Türkiye’nin lider tasarruf bankası olma hedefiyle çalışmalarını sürdüren ING Bank, 2 yıldır sürdürdüğü “Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması”nın 2013 yılı üçüncü çeyrek verilerini 31 Ekim Dünya Tasarruf Günü’nü de içine alan Tasarruf Haftası’nda açıkladı.

ING Bank’ın yürüttüğü çalışma, Sabancı Üniversitesi’nin gözetiminde, IPSOS KMG tarafından 26 ilde her ay tesadüfi olarak seçilen 800 kişi ile yapılan görüşmeler şeklinde gerçekleştirildi.

Bireylerin tasarruf verilerinin izlendiği “Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması”na göre, kentsel nüfusta tasarruf sahiplerinin oranı bir önceki çeyreğe göre 3 puanlık artışla yüzde 13.7 oldu. Tasarruf araç tercihinde bu çeyrekte gözlemlenen bir diğer önemli sonuç ise; bireysel emeklilik fonlarının tercih edilme oranının 5 puan artarak %16’yla araştırma tarihinin en yüksek seviyesine erişmesi.


Tasarruf yapmanın bir alışkanlık olduğunu ortaya koyan araştırma sonuçlarına göre, tasarruf sahiplerinin çoğunluğu düzenli tasarruf yapmaya devam etmesine rağmen bu oran, üçüncü çeyrekte azaldı. İkinci çeyrekte yüzde 62 olan düzenli tasarruf yapanların oranı yüzde 54’e düşerken, düzenli tasarruf yapmayanların içinde önümüzdeki 3 ayda tasarruf yapacağını söyleyenlerin oranı da azalarak, yüzde 65’ten yüzde 59’a geriledi.


Çocuklu aileler tasarruf edemiyor
İkinci çeyrekte olduğu gibi, üçüncü çeyrekte de, çocuklu bireylerde tasarruf sahipliği oranı daha düşük. Tasarrufu olmayan çocuklu bireylerin yüzde 25’i gelecekte tasarruf yapmayı planlarken, bu oran tasarrufu olmayan çocuksuz bireylerde yüzde 37’ye çıkıyor. Çocuklu ailelerde tasarrufu belirleyen ana etmenler çocuğun yaşı ve okullu olup olmaması olarak karşımızı çıkıyor. Okullaşma dönemi olan 11-18 yaş grubunda çocuğa sahip olan ailelerde tasarruf alışkanlığı bir önceki çeyreğe göre artış göstererek yüzde 12 olarak gerçekleşti. Bu artışta, çocuklu bireylerin okulların açılmasından önceki son çeyrekte ilerideki eğitim harcamalarını yapmak amacıyla tasarruflarını artırması etkili oldu. 0-5 yaş grubunda çocuğa sahip olan ailelerde tasarruf oranı yüzde 36 olarak gerçekleşiyor.

Her 3 tasarruf sahibinden biri vadeli hesabı tercih ediyor
Araştırma tasarruf araçlarına ilişkin tercihlerle ilgili sonuçları da ortaya koyuyor. İkinci çeyrekte olduğu gibi üçüncü çeyrekte de, global piyasalardaki belirsizlikler ve faizlerin hızla artmasının da etkisiyle vadeli hesap en çok tercih edilen tasarruf aracı olmaya devam ediyor. Yüzde 32 ile vadeli hesap en çok tercih edilen tasarruf aracı olurken, onu yastık altı nakit ve bireysel emeklilik sigortaları izliyor. Altın fiyatlarındaki gerilemeye rağmen yastık altı altının tasarruf sahipleri arasında tercih edilirliğini korumaya devam etmesi dikkat çekiyor.

Tasarrufu kısıtlayan en önemli faktör “gelir yetersizliği”
Doğrudan ve sadece tasarruflarla ilgili bireysel eğilimlerin incelendiği araştırmada, kentli 18 yaş üstü nüfus içinde tasarruf sahiplerinin oranının ikinci çeyrekte yakaladığı yükseliş ivmesi devam ediyor. Bu oran yüzde 11’den yüzde 14 seviyesine yükseldi. Sırasıyla geleceğe yatırım, ev almak ve çocukların geleceği tasarrufun en önemli gerekçeleri olarak sıralanırken, üçüncü çeyrekte de gelir yetersizliği en önemli tasarruf kısıtlayıcı faktör olarak önde kalmaya devam ediyor.

ING Bank Ekonomisti  Muammer Kömürcüoğlu: “Tasarrufun artmasıyla birlikte özel tüketim büyümesinde yavaşlama olabilir”
ING Bank Ekonomisti  Muammer Kömürcüoğlu, ikinci çeyrek sonunda başlayan ve takip eden dönemde artan küresel oynaklığında etkisiyle tasarruf sahipliği oranının belirgin oranda artmasıyla özel tüketim büyümesinde bir yavaşlama olabileceğine dikkat çekti.

Yaklaşık iki senedir devam eden araştırma boyunca, tasarruf araçları tercihlerinin gelişimine de dikkat çeken Kömürcüoğlu, TL vadeli mevduatın tercih edilme oranının bir önceki çeyreğe göre yüzde 46’dan yüzde 32’ye gerilemiş olmasına rağmen hala en önemli tasarruf aracı olmaya devam ettiğini belirtti. Muammer Kömürcüoğlu, TL vadeli mevduatın payındaki azalmanın altın ve diğer değerli taş, yastık altı döviz veya TL, vadesiz hesap ve bireysel emeklilik araçları arasında paylaşıldığını belirtti.

Kömürcüoğlu, “Altın fiyatlarındaki gerileme nedeniyle normalde altının daha az tercih edilmesi beklenebilirdi; ancak bu kalemin toplamdaki payının artması belirsizlik ortamında altının güvenli liman olarak görülmesiyle ve fiyatların yeniden yükselebileceğine dair beklentilerle açıklanabilir. Yastık altı nakit döviz veya TL ile vadesiz hesap paylarındaki artış da belirsizliğin arttığı bir ortamda tasarruf sahiplerinin daha kısa vadeli enstrümanları tercih ettiğini gösteriyor. Anket sonuçları arasında dikkat çeken diğer bir unsur da bireysel emeklik/hayat sigortası kaleminde bir önceki çeyreğe göre görülen 5 puanlık belirgin artış olarak ortaya çıkıyor. Uzun vadeli bir yatırım tercihi olan bireysel emeklilik fonundaki artış belirsizlik ortamında yastık altı ve vadesiz hesap gibi kısa vadedeki enstrümanlara kıyasla çelişkili görünüyor olsa da bu payda görülen artış yılbaşından bu yana uygulanan devlet katkısı desteğinin devam eden etkisinden kaynaklanıyor olabilir. Ancak, daha kesin bir yargıya varmak için önümüzdeki dönemlerde bu kalemdeki gelişmeyi izlemek gerek” dedi.

ING Bank tarafından Ekim 2011’den beri düzenli olarak her çeyrek açıklanan sonuçlar www.tasarrufegilimleri.com internet sitesi üzerinden de tüm kamuoyuyla paylaşıyor. Sitede yer alan “Tasarrufunuzu Öğrenin” başlığı altındaki modülde ayrıca bireyler, kendi sosyo-demografik özelliklerine göre tasarruf yapma olasılığını bulabilirler.