2010’dan beri her yıl Avrupa’nın en iyi havayolu şirketi seçilen THY’nin Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Topçu: 2008’de yaptığımız 2015 hedefini 2010’da geçtik. 2015’ten sonra büyük atılım planımız var. 2020’de 400 uçağı aşan filomuz, 90 milyon yolcumuz olacak.
- Çevremde THY’nin başarılarıyla gurur duymayan yok gibi. Dünya da THY’nin farkında mı artık?
 Farkında. 2003’te yolcu sayısı 9 milyondu. Transit yolcu 10 milyonu geçti. Toplam yolcu bu yıl 40 milyon olacak. Dış hatların çoğunda yabancı yolcu daha ağır basıyor.
105 ÜLKEYE UÇUYORUZ, BİR NUMARAYIZ
‘Nerede bir Türk var, oraya sefer koyalım zihniyetini terk ettik. Artık THY’nin geldiği nokta şu: Dünyada hangi saikle olsun, turizm, ticaret, politik olabilir seyahat etme kararını vermiş tüm insanlar bizim potansiyel yolcumuz. Bir şehirden 105 ülkeye uçan hiçbir havayolu yok, biz bir numarayız. Yıl sonunda 110’u geçecek. İç-dış toplam 239 havaalanına sefer yapıyoruz. İstanbul artık dünyanın en önemli hub’ları arasına girdi.
270 UÇAK SİPARİŞ VERDİK
Airbus’tan ve Boeing’ten alım yaptık. Siparişteki uçak sayımız 270’in üzerinde. Liste fiyatı 38 milyar dolar. Stratejik plan yaptık, 2023 Türkiye vizyonuna paralel. Biz 2023 vizyon planımızı iki kez revize ettik. 2008’de yaptığımız 2015 hedefini 2010’da geçtik. Bir kez daha revize ettik ve 2016 sonunda filosunda 90’a yakın geniş gövdeli uçağı olan, dünyanın birçok noktasında seferler yapan, en çok ülkeye uçak havayolu şirketi olarak daha da geliştireceğiz. 2015’den sonra çok büyük bir atılım yapma planımız var. 2020 yılında 400 uçağı aşan filosu, 90 milyon yolcu olacak. Bu hedefleri gerçekleştirirken,
Türkiye’nin gücünden, İstanbul’un konumundan faydalanacağız. Büyüme tabii ki sadece uçak alımı ile olmayacak.
KONTROLSÜZ GÜÇ MÜ?
- THY’nin çok hızlı büyürken, kontrolsüz büyüdüğünü, teknik ve bakım hizmetlerinin yeterince karşılanmayacağını söyleyenler var. Sizce de THY kontrolsüz bir güç durumunda mı? 
Personelde büyüme olacak. Yönetici yetiştirme konusunda da ciddi eğitimlerimiz var. Yüksek lisans programlarıyla THY’nin içinde yönetici yetiştirme konusunda İTÜ ile işbirliği yaptık. Dünyanın çeşitli üniversitelerinden öğretim üyeleriyle programı destekliyoruz. Teknisyen ve bakım konusunda da ya yeni bir şirket kurduk ya da tüm plan, programı yaptık.
BAKIMDAN PARA KAZANACAK
2012 başı itibariyle bakım kapasitemiz 4 kat, bazı atölyelerde 6 kata yakın büyüme sağladık. Atatürk Havalimanı’nda MNG’nin büyük hangarını satın aldık, Sabiha Gökçen’de de iki yıldır yapımı devam eden 380 bin metrekare kapalı alandaki iki hangar ve atölyelerin yapımı yılsonunda bitmiş olacak. Tesislere insan kaynağı yetiştirme konusunda iki yıldır çalışıyoruz, eğitimler veriyoruz, staj yaptırıyoruz. 2 bine yakın teknisyen mühendis eğitim gördü. Yeni bir kapasite ve solukla sadece THY’nin bakımını yapan THY Teknik değil, başka havayollarına da hizmet veren, bakımdan da para kazanan yapı oluşturduk.
2020’YE HER YIL 600 PİLOT İŞE ALINACAK
- Hüsnü Özyeğin, üniversitesindeki gençlere ‘Bankacı olmayın, pilot olun. 32 yaşındaki pilot 12 bin dolar  alıyor, bankacılar bu kadar kazanmıyor” diyordu. Bankacılıktan daha mı cazip pilotluk?
 Gerçekten maaş açısından Türkiye ortalamasının çok üstünde. Hüsnü beyin söylediği rakam, işe yeni başlayanların ortalama maaşı. Onun daha üstünde de alanlar var. Ama çok da meşakkatli bir iş, Kaptanlık çok dikkat isteyen, her zaman çalışmalarını sıfır hata ile yapmak zorunda olunan bir meslek türü. O denli de heyecanlı bir iş. Havacılık bir tutku. Bu tutku her şeyin ötesinde. Heyecanlı, disiplinli, hayatı seven herkesi cezbediyor. Bu mesleğe gönlü olan, uçmayı seven herkes pilot olabilir.
 THY olarak artık daha çok sivil pilot alıyoruz. Askeri kaynaklar artık taleplerimize cevap veremiyor. Birçok üniversitede pilot okulları açılıyor. Şu anda bunu yapan iki üniversite ile sözleşmemiz var. Anadolu Üniversitesi ve Türk Hava Kurumu Üniversitesi ile protokol yaptık. Aydın’da bir pilot okulu kurduk, yılda 300 pilot adayımız yetişecek. 350’ye yakın pilot adayımız da ABD ve Avrupa’nın çeşitli uçuş okullarında eğitim görüyor. Sağlık ve psikolojik şartlara uyan her gencin pilot olabileceğine inanıyorum. Şartlar thy.com adresinde var. Türkiye’de ve dünyada yetişmiş iyi pilotların iş bulma sorunu yok. 2020’ye kadar THY, her yıl 600 pilot alacak.
GREV VAR AMA ÇALIŞANLARIN YÜZDE 99’U BAŞINDA
- Hizmet ve seferlerde hiçbir aksama yok ama uzun dönemdir THY grevi devam ediyor.
 Çalışanlarının yüzde 98-99’unun sendikanın çağrısına uymayıp, işbaşı yaptığı bir ortamda sendikanın 16 Mayıs’tan beri grev kararını sürdürmesi, normal bir sendikanın alacağı karar olamaz. 280’e yakın uçucu arkadaşımız grevde. 18 bin 600 kişinin olduğu şirkette bu kadar kişinin grevde olmasını kamuoyunun dikkatine sunuyorum. Çalışanımızın refahı, motivasyonu bizim için çok önemli. Bunu artırmak için yönetim olarak elimizden geleni yapıyoruz. Çalışanımızla aramızda hiçbir problem yok. Grev kararı alındığında, THY tarihinde hep lokavt ilan edilmiş. Biz ilan etmedik. Çünkü çalışanların tırnaklarıyla bu seviyeye getirdiği şirketinin zarar görmesini istemedik.
Avrupa defterini kapattı, Afrika iç hatlarında uçacak
- 8 ülkeden milli havayolu şirketimizi alın teklifi geldiğini daha önce açıklamıştınız. Hangi ülkeler?
 Hepsi Avrupa ülkeleri. Bir tek Polonya Havayolları için esastan görüşmeye girdik. Alım için teredüdümüz kalmamıştı. Hukuki yönü araştırdığımızda ortaya çıktı ki, Avrupa Birilği içinde bir şirketi yönetemeyeceğiz. Yönetemeyeceğimiz bir şirketin niye sadece hisselerini alalım? Biz yatırım ve yönetme peşindeyiz. Bu gerekçe kalkmadığı sürece Avrupa defterini kapattık.
Şu anda Afrika’da araştırıyoruz. 34 şehre uçuyoruz. Kuracağımız şirket ile bir noktasını hub yapıp hem Afrika’nın iç hatlarındaki büyük pazara hizmet edelim, hem de İstanbul’a uçalım diye düşünüyoruz.
BİLET SATIŞLARININ YÜZDE 35'İ DÖVİZLE
- Kurdaki hareketlenmeye kızanlardan mısınız?
Satışlarımızın yüzde 35’i dolar ve euro üzerinden. 105 ülkeye uçuyoruz. Çoğunda yerel para ile bilet satıyoruz. Düşen para birimi varsa, fiyatı dolara endeksledik veya bilet fiyatını yukarı çektik. Sonuçta iyi yönettiğimizi düşünüyorum. Ancak paraların transferinde, devalüasyon neticesinde 2013’ün ilk 6 ayında faaliyet karımız yüzde 192 arttı ama net dönem karımız yüzde 29 azaldı. Buna rağmen yaptığımız bütçenin üstünde seyrediyoruz. İkinci altı ayda bu etkileri daha az hissedeceğiz. İnşallah 2013 yılını hedeflerin üstünde kapatacağız.
GELİRİN YÜZDE 20'Sİ İÇ HATLARDAN, 42 HAVAALANINDAYIZ
- İç hatlarda hangi hatlardan kâr ediyorsunuz?
Gelirimizin yaklaşık yüzde 20’si iç hatlardan. Hedefimiz tabii ki tüm hatlardan kâr elde etmek. Ancak kârımızın da çok düşük bir oranını, iç hatlardan elde ediyoruz. Bu da yüzde 10’un altında. İç veya dış hat değil, biz olayı bir bütün olarak değerlendiriyoruz. Ankara veya Antalya’dan binen bir yolcu, yurtdışı aktarmalı da gidiyor. Bir hattın düşük olması diğer hatta yolcu katkısı yapıyor. O yüzden iç hatlara büyük önem veriyoruz. THY, Ankara merkezli Anadolu Jet de dahil, Türkiye’nin 42 havaalanında kesintisiz hizmet veriyoruz.  Akşam