Hazine’nin Ağustos ve Ekim’de ihraç ettiği TL ve dolar cinsi sukuklardan (İslami bono) 615 milyon liralık alım yaptı.
Bankalarda tutulan mevduatı sigortalayan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarihi bir adım attı. Fon, geçtiğimiz Ağustos ayında Hazine Müsteşarlığı tarafından gerçekleştirilen ihalede 320 milyon liralık İslami bono (sukuk) satın aldı. 3 Ekim’de de 150 milyon dolarlık (295 milyon lira) yeni bir alım daha gerçekleştirdi. Vatan'dan Ufuk Şanlı'nın haberine göre, böylece TMSF’nin elindeki İslami bonoların toplam büyüklüğü 615 milyon liraya ulaştı. TMSF, Eylül sonu itibarıyla 14.1 milyarlık bir fonu yönetiyor. Bu tabloya göre yapılan alımların ardından Fon’un rezervlerinin yüzde 4.3’luk bölümü İslami usullere uygun getiri sağlayan bonolardan oluştu.
Getirisi çok yüksek
Vatan'ın görüşlerine başvurduğu kaynaklar, alımların birkaç açıdan büyük önem taşıdığına dikkat çekti. Bir piyasa analisti ise Fon’un bu hamlesinin getiri açısından da önemli olduğuna dikkat çekti.
Analist, “ İslami borçlanma araçlarının getirisi şu anda geleneksel borçlanma araçlarından daha yüksek. Örneğin dolar cinsi 5 yıllıkların getirisi 4.00 iken sukuk da bu oran 4.75 seviyesinde. Yine TL cinsi borçlanmalarda da 5 yıllıklar 8.70 seviyesinde iken sukuk da bu oran 9.20 seviyesinde. Dolayısıyla İslami yatırım araçları varlıklarını Hazine enstrümanlarında değerlendirenler açısından oldukça çekici” yorumunu yaptı.
Helal havuzu gelecek mi?
TMSF’nin attığı bu adım katılım bankaları açısından da büyük önem taşıyor. 2001 yılında İhlas Finans’ın batmasıyla zor duruma düşen ve AK Parti’nin iktidara gelmesinin ardından 2006 yılında TMSF tarafından yönetilen ve mevduata belirli bir sınıra kadar güvence veren sisteme dahil oldu. Bu adım katılım bankalarına duyulan güveni pekiştirdi ve bu kurumların hızla büyümesini ancak yeni bir sorunu da gündeme getirdi. İslami esaslara göre faaliyet gösteren katılım bankalarından toplanan mevduat primleri faizli enstrümanlarda değerlendirildi. Dolayısıyla eğer bir katılım bankası batarsa bu bankanın mudilerinin parası dini açıdan sıkıntılı bir şekilde ödenecekti. Adının açıklanmasını istemeyen bir katılım bankası yöneticisi, “İslami bankacılık yapan katılım bankalarından toplanan mevduat bugüne kadar devlet tahvillerinde değerlendiriliyordu. Bu durum katılım bankaları açısından ciddi bir açmaz oluşturuyordu. Bir katılım bankasının batması halinde faizle desteklenen bir havuzdan kaynak aktarılacak olması büyük bir sorun idi. TMSF’nin attığı bu adımı bu açıdan çok önemsiyoruz. İlerleyen günlerde toplanan mevduat primlerinin Malezya’da olduğu gibi ayrı ayrı havuzlarda değerlendirilmesi de gündeme gelebilir” dedi. Eylül sonu itibarıyla TMSF’nin sahip olduğu 14.1 milyar liralık mevduat sigortacılığı rezervinin yüzde 89’luk bölümü sabit getirili devlet tahvilleri ve sukuk’larda değerlendiriliyor. Geriye kalan yüzde 11’lik kısmı ise bankalarda mevduat olarak tutuluyor.
Yerli-yabancı kapışıyor
Türkiye ilk sukuk ihracını geçitğimiz yıl sonunda 1.5 milyar dolar olarak gerçekleştirdi. Ekim ayında yurdışı piyasalar yeniden açılan Hazine”ye yabancılar büyük ilgi gösterdi. Hazine, yurtiçinde ise yaklaşık 4.8 milyar TL tutarında üç TL cinsi ihraç gerçekleştirdi. Hazine sağlıklı bir TL cinsi İslami borçlanma verim eğrisi oluşturmak adına yılda iki kez Şubat ve Ağustos aylarında olmak üzere Türk Lirası cinsi sukuk ihraçlarına devam etmeyi planlıyor. Türkiye’nin 2013 yılında uluslararası sermaye piyasalarından geleneksel eurobond, yen ve kira sertifikası ihraçları yoluyla yaklaşık 6.5 milyar dolar dış finansman sağlaması öngörülüyor. Uzmanlar, ihraç edilen sukukların maliyetinin eurobondlara göre az da olsa yüksek olduğunu ancak Hazine’nin yeni ürünün önünü açmayı tercih ettiğini düşünüyor.
Sukuk 900 milyar dolara ulaşacak
İslami bono olarak tanımlanan “sukuk” piyasası son yıllarda hızlı bir büyümeye kaydetti. Geçtiğimiz yıl 131 milyar dolara ulaşan dünya sukuk piyasasının 2017 yılına kadar 900 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Dünya sukuk piyasasında Malezya lider oyuncu olarak öne çıkarken, bu ülkeyi Suudi Arabistan, Bahreyn ve diğer Körfez ülkeleri izliyor. Türkiye ise ilk kez geçtiğimiz yıl Aralık ayında sukuk ihraç ederek piyasaya adım attı.