Riskli yapılarda yaşayan vatandaşı bekleyen tek tehlike deprem değil. İstanbul’da rantı yüksek olduğu ilçelerde dolaşan firmalar vatandaşa gerçekleşmesi mümkün olmayan teklifler sunuyor, karşılığında evleri için imza alıyor. Bölgede ‘çantacılar’ olarak adlandırılan firma temsilcileri “Evinizi yenilemek için bizimle anlaşırsanız emsal artışı yapar ve size daha geniş metrekareli ev veririz” diyor. Gelir seviyesi düşük vatandaşa ‘bonus’ adı altında para ödeyecek anlaşma yapan firmalar daha sonra bu anlaşmaları bölgedeki büyük gayrimenkul şirketlerine pazarlıyor.

BÜYÜKŞEHİR UYARDI

Hürriyet'in haberine göre, İstanbul Büyükşehir Belediyesi yetkilileri kentsel dönüşüm bölgelerindeki vatandaşı uyarıyor. Bazı müteahhitlerin, vatandaşları ikna etmek için gerçek olmayan taahhütlerde bulunduğunu belirten yetkililer, “Vatandaşlar firmalarla yapacakları anlaşma ve sözleşmelerin mutlaka geçerli imar hakları üzerinden yapılmasına dikkat etmeli. Hiçbir inşaat firmasının emsal yükseltme hakkı yok” dedi. 

3 BİN TL’YE İKNA EDİLİYOR

Kentsel dönüşümün öne çıktığı bölgelerden biri de Ataşehir’e bağlı Yenisahra bölgesi. İstanbul Finans Merkezi’ne yakınlığı ve ulaşım kolaylığı ile öne çıkan bölgede 20 firma dönüşüme talip. Firmalar içinde daha önce yüzlerce konut projesi bitiren firmalarda da adını yeni duyduğumuz firmalar da var. Çarpık yapılaşmanın yaygın olduğu bölgedeki binaların çoğunda hak sahipleriyle anlaşma imzalayan firmaların tabelaları asılmış bile. Yıkım için gün sayılan bölgede ofis açan inşaat firmaları temsilcileri bölgedeki sorunları şöyle anlatıyor; “Aracılık yapmak isteyen ve ‘bizimle çalışmazsanız kimseyle anlaşmanıza izin vermem’ diyen kişiler var. Bir de hiç bir referansı olmadığı halde bölgede kol gezen küçük inşaat şirketleri mevcut. Bunlar emsal artışı yapacaklarını belirtip mahalle sakinlerini ikna etmeye çalışıyor. Acil paraya ihtiyacı olan insanlara 3-5 bin lira da nakit vererek vekalet alıyorlar. Amaçları her adada birkaç imza alıp o bölgede gerçekten iş yapacak firmanın projesine engel olmak.”

EL İLANI BASTIRDILAR

İstanbul’un değişik ilçelerindeki kentsel dönüşüm projelerine 3 milyar lira bütçe ayıran Sinpaş Yapı’nın ticari gayrimenkul şirketi Servet GYO Genel Müdürü Mahmut Sefa Çelik ise izlenimlerini şöyle paylaşıyor; “Toplantılarda hak sahipleri ‘evimize karşı kaç ev alırız’ diye sorunca süreç tıkanıyor. Çünkü biz yüzde üzerinden anlaşıyoruz ama planlar ve proje netleşmeden böyle vaatte bulunmuyoruz. Yaptığım bir toplantıda vatandaşa ‘benimle anlaşırsanız size şu kadar emsal alırım’ diyen bir firmanın el ilanını dahi gördüm.”

PROJEDEN VAZGEÇTİ

Yenisahra’da ofis açtıklarını ancak bölgede yaşanan karmaşa nedeniyle vazgeçtiklerini belirten Erkanlı Grup Yönetim Kurulu Başkanı Rıza Hüseyin Erkanlı, “Tüm ilçelerde emsal oranı netleşirse karmaşa sona erer ve fırsatçıların önüne geçilir. Dönüşümde diğer bir tehlike ise aracı firmalar. Mal sahipleri ile ön protokol imzalıyor ve bunu büyük firmalara satmaya çalışıyorlar. Bize de bu tip teklifler geldi, sıcak bakmadık. Çünkü onların taahhütleri ile iş yapmak imkansız” dedi.

BEKLENTİ YÜKSEK

Fikirtepe ve Yenisahra’da kentsel dönüşüm projesi planlayan Vartaş İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Barata, çantacı olarak tabir ettikleri kişilerin verdikleri taahhütle hatalı bir algı yarattıklarını söyledi. Barata, “Bazı firmalar  vatandaşa projeden yüzde 60 pay veririm diyor. Hak sahipleri sözleşmenin detaylarına dikkat etmeli. Yüzde 60 dedikleri ‘satılabilir alan’ olmadığı için vatandaşı dolandırıyorlar. Gerçekleşmesi imkansız bu oranlar beklentiyi yükseltiyor” dedi.

FİRMA SEÇERKEN DİKKATLİ OLUN

Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, hak sahiplerinin dikkat etmesi gereken noktaları şöyle sıraladı:

Hak sahipleri mutlaka bir komisyon kurmalı ve farklı firmalardan teklif alınmalı. 
Teklifler müteahhit, projeyi yapacak mimar ve teknik uzmana açıklatılmalı. 
Teklif alırken firmaların kat karşılığı sözleşmeleri ile teknik şartname örneklerini istenmeli.
Vaziyet planı ve brüt-net metrekare hesapları yapmış şekilde sunum talep edilmeli.
Kat karşılığı sözleşmeler noterde imzalanmalı. 
Müteahhit firmadan bilançoları, yapmış olduğu referans işleri öğrenilmeli
Müteahhitte işi başka firmaya devretme yetkisi verilmemeli.
Şirketin devletin vereceği kira yardımdan kesinti yapmasına izin verilmemeli. 
İnşaat yapılırken firma ve yapılan işleri mutlaka denetlenmeli.