17 Aralık operasyonu sonrası TL’nin değer kaybetmesi, faizlerin yükselmesi tüketicinin ekonomiye olan güvenini sarstı. Tüketici güven endeksi, Şubat’ta 4 yılın dibini gördü.

17 Aralık operasyonuyla başlayan ve siyasi gerginlikle devam eden süreç, tüketicilerin ekonomiye olan güvenini olumsuz etkiledi. Tüketici güven endeksi, artan siyasi endişeler, yükselen faizler ve Türk Lirası’ndaki değer kaybının etkisiyle Şubat’ta son 4 yılın en düşük seviyesine geriledi. Merkez Bankası ve TÜİK işbirliği ile hazırlanan tüketici güven endeksi Şubat’ta bir önceki aya göre yüzde 4.3 azalarak, 69.2 değerine düştü. Endeks Ocak ayında 72.4 değerini almıştı. Endeks en son Şubat 2010’da 70 seviyesinin altına inmişti.


TÜİK verilerine göre, gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimali endeksi bir önceki aya göre yüzde 15.8 azaldı. Hanenin gelecek 12 aylık döneme ilişkin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre yüzde 2.7 oranında azalırken, genel ekonomik durum beklentisi yüzde 3.9 düştü.

Büyüme yüzde 2-3’te kalır mı?

Verileri değerlendiren ekonomist Mahfi Eğilmez, “100’ün üzeri iyimser, altı kötümser olduğuna göre bu sonuç tüketicilerin ekonomiyle ilgili olarak ciddi biçimde kötümser olduğunu gösteriyor” yorumunda bulundu.

Standard Bank’ın Gelişmekte Olan Piyasalar Araştırma Bölümü Müdürü Timothy Ash de “İç politikadaki risk algısı, yüksek faiz, değer kaybeden ve volatilitesi artan döviz kurunun reel ekonomi üzerinde doğrudan etkisinin görülmeye başladığı artık çok daha net ortada” dedi.

Ash, şöyle devam etti: “İç talep yavaşlayacak ve bu, ekonomide yeniden dengelenmeye, cari açığın yıl sonunda daha ılımlı seviyelere gelmesine destek olacak. Asıl mesele yavaşlamanın hangi hızda olacağıyla ilgili. Bu yıl büyüme yüzde 2-3 aralığında kalacak mı olacak yoksa daha da yavaşlayacak mı ve kritik seçim yılında düşük büyüme ne gibi bir etki yaratacak” dedi.

Endeksin 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimser durum, 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösteriyor.

Yoksulluk sınırı 3.862 TL

Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), Şubat ayında Ankara’da gıda harcamalarının bir önceki aya göre yüzde 2.84 arttığını, dört kişilik ailenin açlık sınırının 1.130 lira, yoksulluk sınırının 3 bin 682 lira olduğunu açıkladı. Geçen yıl Şubat ayında açlık sınırı 1.007 lira, yoksulluk sınırı 3 bin 523 lira seviyesindeydi. Türk-İş’in Şubat 2014 açlık ve yoksulluk sınırı raporuna göre, Şubat itibarıyla Ankara’da yaşayan dört kişilik ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12.24 arttı. Dört kişilik ailenin yaşam maliyetinin bir ayda 102 lira arttığının belirtildiği raporda, “Bu ay gelen yükle dört kişilik bir aile yılbaşına göre 159 lira daha fazla harcama yapmak durumunda. Sadece mutfağa gelen ek yük bir ayda 31 liradır” denildi. Şubat’ta yaşanan artışta, Ocak’ta ilan edilen ekmek fiyat artışının ağırlıklı olarak bu aya yansımasının etkili olduğu ve mutfak harcamasına önemli bir yük getirdiği belirtildi.