İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, Türkiye’nin 2012’den beri yavaş büyüme dönemini yaşadığını belirterek “Şu anda içinde bulunduğumuz dönem, işleri otomatik pilota devredip bırakma dönemi değildir” dedi.

Adnan Bali, hızlı büyüme dönemlerinde ‘işin’ yani ‘kasanın’ dönmesinin bazen sorunların görünmesini engellediğini işaret ederek Gaziantep’te esnaf arasında söylene gelen bir deyişe atıfta bulundu. Bali, “Ben Gaziantepliyim. Kasaya bizim orada ‘kalle’ derler. Gaziantepliler ‘kalledeki parayı senin sanma’ derler. Oradan harcama yaparsan, hele işinin dışında bir harcama yaparsan, işler sıkıştığında ödeyemezsin. Onun için işler çok hızlı büyürken ihmal ettiğimiz fizibilite noktaları olur. Şu anda içinde bulunduğumuz dönem rutin, otomatik pilota işleri devredip bırakma dönemi değil. İşlerimize sonuna kadar vakıf olacağımız, her yere ince ayarlar ve rötuşlar vereceğimiz, iç – dış bütün gelişmeleri çok dikkatli takip etmemiz gereken çok hassas bir dönem. Böyle dönemlerde eksik noktalar daha fazla ortaya çıkar. Türkiye 2012’den beri yavaş büyüyor. Bu büyüme trendi aslında bir sınav ve test dönemi” açıklamasında bulundu.

İşlerin iyi gidip gitmediğini gösteren en iyi verilerden birinin de bankacılık sistemindeki tahsili gecikmiş alacak rasyosunun olduğunu ve şimdilik burada yatay seyrin devam ettiğini de anlatan Bali, sektör genelinde önemli bir sıçrama görmediklerini İş Bankası özelinde ise gerileme olduğunu belirtti.

Dış kaynak eski bolluğunda olmayabilir

Adnan Bali konuşmasında dünya ekonomisindeki son durumu da değerlendirdi. Bali, küresel ekonomide şu anda bir toparlanma eğilimi görülmeye başlandığını fakat büyüme performansları açısından bakıldığında artık farklı dinamiklerin konuşulduğunu hatırlatarak şu ifadeleri kullandı: “Kriz sırasında gelişmekte olan ülkelerin daha hızlı performans gösterdiği döneme nazaran özellikle ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkelerin daha fazla toparlanmaya katkıda bulunacağı bir dönem yaşıyoruz. Ortaya çıkan veriler ABD ekonomisinin bir miktar daha hızlı toparlandığı bir dönem yaşandığı görüntüsü veriyor. Buna karşılık AB’de sorunlar devam ediyor. Örneğin Almanya 2013 ilk çeyreğinden bu yana ilk kez bir ekonomik daralmaya, İtalya ise teknik olarak resesyon sürecine girmiş görünüyor. Bizim de dahil olduğumuz, kendi tasarruf hadlerinden daha fazla büyüme imkanları yaratmak için, kriz süreci boyunca kullana geldikleri dış kaynağın eski bolluğunda olmayabileceğini, olmayacağını gösteriyor. Alınacak kararlar kısa vadeli sermaye hareketlerinin yönünü belirleyecek.”

Araba ne yavaş, ne hızlı gitmeli

Türkiye’nin cari açıkta tehlike yaratmadan ama ülkenin potansiyelini de öne çıkartacak büyüme dengesini bulması gerektiğini de söyleyen Adnan Bali, “Ülkenin potansiyelinin altında kalmayacak bir büyüme potansiyeli var. Bunu sağlayamazsanız bu defa sosyal sorunları konuşuyorsunuz. Hatta bugün bütçe istikrarının bile gelirleri hızlı artmayacağı için bütçe gelirleri üzerindeki olumsuz etkisini bile yaşayabilirsiniz. Türkiye gibi dinamik bir ülkenin bir büyüme alt sınırı var. Bunun altına düşebilecek bir büyüme bu defa Türkiye’yi farklı sorunlarla karşı karşıya bırakmaktadır. Buna karşılık üstte ise imkanlarımızın ve ihtiyaçlarımızın üzerinde, piyasalarda bunu finanse edecek likiditenin var olduğunu gördüğümüzde oluşturduğumuz ve sonu hep ciddi şekilde cari açıktaki sıçrama ile neticelenen birde üst sınır. Ben bunu şuna benzetiyorum. Araba ile yolculuk yapıyorsunuz yavaş giderseniz zamanında varamıyorsunuz hızlı giderseniz gereğinden fazla yakıt tükeniyor. Onun için bunun arasında bir ideal büyüme dengi bulmak durumunda Türkiye. Bunun tecrübeyle söylenecek seviyesi ise yüzde 5’ler seviyesidir. Bunun altı Türkiye’yi sosyal sorunlarla, bütçe sorunlarıyla karşı karşıya bırakır. Bunun üstü cari açıkta üst sınıra ulaşmaktır” değerlendirmesini yaptı.

Türkiye’nin kişi başına milli gelirde 2 bin dolarlı seviyelerden 10 bin dolar seviyelerine yükseldiğini ve elde edilen bu başarının da unutulmaması gerektiğini anlatan Bali, “Nicel ve sayısal performanslar bakımından bu son derece önemlidir. Fakat şimdi işimiz bundan da zor. Şimdi vasfın ve kalitenin yükselmesi gereken bir aşamaya gelmiş durumdayız” diyerek orta ve uzun vadede Türkiye ekonomisinin büyümesine ivme oluşturacak “üretimi, verimliliği ve katma değeri” daha fazla destekleyen bir bakış açısının önemine değindi.

CHP’nin İş Bankası gelirlerinden kazanç sağlaması mümkün değil

İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali, basında İş Bankası ile CHP’yi ilişkilendiren haberlere de atıfta bulunarak şöyle konuştu: “Sermaye yapımızla ilgili zaman zaman yanlış ya da kasıtlı değerlendirmelere muhatap oluyoruz. CHP’nin Atatürk hisselerini temsilen İş Bankası’ndan herhangi bir temettü geliri kazanması mümkün değil.İlişkimiz, Atatürk paylarına isabet eden gelirin Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu’na nezaret etmekten ibarettir. Kuruluşumuzdan gelen bu düzenlemelerin yerli yerinde bilinmesi net bir şekilde kavranmasının yerinde olacağını düşüyoruz. 90 yıllık tarihimizde siyaset değişse de, sosyo kültür iklimi değişse de teknoloji değişse de bu ülkeye hizmet etmeye devam ediyoruz.”