Kamu İhale Yasası’na getirilen muafiyetle uygulama projesi dahi olmadan ihaleye çıkma yetkisini alan TOKİ’ye bu imtiyaz pahalıya patladı. İhale bittikten sonra projenin,doğalgaz dağıtım hattı ve fay üzerinde olduğu anlaşılınca ‘pardon’ diyerek sözleşmeleri fesheden TOKİ, müteahhit firmalara 1.7 milyon lira ödemek zorunda kaldı.

Sayıştay’ın 2012 yılı denetim raporunda Toplu Konut İdaresi’yle  (TOKİ) ilgili ilginç bir detay yer aldı. Buna göre, idare 2008 yılında Kamu İhale Yasası’nda yapılan bir değişiklikle; kamulaştırma, mülkiyet, arsa temini, imar işlemleri ve uygulama projesine ilişkin şartlar aranmaksızın ihaleye çıkabilme yetkisi aldı. Ancak bu yetkiyle yaptığı ihalelerin bir bölümünde, ihale tamamlandıktan sonra işin aslında yapılamaz olduğunu gördü ve sözleşmeleri feshetti. Müteahhitlik firmalarına da masraflarını ödedi. Bu kapsamda iptal edilen işlerden bazıları ve iptal gerekçeleri şöyle oldu:

-Hakkâri Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi hizmet binası: Firma ile sözleşme imzalandı; ancak söz konusu binanın imar planındaki 7 metrelik yol ile çakıştığı, ayrıca inşaatı devam eden kapalı spor tesisinin bina alanına da tecavüzde bulunduğu tespit edildi. İptal edilen proje için 92 bin 303 TL ödeme yapıldı.
-Eskişehir 600 Yataklı Devlet Hastanesi: Sözleşme 2 Temmuz 2012’de imzalandı. İmar planı notlarında, inşaat alanından geçerek hastaneyi ve batıdaki mahalleleri besleyen doğalgaz hattı olduğu ve hattın yeri değiştirilmeden inşaatın yapılamayacağı ibaresinin bulunduğu görüldü. Şirket, ocak ayında Eskişehir Doğalgaz’a başvurarak; hattın yer değişikliğini istedi; ancak “Bu hat şehri besleyen ana hat, isteğiniz ancak haziran-ağustos döneminde yapılabilir” yanıtını aldı. Sözleşme feshedildi.

-İstanbul Esenler Habipler 24 derslikli lise inşaatı: Sözleşme ve yer teslimi yapıldıktan sonra; ihale sınırları içerisinde kalan arazinin büyük bölümünün okul yapılmak üzere bir bağışçıya tahsisinin yapıldığı ve inşaata başlanıldığı tespit edildi. Sözleşme yapılan firmaya masrafları için 39 bin 165 TL ödeme yapıldı.

FAY HATTI TESPİT EDİLDİ

-İzmir, Karşıyaka, Salhane Vergi Dairesi Binası inşaatı: Yüklenici firmayla 15 Mart 2010 tarihinde sözleşme imzalandı ve yer teslimi yapıldı; ancak İzmir Büyükşehir Belediyesi Yüksek Yapılar İnceleme Komisyonu zemin etüdü ile ilgili ilave çalışma istedi. Projede emsal küçülmesi nedeniyle revizyon ihtiyacı çıkınca sözleşme feshedildi. Firmaya, 479 bin 553 TL ödeme yapıldı.
-Sakarya, Hendek 100 Yataklı Devlet Hastanesi inşaatı: Sözleşme 13 Şubat 2012 tarihinde imzalandı. Ancak Kamu İhale Kurumu’na yapılan başvurudan sonra; ihalenin başka bir firmaya verilmesi kararı çıktı.

Firmaya toplam 245 bin 641 TL ödendi.

-Tokat, Reşadiye 50 Yataklı Devlet Hastanesi inşaatı: Firmaya yer tesliminden sonra, yapılan incelemede hastane binası yapılacak alana yakın mesafede fay hattı geçtiği tespit  edildi ve hastanenin başka bir arsada inşa edilmesi kararı verildi. Yeni arsa temin edilemeyince, firmaya 223 bin 726 TL’lik ödeme yapıldı. Bolu, Gerede 3 Hekimlik Aile Sağlığı Merkezi ve bir adet eczane inşaatı: Eczane binasının tamamı, aile sağlığı merkezi binasının ise yarısından fazlasının fay hattı üzerinde kalması  nedeni ile Bolu Belediyesi tarafından yapı ruhsatı verilmedi. Projenin yeniden değerlendirilmesi benimsendi.

DAVA SAYISI    HIZLA ARTIYOR

Raporda TOKİ’ye açılan davalarda büyük artış olduğu da belirtildi. 2010 yılında 5 bin 136 adet olan toplam dava sayısı, 2011 yılı başında 18 bin 117, Temmuz 2012 itibariyle 30 bin 454, Temmuz 2013 itibariyle de 34 bin 766 adede ulaştı.

İNCELENMEDEN SÖZLEŞME YAPILDI

Ankara’da yapımı halen süren Başbakanlık hizmet binası da raporda yer aldı. Raporda, “İdarenin ikinci ihaledeki yüklenici   firmanın sunduğu teklif fiyatlarının detayını incelemeden sözleşmenin imzaladığı    anlaşılmaktadır” denildi.

Bütçe incelemeye izin vermiyor

Raporda TOKİ Bütçesi de eleştirildi.  Raporda, “İdarenin bütçesi faaliyetlerinin detaylı olarak incelenmesine imkan vermemekte, yapım ile ilgili bütün faaliyetlerinin birkaç ana başlıkta yer aldığı görülmektedir” denildi.

Olumsuz şeyler söyleniyor

Yüklenici firmaların sorun yaşamasında kamuoyundaki algının da etkili olduğu vurgulanan raporda, “İdareye iş yapan yüklenici firmalar hakkında olumsuz nitelemelerin ortaya çıkması ve malzeme alımı konularında yüklenici firmaları zor durumda bırakmaktadır” denildi. (Hürriyet - Hacer Boyacıoğlu)