Dünyanın en büyük ekonomisi ABD’den gelen canlanma belirtileri yine de yatırımcıyı rahatlatmaya yetmiyor. Temel göstergelerdeki iyileşmeler hisse senedi piyasalarına yükseliş olarak yansıyor ancak yatırımcının yakından takip ettiği Çin ekonomisindeki belirsizlik bazı varlık sınıfl arını zayıflatıyor. Dünya'nın haberine göre, Çin Maliye Bakanı’nın düşük büyüme oranlarına razı olduklarını ima eden açıklamaları sonrasında yurtdışı piyasalarda emtia fiyatları son beş yılın en düşük seviyesine geriledi. Çin dünyanın en büyük emtia tüketicilerinden ve bu ülkenin talebinin zayıfl ayacağı beklentisi fiyatları, küresel finans krizinden bu yana en düşük seviyeye getirdi. Güçlü dolar ve emtia piyasalarında oluşan arz fazlası da fiyatların gerilemesinde etkili oluyor. Bloomberg’in 22 ürünü takip ettiği emtia endeksi yılbaşından bu yana yüzde 5.6 geriledi. Özellikle petrol ve metaller büyük baskı altına girmiş durumda.

Hafta başı itibariyle Brent türü petrolde yıllık kayıp yüzde 12 olurken, aşağı hareketlilikler görülen Brent’te, bu seyrin devam etmesi halinde ilk olarak fiyatların 96.20 dolar/varili test edebileceği belirtiliyor.

Metaller büyük baskı hissediyor

Bu yılın en iyi performans gösteren emtialarından metaller bile baskı altına girdi. Yıl genelinde yukarıda kalan nikel fiyatları, Çin’in ekonomisine ilişkin kaygılar nedeniyle haziran sonundan bu yana yüzde 10 düştü. Çin’den geçtiğimiz hafta açıklanan ekonomik veriler sonrasında Asya talebinin zayıf kalacağı spekülasyonlarıyla birlikte spot nikel fiyatlarında satışlar arttı.Hafta başında bakırda günlük kayıp yüzde 1.4’ü buldu. Bakır, ABD’de bakır teknik olarak kritik olarak nitelenen 3.065 dolar/lb direncini geçemedi. Dünyanın en büyük maden şirketlerinden BHP Billiton’un Escondida bakır madenindeki işçilerin 24 saatlik greve başlaması bakır fiyatlarındaki satışı artırdı. Uzmanlar, ABD’de fiyatların bu seviyeleri aşağı yönlü kırması halinde hedef fiyatın 3.00 dolar olduğunu söylüyor.

Demir cevheri de baskıyı hissediyor. Çelik üretiminin önemli hammadesi, yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 15 eridi. Pazartesi günü Çin’in Qingdao limanında demir cevherinin ton fiyatı Ekim 2009’dan bu yana ilk kez 80 doların altına indi.

Değerli metaller da kötü bir dönemden geçiyor. Temmuz-eylül döneminde altın fiyatları yüzde 8.5 geriledi. Gümüş fiyatlarındaki düşüş ise yüzde 15.7 ile çok daha sert oldu. Son haraketlerden sonra gümüş, altın karşısında dört yılın en ucuz konumuna geldi. her iki metalin değer kaybetmesinde, Fed’in faiz artışı için düğmeye basmasından sonra federal fon faizindeki artışın döha önceki tahminlerden daha hızlı olacağı beklentisi etkili.

Tarımsal emtia fiyatları, ABD’de rekoltenin rekor seviyeye çıkacağı tahminleri ve Çin’in azalan talebiyle düşüyor. Düşüşlere soya fasulyesi ve mısır öncülük ediyor. mısır, Soya ve buğday bu yıl Chicago’da yüzde 20 civarında düşüş kaydetti.

Çin yatırımcıyı korkutuyor

Emtia fiyatlarının son beş yılın en düşük seviyeye inmesini değerlendiren İsviçre merkezli finans kuruluşu Credit Suisse’in küresel emtia araştırmaları başkanı Tom Kendall, ‘Çin’de momentumun hız kestiğini görüyoruz. Ülke ekonomisinde açıklanan bir dizi ekonomik veri, yatırımcının durup düşünmesine neden oldu” açıklamasında bulundu. Alman Commerzbank analisti Daniel Briesemann, Bloomberg’e yaptığı açıklamada, spekületif finans yatırımcılarının emtia piyasalarıyla ilgili karamsar bir tutum içinde olduğunu söyledi. Briesemann, Avrupa’daki ekonominin yavaş toparlanmasının ve Çin ekonomisine dair kaygıların fiyatlara düşüş olarak yansıdığını kaydetti.

Çin Maliye Bakanı Lou Jiwei, hükümet olarak tek bir göstergedeki zayıfl ığa bakarak ekonomi politikalarında sert değişiklikler yapmayacaklarını söylemişti. Piyasalar, bu açıklamayı Çin hükümetinin düşük büyüme oranlarını kabul edebileceği şeklinde yorumlamıştı. Çin ile zayıfl ayan piyasalar dün yine Çin’den gelen imalat verisiyle biraz toparlandı.

Emtialar dün düşüşe ara verdi

Emtia fiyatları dün Çin’den gelen imalat verisiyle biraz toparlandı. Çin imalat PMI verisinin beklentilerin hafif üzerinde gelmesinin ardından sınırlı bir toparlanma görülen altın fiyatlarında ilerleyen saatlerde doların değer kaybetmesi nedeniyle yukarı yönlü sert hareketler görüldü. Altın, yüzde 1.5 yükselerek 1.232 dolara çıktı. Altın fiyatlarını yukarı itin faktörler arasında Suriye’deki IŞİD hedefl erine yapılan saldırının doları zayıfl atması öne çıkarken, Fed üyesi William Dudley hem de Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi tarafından açıklamalar sonrası etkili oldu. Dudley faizlerin bir süre daha düşük kalmaya devam edeceğini dile getirirken Fed’in ekonomide oluşabilecek balonları tespit etmesi gerektiğini dile getirdi. Draghi ise Avrupa’nın enfl asyon sorunun işsizliğin çözülmesinin ardından ortadan kalkacağını dile getirdi. Üç ay vadeli bakır kontratı 0.7 artarak ton başına 6,764.75 dolar oldu. Bakırın dünkü yükselişi 2014 yılı kayıplarını yüzde 8.1’e düşürdü.

Çin’in imalat verisi rahatlama getirdi

Çin’de imalat sanayindeki büyüme eylülde beklenmedik biçimde hız kazanırken, sektördeki istihdam 5.5 yılın en düşük seviyesine geriledi. Çin’de açıklanan öncü veriye göre, HSBC/Markit imalat PMI eylülde 50.5’e yükseldi. Endeks ağustosta nihai 50.2 seviyesinde açıklanmıştı. Sektöre ait işsizlik alt endeksi ise 46.9’a gerileyerek Şubat 2009’dan bu yana görülen en düşük seviyede yer aldı. Komünist parti liderlerinin sosyal istikrar verdiği önem göz önüne alındığında istihdam piyasasının zayıfl adığına yönelik belirtiler ülkede finansman maliyetlerinin önümüzdeki haftalarda düşürüleceğine yönelik beklentileri güçlendiriyor. Ancak faiz indirimi veya tüm bankaların zorunlu karşılıklarının düşürülmesi gibi bir adımın atılması beklenmiyor.

Euro Bölgesi’nde tahminler tuttu

Euro bölgesinde öncü verilere göre eylül’de imalat PMI 50.5 ile beklentiler seviyesinde bir değer alırken; hizmetler PMI 52.8 ile beklentilerin altında açıklandı. Markit’in hazırladığı Euro Bölgesi imalat sanayi satın alma yöneticisi endeksi (PMI) ağustosta nihai 50.7 seviyesinde açıklanmıştı. Endeksin 50’nin üzerinde bir değer alması faaliyetlerde artışa işaret ediyor. Euro Bölgesi’nin en büyük ekonomisi Almanya’da açıklanan öncü verilere göre, eylülde imalat PMI 50.3 ile beklentilerin altında açıklanırken, hizmetler PMI 55.4 ile beklentilerin üzerinde bir değer aldı. Verinin ardından euro dolar karşısında 1.28645 ile günün en yüksek seviyesini gördü.

Fiyatlar neden düşüyor?

Dünyanın en büyük emtia tüketicisi Çin’e ilişkin veriler yatırımcıyı tedirgin ediyor. Çin’de ekonomik büyüme 24 yılın en düşük seviyesinde. Maliye Bakanı’nın hafta başındaki açıklamaları ise para politikasında buna rağmen bir değişiklik olmayacağına işaret etti. Fed’in faizleri tahminlerden daha hızlı artıracağı beklentisi doları güçlendirdi. Bu da dolara endeksli emtia fiyatları üzerinde baskı oluşturuyor. Dolar, euro karşasında son 14 ayın ve Japon Yeni karşısında son 6 yılın en yüksek seviyelerinden işlem görüyor. Emtia piyasalarında arz fazlası oluşmaya başladı. Alüminyum snikel ve demir cevherinde arzın talebi aşacağı tahmin ediliyor. İklim koşullarının tarımsal üretim açısından oldukça elverişli seyretmesine bağlı olarak tarımsal emtiada da hasat beklentisi yüksek. Enerji fiyatlarındaki gerilemede Ukrayna, Irak ve Libya’daki gelişmeler sonucunda artan jeopolitik risklere rağmen küresel ekonomideki ivme kaybı ve zayıf talep beklentisi önemli rol oynadı. Petrol fiyatları yılbaşından bu yana yüzde 12 civarında gerileme gösterdi.