sıkıntısı yaşanan Gürcistan’a satılacak. Giresun’daki Aslancık Santrali’nin ardından Anadolu Grubu’nun ikinci santral yatırımı olan Paravani HES ile ilk kez bir Türk yatırımcı yurtdışındaki tesisinde ürettiği elektriği Türkiye’ye satacak. Bu yönüyle oldukça önemli olan bu proje ile Gürcistan suları da bir anlamda millileştirilmiş olacak.

GÜRCİSTAN BAŞBAKANI AÇTI

Gürcistan ve Türkiye arasında 400 kilometrelik enerji iletim hattının da inşa edildiği büyük bir projenin önemli ayaklarından biri olan Paravani HES, önceki  gün Enerji Bakanı Taner Yıldız, Gürcistan Başbakanı Irakli Garibaşvili, Gürcistan Enerji Bakanı Kakha Kaladze ve Anadolu Grubu Onursal Başkanı Kamil Yazıcı ile çok sayıda Türk işadamının katılımıyla hizmete açıldı. Anadolu Grubu’nun davetiyle katıldığımız açılış töreni öncesinde Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, Gürcistan’ın yabancı yatırımcıya oldukça dost bir ortam sunduğunu belirterek, “Biz Gürcistan’da ilk olmanın avantajlarını yaşadık. Bu tür projelerde genelde yap-işlet-devret modeli uygulanır. Ancak bizim projemizde durum bir farklı. Biz devretmeyeceğiz.  Baraj sonsuza kadar bizim. Proje ilk 6 yılda kendisini ödeyecek” dedi.

AÇIĞI AZALTMAYA KATKI

Projenin kendilerini heyecanlandırdığını kaydeden Özilhan şöyle konuştu: “Bu Cumhuriyet tarihinde ilk kez oluyor. Yani ilk kez bir Türk şirketi yurtdışında ürettiği elektriği Türkiye’ye satacak. Yıllık ortalama 20 milyon dolar civarında bir satış olacağını düşünüyoruz. Paravani HES’te ürettiğimiz elektriği buradaki şirketimiz Türkiye’ye satacak. Bu satıştan elde edilen gelir, ilk etapta Gürcistan’daki şirketimize ödenecek. Daha sonra ise, bu para grubumuza temettü olarak aktarılacak. Böylelikle, cari açıkla mücadeleye olumlu katkı sağlanmış olacak. Bu açıdan bakıldığında da Paravani HES oldukça önemli bir proje ve biz bu şekilde Gürcistan’daki yeni fırsatları değerlendiriyoruz. Şu anda somutlaşmış 2-3 proje üzerinde çalışıyoruz. Gürcistan Hükümeti ile bu konuda ilk görüşmelerimizi yaptık. Hedefimiz 2020’ye kadar 400-500 milyon dolar yatırımla enerjide 500 megavat kurulu kapasiteye ulaşmak.”

Hevesimiz kırılıyor

Türkiye’de son dönemde projelerin ÇED raporlarıyla ilgili yaşanan gecikmelerle ilgili soruya Tuncay Özilhan şöyle cevap verdi: “Türkiye’de nükleer ve HES projelerine karşı ciddi bir çevre hassasiyeti gelişti. Bu durum yatırımcıyı bir bakıma geri tutuyor. Yeni yatırımlar için hevesimizi kırıyor. Örneğin bu bölgede çok yoğun bir nüfus yok, çevre üzerinde hassasiyetle durduk. O nedenle HES’lerde ağırlığı Gürcistan’a vereceğiz.”

Enerji sınırları genişliyor

Enerji Bakanı Taner Yıldız da, Paravani HES’in Türkiye’ye komşu ülkeden elektrik sağlanması açısında nönemli bir proje olduğunu belirterek şunları söyledi: “Türkiye’nin tüm komşuları ile iletim hattı mevcut. Şu anda 1000 meavata kadar elektrik iletim hattımız bulunuyor. Komşularımızla gerektiğinde karşılıklı olarak elektrik alım-satımı yapabiliyoruz. Bu siyasi sınırların korunup, ekonomik sınırların kalktığı, enerji sınırlarının genişlediği son derece faydalı bir faaliyet. Şu anda uyum adımlarımız sonucunda eğer ihtiyaç olursa, örneğin Türkiye’den Fransa’ya elektrik satılabilecek.”

Kuş ve balıklar için göç yolu

Paravani HES Genel Müdürü Murat Küçük,  santralde ayrıca balıklar  ve kuşlar için özel göç yolları yaptıklarını söyledi. Balıkların yumurtlama döneminde akıntıya ters yönde hareket ettiklerini kaydeden Küçük, “Balıkların güvenli bir şekilde yumurtalamalarını sağlayacak 81 metrelik özel bir hat oluşturduk. Kuşlar için de güvenliklerini sağlayacak şekilde uyarı mekanizmaları kurduk” dedi.

160 BİN VATANDAŞ AYDINLANACAK

Paravani HES’in Gürcistan’daki su kaynaklarının yapısı nedeniyle 24 saat çalışabildiğini kaydeden Anadolu Grubu Enerji Koordinatörü Tuğban İzzet Aksoy,  “24 saat çalıştığı için 90 megavat olduğu halde, Türkiye’deki 150 megavatlık bir santrala eşit güce sahip” dedi. Aksoy, santralin özelliklerini şöyle özetledi:

Buradan Türkiye’ye satılan elektrik ile 160 bin vatandaş aydınlanırken, 100 hastane ve 50 fabrikaya enerji verilecek. Gürcistan-Türkiye arasında yapılan 400 kilometrelik iletim hattının bir parçası haline geldi. Projede 20 katlı 30 gökdelen kadar beton ve 2 Eyfel kulesi inşa etmeye yetecek kadar demir kullanıldı. Enerji Tüneli uzunluğu 15 kilometre.Cebri Boru uzunluğu 1.2  kilometre. 32 metre yüksekliğinde santral binası.