Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye arasında yıllardır sürdürülen görüşmelerden uzlaşı çıkmasının ardından Türk vatandaşlarının AB ülkelerine vizesiz seyahat edebilmesiyle sonuçlanması hedeflenen sürecin ilk adımı, 16 Aralık'ta Ankara'da düzenlenecek törenle atılıyor.
AB Komisyonu'nun içişlerinden sorumlu üyesi Cecilia Malmström ile genişleme ve komşuluk politikasından sorumlu üyesi Stefan Füle'nin katılımıyla düzenlenecek törende, AB ülkelerine yasa dışı yollarla giren üçüncü ülke vatandaşlarının iadesini öngören geri kabul anlaşması (GKA) Türkiye tarafından imzalanırken AB de eş zamanlı olarak vize liberalizasyonu (serbestisi) sürecini başlatacak.
Taraflar arası varılan uzlaşı sonrası Malmström ve Füle ile ortak basın toplantısı düzenleyen Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, gelinen aşamayı, "Bugün Brüksel'de gerçekten tarihi bir günü yaşıyoruz" sözleriyle değerlendirdi.
"En geç 3,5 yılda"
Üç seneyi aşan bir süredir AB'yle yürütülen vize muafiyeti görüşmelerinde son aşamaya gelindiğinin ve bir mutabakata ulaşıldığının altını çizen Davutoğlu, "Bu mutabakat Türkiye'nin vize muafiyeti ile GKA arasında belli bir paralel süreç bağlamında, Türk vatandaşlarına tam vize muafiyeti sağlanması yönünde sürdürdüğümüz kararlı tutumun bir sonucudur" dedi.
Malmström ve Füle'yle bu kritik süreçte üç yıl boyunca omuz omuza çalıştıklarını ifade eden Davutoğlu, "Çıkabilecek birçok engeli birlikte aştık. Bugün büyük bir mutlulukla ifade ediyorum ki tarih boyu ve gelecek vizyonu itibarıyla da kendisini Avrupa'nın bir parçası olarak gören Türk halkı, en geç 3,5 yıl içinde vize muafiyeti imkanına kavuşacaktır" dedi. Davutoğlu, istenilen süreçlerin tamamlanması halinde bunun daha erken gerçekleşebileceğini belirtti.
Davutoğlu zorlu süreçte dışişleri, içişleri ve AB bakanlıklarının her aşamada birlikte çalıştığını vurguladı.
"Geciktirmek için sebep yok"
Süreçte imza aşamasına gelinmesinde en fazla katkısı olan isimlerden biri olan Malmström de çok sayıda zorluğu aşarak ilerleme sağlamış olmalarından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, "Gerçekten çok önemli bir gün. Bugün, AB ve Türkiye'nin çok önemli iki konuda ilerleme konusundaki taahhütlerini gösteriyor" dedi. Malmström, vize liberalizasyonu sürecinin insanlar arası teması kolaylaştırmayı amaçladığını ve hem AB vatandaşları hem de Türk vatandaşları için çok faydalı olacağını kaydetti.
Türkiye'nin göç sorununa, Suriyeli yüzbinlerce mülteciyi topraklarında kabul ederek şimdiden çok önemli katkıda bulunduğunu belirten Malmström, bugünden rakamlar üzerinden spekülasyon yapmanın doğru olmayacağını ancak yük paylaşımı konusunda AB kaynaklarının bulunduğunu söyledi. Vize muafiyeti için somut bir tarih vermek için de erken olduğunu ifade eden Malmström, "Biraz beklemekte fayda var. Kimsenin süreci geciktirmek için sebebi yok ama sürecin ilerlemesini beklemek gerek" diye konuştu.
"İnşallah değil sonunda"
Uzun süren çabaların, değerlendirmelerin ve danışmaların ardından bu aşamaya gelinmesinden büyük memnuniyet duyduğunu belirten Füle de "GKA ve vize diyaloğu konusunda ilk kez 'inşallah' değil, 'sonunda' diyoruz" dedi.
GKA'nın imzalanması ve vize diyaloğunun başlamasının AB-Türkiye ilişkilerine sürdürülebilir bir ivme kazandıracağını söyleyen Füle, "Her şeyden önce katılım müzakereleri konusunda olumlu etki yaratacak" diye konuştu.
Basın toplantısı sırasında Kıbrıs konusunun vize muafiyeti açısından sorun oluşturup oluşturmayacağına yönelik bir soruyu yanıtlayan Füle, "Burada bahsettiğimiz şey üye ülkeler arasındaki bir uzlaşının sonucu. Bundan 3 yıl sonra ne olacağı konusunda spekülasyon yapılmamalı" dedi.
Davutoğlu da, "Bizim amacımız Kıbrıs sorununa mümkün olan en kısa zamanda çözüm bulmak. 2004'te Annan Planı'na evet dediğimizde de niyetimiz buydu, şimdi de bu. Adada yürütülmekte olan görüşmelerin başarıyla sonuçlanmasını umuyoruz. Kıbrıs konusu bu konuyla bağlantılı değil. Her halükarda Kıbrıs sorununu çözmemiz gerekiyor" ifadelerini kullandı.