Ukrayna ve Kırım anlaşmazlığı nedeniyle Batılı ülkelerin Rusya’ya uyguladığı yaptırımlar artarken, Rusya’dan karşı atak geldi. Rusya Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, yaptırım uygulayan ABD, AB, Kanada, Norveç ve Avustralya’dan et, balık,  meyve - sebze, süt ve süt ürünleri alımını yasakladı.

Rusya, gıda açığını kapatmak için hemen Türkiye ile temasa geçti. Rusya Federal Veteriner ve Bitki Sağlığı Gözetim Servisi Rosselhoznadzor Başkanı Sergey Dankvert Türkiye’den sebze ve meyve ithalatının artırılması için bugün Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Nihat Pakdil ile görüşecek.

12 milyar euroluk pazar

Rusya’nın açıkladığı ithalat yasağı başta AB ülkeleri olmak üzere, yasak kapsamındaki bütün ülkelerin ekonomilerini sarsacak. Rusya’nın 2013’te sadece AB ülkelerinden yaptığı gıda ve tarım ürünü ithalatı 12 milyar euro seviyesindeydi. Rosselhoznadzor, ilk yasağı Polonya’ya uygulamıştı. Polonya Tarım Bakanı Marek Savicki, yasak nedeniyle Polonya’nın 500 milyon euro kayıpta olduğunu belirtip zararın telafisi için AB’den yardım istedi.

Türkiye’ye yarayacak

Gıda tedariki için Rusya ile Türkiye arasındaki görüşmelerin olumlu sonuçlanması halinde, başta yaş meyve ve sebze ihracatı olmak üzere Türkiye’nin gıda ürünleri ihracatı ivme kazanacak. Türkiye 12 milyar euroluk pazardan büyük pay kapmak için imkanlarını seferber edecek.

İhracatta çıta yükselecek

Türkiye’nin Rusya’ya yaş meyve ve sebze ihracatı son yıllarda iyi bir trend yakalamıştı. 2012’de 795 milyon dolar olan yaş meyve ve sebze ihracatı 2013’te 876 milyon dolara ulaşmıştı. Normal trendinde 2014 yılında yaş meyve sebze ihracatının 1 milyar dolar hedefini yakalaması bekleniyordu. Son gelişmeler üzerine ihracatın bu hedefi önemli miktarlarda aşması bekleniyor.
Görüşmelerin olumlu seyri halinde Rusya’ya balık ve tavuk ihracatının da halen hızlı bir artış temposuna gireceği belirtiliyor.

‘Zamlara dikkat’

Öte yandan Putin, açıkladığı yasaklama kararından sonra gıda ürünlerinde fiyat artışlarının önlenmesi için de talimat verdi.
Kremlin’den yapılan açıklamada, “Devlet Başkanı Putin, Rusya Federasyonu hükümetine, tarım ürünlerinin fiyatlarının hızlı bir şekilde artmaması için gereken önlemleri alması talimatını da verdi” denildi.

‘Enflasyon artabilir’

Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin, “Rusya’ya ihracat yapılıyor diye iç piyasada fiyatların artacağı endişesini taşıyorum” dedi. Yetkin, şöyle dedi:
“Rusya gıda ürünlerini Türkiye’den alacak. AB’nin sattığı ürünleri artık Türkiye satacak. Türkiye bu pazarda tek kale oynayacak. İnanılmaz bir pazar fırsatı. Ama benim endişem şu, Türkiye’de üretim ve pazarlamada planlama yok. İhracat arttığı takdirde iç piyasayı destekleyecek önlemler alınmazsa, iç piyasada fiyatlar anormal artabilir, enflasyon yükselebilir. İhracat ile iç piyasa fiyatlarının dengelenmesi lazım. Bunun için ihraç ürünlerine belli kotalar konabilir. Fırsatçıların önünü almak lazım.”

 Rusya gıdada yüzde 35 dışa bağımlı

-  Rusya’nın ambargosu, AB’nin gıda ihracatının yüzde 10’unu etkileyecek.
-  Rusya tükettiği gıdanın yüzde 35’ini ithal ediyor
-  AB’den ise gıdanın yüzde 10’unu alıyor bunun için 12 milyar euro ödüyor.
-  Rusya’ya en fazla gıdayı Almanya ve Hollanda satıyor.
-  ABD’nin Rusya’ya gıda ihracatı yüzde 1’in altında.
-  Rusya ABD’den 310 milyon dolarlık tavuk, 172 milyon dolarlık kuru yemiş, 157 milyon dolarlık soya ve 149 milyon dolarlık et alıyor.
-  Yasak kararı en çok sebzeyi vuracak. AB’de 770 milyon euro’luk sebze alıyor.
-  1.5 milyar euro’luk şarap ve içki alıyor.
-  Norveç de en büyük somon pazarı olan Rusya’nın kararlarından endişeli.

 ‘Balık ihracatı % 30 artacak’

İstanbul Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkanı Ahmet Tuncay Sagun, “Rusya Federasyonu’na yönelik ihracatımız son dönemlerde hızla gelişiyordu. Son durum karşısında Türk balıkçılığı olarak avantaj kazanabiliriz. Ruslar daha çok Yunanistan’dan balık ithalatı yapıyordu. Bu durumda Yunan balıkçıları geri planda kalacak. Rusya’ya mevcut ihracatımızın yüzde 30’u bulacak şekilde artabileceğini düşünüyorum” dedi.

 ‘İhracata olumlu yansıyacak’

İstanbul Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Latif Ünal, şunları söyledi:
“Heyecana kapılıp bayram havası estirmek, ihracat patlayacak demek doğru olmaz. Böyle yaparsak içeride de gereksiz yere fiyatların yükselmesine neden oluruz. Karar, ihracatımıza olumlu yansıyacaktır. Ancak, ne gönderirsek alacaklar diye düşünmek yanlış, çünkü gıdada çok sıkı denetim yapıyorlar. Bu denetimlerin gevşemesi, kolaylık sağlanması gibi bir beklenti de olmamalı.” 

Domates ilk sırada yer alıyor

Uludağ Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Salih Çalı da, şu açıklamayı yaptı:
“Rusya’nın bu yaklaşımının ülkemiz için önemli bir fırsat olacağını ve ihracatımızı olumlu yönde etkileyeceğini düşünüyoruz. Bu sayede Türkiye’nin Rusya’dan gerçekleştirdiği tarım ürünleri ithalatından doğan dış ticaret açığının, karşılanması mümkün olabilir. Rusya’ya ihracatta en önemli ihracat kalemini 300 milyon dolar ile domates ve aynı değerde turunçgiller oluşturuyor.” (Fehim Genç/Milliyet)