Dünyadaki, daha doğrusu Türkiye’nin üstündeki, yanındaki ‘ateş’ler, kan ve gözyaşları durmak bir yana, her gün artıyor. Her bomba, her çığlık yeni bir intikam duygusunu doğuruyor. Peki böyle giderse ne olur? Özellikle Rusya, AB’nin ve ABD’nin büyük baskısı karşısında ne yapar? Türkiye bundan nasıl etkilenir. Ekonomist Deniz Gökçe, Akşam Gazetesi’ndeki köşesinde bu konuya el atıyor. Ve “Riskler artıyor” diyor. İşte o yazı…
 
RİSKLER ARTIYOR
Dünyada riskler yeniden artmaya başladı. Tam ABD ve İngiltere’de ekonomik düzelme var ve Avrupa da ekonomik açıdan toparlıyor derken, şimdi ortaya siyasi riskler çıkmaya başladı. Ukrayna başımızda bela idi, şimdi bir de Ortadoğu karıştı, Filistin –İsrail sorunu gündeme oturdu. Malezya uçağının düşürülmesi de her zaman olduğu gibi faturayı yüzlerce, konularla alakasız insana ödettirdi. 
Vladimir Putin sadece güç kullanımı konusunda uzman olan bir kimse. Batı’nın ilk turda Rusya’ya uyguladığı yasaklar Rusya ekonomisini oldukça hırpalamıştı. Bu etkiler de Putin’in bir ölçüde ortalıkta görünmemesini getirmişti. Nitekim yeni seçilen Ukrayna Başkanı Petro Poroşenkoordusunu Rusya kökenli ayrılıkçıları bastırmak için harekete geçirince, Putin pek reaksiyon göstermemişti. Ama şimdi biliyoruz ki Rus kökenli ayrılıkçılar Malezya uçağı felaketini hazırlamışlar. Bu durumda ABD ve Avrupa seslerini yükseltmeye mecbur kaldılar, Rusya’nın Ukrayna’daki taraftarlarını silah ve insan gücü ile desteklediği ortaya çıktı. Böylece ABD ve Avrupa yeniden ve farklı tür yasaklara müracaat etmeye mecbur kaldılar. 
İlk adımı atan ABD oldu ve Rusya’nın bankalarına, petrol ve gaz şirketlerine  ve silah üreticilerine karşı cezai önlemler peşine düştü. Avrupa Birliği de birkaç hafta içinde kendi yasak ve cezalandırma önlemlerini açıklayacak. Avrupa Rusya’nın olası mukabelesine karşı daha az dayanıklı olduğu için onların önlemleri daha yumuşak olacak ama eğer Avrupa liderleri daha açık şekilde yaptırımlar gündeme getirebilirlerse, Putin ve Batılı yatırımcılar durumu daha iyi kavrayabilecekler. Rusya komşusunu taciz ettikçe direniş ile karşılaşacağını açık seçik anlamış olabilecek. 
ABD’nin yeni önlemleri Rusya’nın ekonomik sisteminin tam kalbini hedef alıyor. Örneğin hedef alınanlar arasında ülkenin en büyük petrol grubu Rosneft var. Zaten Rosneft’in patronu İgor Sechin bir evvelki önlemler esnasında hedef alınmıştı. Şimdi sıra şirkette. 

Bir diğer hedef ise Gazprombank. Bu dev şirketin yöneticisi, Putin’in daha önce K.G.B.’de beraber çalıştığı ve bugün gaz şirketi Novotek’in yöneticisi olan Andrei Akimov da bir önceki yasaklılar listesinde de şahsen yer almıştı. 
Rusya ülkenin piyasalarında kısa süreli bir sınırlama ve engelleme ile yaşayabilir. MİCEX hisse senedi endeksi bir günde derhal düştü. Yüzde 2.4 düşüş gerçekleşti.Gene de mart ayındakinden yüzde 15 daha yukarıda. Ruble şu anda sadece yüzde 1 değer kaybetmiş durumda ve henüz pek zarar görecek gibi de durmuyor. 

Ama Rusya uzun dönemli bir sıkışma ve daralmaya direnebilecek güçte bir ekonomiye sahip değil. Rusya dış yatırımcıların parası ile ayakta duran bir ekonomi. Bu nedenle kurtuluş sadece Putin’in bir zeytin dalı uzatarak sulh yapması ile gerçekleşebilir diye gözüküyor. 
İşin kötüsü gelişmeler ne olursa olsun ABD’ye bir şey olmaz ama bizim gibi suçsuz ülkeler oldukça ziyan eder. Petrol fiyatlarındaki gelişmeler sorunlar ne kadar büyüyeceğinin en iyi göstergesi olacaktır.