Son 10 yılda ödenek artışlarıyla bütçesi Türk Silahlı Kuvvetleri’ne yaklaşana polise para dayanmıyor. Emniyet Genel Müdürlüğü, 2012 yılında kendisine ayrılan 12 milyar TL’lik rekor bütçe yetmeyince, ek 1 milyar TL’lik ödenek daha aldı. Kurumları denetleyen Sayıştay ise kendilerine bilgi ve belge verilmediği gerekçesiyle Emniyet’in söz konusu ödeneği nerelere harcadığını tespit edemedi. Aralarında TÜBİTAK’IN da bulunduğu birçok kurumun ek ödenek talebini kabul etmeyen Hazine’nin, Emniyet’in 1 milyar TL’lik ek bütçe isteğine anında “evet” demesi ise tartışma konusu oldu.
Konuyu Meclis gündemine taşıyan CHP Milletvekili Turgut Dibek, “Yalnızca silah, biber gazı, araç ve diğer gereçler için emniyetin harcadığı paranın 1 milyar 360 milyon TL olduğu göz önüne alındığında ek ödeneğin biber gazı, TOMA ve silaha gittiği açıktır” dedi.
BDP’nin Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi Adil Zozani ise “Askeri ve güvenlik harcamaları tamamen denetim dışı bırakılmıştır. Kim nerede ne yapıyor bir milletvekili olarak bilgi sahibi değiliz. Bu harcamalar parlamentonun mutlak denetiminde olması gerek” diye konuştu.
DENETLEME YAPILAMADI
Meclis adına bütçe denetimi yapan Sayıştay’ın 2012 yılına ait raporlarında onlarca bakanlık ve kurumlara ilişkin tespit ettiği skandallar bitmiyor. Emniyet’i denetleyen Sayıştay, kuruma ayrılan 12 milyar 119 milyon 314 bin TL’nin aşıldığını ve ek olarak 1 TL’lik yedek ödenek alındığını tespit etti. Emniyet’in ek olarak aldığı 1 milyar TL’lik ödeme ile toplam alınarak geçen yıl toplam 13 milyar 125 milyon 872 bin 117 TL harcama gerçekleştirdiğini belirleyen Sayıştay, söz konusu harcamaların ise nereye gittiğini tespit edemedi. Danıştay’ın söz konusu raporunda “Denetim görüşü oluşturabilmek için gerekli mali rapor ve tablolar ile ilgili bilgi ve belgeler kamu idaresi yönetimi tarafından sağlanamadığı için Emniyet Genel Müdürlüğü 2012 yılına ilişkin mali rapor ve tabloları hakkında görüş bildirilememektedir” denildi.
“EK BÜTÇE SİLAHA”TBMM
Başkanlığı’na soru önergesi veren CHP Milletvekili Turgut Dibek, Emniyet harcamalarının 1 milyar 360 milyon 40 bin 398 TL’sinin mal ve hizmet giderleri oluşturduğunu, silah, biber gazı, araç ve diğer gereçlerin de bu giderlerin içinde yer aldığını belirtti. Taraf’a konuşan Turgut Dibek, şunları söyledi: “Emniyetin bu 13 milyardan fazla parayı nerelere harcadığını tam olarak bilmiyoruz çünkü bunları Sayıştay denetiminden kaçırıyorlar. Ancak emniyetin 1 milyar ek ödeme aldığını ve 1 milyar 360 milyon liralık biber gazı, TOMA, silah aldığını biliyoruz. Asıl önemli olan diğer kurumların ek bütçe taleplerini değerlendirmeyen, kabul etmeyen Hazine, Emniyet’in talebini kabul etmiştir. Yani AKP, kitap için ek bütçeye ‘hayır’, silah için ek bütçeye ‘evet’ demiştir.”
HARCAMALAR DENETLENMELİ
BDP’nin Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi Adil Zozani ise “Elimizde Sayıştay’dan gelen 135 rapor var ama bunlarda devletin güvenlik kurumlarına ilişkin denetim bilgisi yok. Devletin güvenlik harcamaları denetimden uzak tutuluyor. Sayıştay, Meclis adına denetim yaptığı için aslında Meclis’ten gizlenen bilgilerdir bunlar. Bu ciddi bir problemdir. Askeri ve güvenlik harcamaları tamamen denetim dışı bırakılmıştır. Kim nerede ne yapıyor bir milletvekili olarak bilgi sahibi değiliz. Üç yıldır Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi olarak bu sorunu sürekli gündeme getiriyoruz ama malesef hükümet, verileri denetimden uzak tutuyor. Askeri ve güvenlik harcamaları, parlamentonun mutlak denetiminde olması gerek” diye konuştu.
10 yılda TSK’yla farkı kapattıEmniyet Genel Müdürlüğü’nün 2002 yılındaki bütçesi 2 milyar TL iken bu oran 2014’te 16,5 miyar TL’ye ulaştı. Milli Savunma Bakanlığı’na (MSB) 2002’de ayrılan pay ile aralarında dört kat fark olan Emniyet, yeni rakamlarla bu açığı kapatmaya çok yaklaştı. 2014 bütçesinde MSB’ye ayrılan oran 21,8 milyar iken Emniyet’e ayrılan pay 16,5 milyara yükseldi.
Ek bütçeye soru önergesi
TBMM Başkanlığı’na verilen önergede şu sorular yer aldı: “Emniyet teşkilatının 1 milyar TL yedek ödenek kullanmasının gerekçesi nedir? Bakanlığınıza bağlı her kurum yıllık bütçesini aşıp ek ödenek almakta mıdır? Yoksa bu ayrıcalık yalnızca Emniyet teşkilatına mı aittir? 2011 yılına göre 2012 yılında silah harcamaları ne kadar artış göstermiştir? 2011 yılında biber gazı için toplam ne kadar harcanmıştır? 2011 yılı sonu biber gazı stoğu ne kadardır? 2012 yılında biber gazı için toplam ne kadar harcanmıştır? 2012 yılı sonu biber gazı stoğu ne kadardır?” Dicle Baştürk/Taraf