Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, Türkiye’nin uzun menzilli bölge hava ve füze savunma sistemi ihalesini Çin Halk Cumhuriyeti’nden CPMIEC firmasına vermesinin ardından ABD ve NATO’dan gelen tepkileri yanıt verdi.
En ucuz teklif
Bakan Yılmaz, ihaleyle ilgili ilk açıklamasını yaptı. Meclis’te konuyla ilgili soruları yanıtlayan Bakan Yılmaz, “Biz ortak üretim ve teknoloji transferi istiyoruz. Diğer ülkeler bunu bize sağlıyor mu? Sağlamıyorsa biz de sağlayandan alacağız” dedi. Yılmaz, Çinli firmanın üreteceği sistemin NATO havunma sistemiyle uyumlu olmayacağı yönündeki iddialara ise “Bu konuda hiçbir sorun yok” karşılığını verdi. Yılmaz, Çinli firmanın ihalede en ucuz telifi verdiğini sözlerine ekledi.
NATO ve ABD’nin tepkisi
Başbakan Erdoğan başkanlığında geçen hafta toplanan Savunma Sanayii İcra Komitesi, Rusya, ABD, Çin ve Fransa-İtalya ortaklığının yoğun kulis faaliyetlerine giriştiği, merakla beklenen 4 milyar dolarlık uzun menzilli füze projesi ihalesini Çin’e vermişti. İhale kapsamında füze ve sistemlerinin, Çinli CPMIEC kuruluşu ile Türkiye’de ortak üretilmesi amacıyla sözleşme görüşmelerine başlanmasına karar verildi.
İşte bu kararın alınmasının ardından ABD ve NATO’dan Türkiye’ye tepki gelmişti. CPMIEC, “nükleer silahların yaygınlaştırılması anlaşmalarını” ihlal ettiği gerekçesiyle Şubat 2013’ten itibaren ABD’nin yaptırım uyguladığı şirketler listesinde bulunuyor. Bu nedenle ihalenin Çinli firmaya verilmesi ABD’nin tepkisine neden oldu. NATO ise yapılması hedeflenen ortak hava savunma sisteminin ittifakın sistemiyle uyumlu olmadığı gerekçesiyle Türkiye’ye tepki gösterdi.
Görüşmeler sürecek
ABD Büyükelçisi Ricciardone “Umarım NATO’ya uyumlu bir füze savunma sistemi seçersiniz” yorumunda bulunurken, NATO’daki yetkililer Ankara’ya, Türkiye’nin Çin’le yapmayı hedeflediği ortak hava savunma sisteminin teknik açıdan ittifakın hava savunma sistemiyle uyum teşkil etmesinin mümkün olmadığını dile getirdi. ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan bir sözcü ise “Türk hükümetinin ABD’nin yaptırım uyguladığı bir şirketle, NATO sisteminde ya da kolektif savunma kapasitesi içinde kullanılamayacak bir füze savunma sistemi için görüşmeler sürdürmesiyle ilgili ciddi endişelerimizi ilettik. Bu konudaki görüşmelerimiz sürecek” dedi.
Radara yakalanmıyor
Savunma çevrelerinde, NATO üyesi Türkiye’nin Amerikan Raytheon Co şirketinin ürettiği Patriot füzelerini ya da Fransız-İtalyan ortak yapımı Eurosam SAMP/T sistemini tercih etmesini bekliyordu. İhalede Rusya da yarışıyordu. Ancak Çinli firmanın 4 milyar dolara mal olması beklenen sistem için 3 milyar doların altında teklif vermesi ve Türkiye ile ortak yapım teklif etmesinin ardından ihale için CPMIEC’in ürettiği FD-2000 sistemi tercih edildi. Çin Halk Cumhuriyeti’nin CPMIEC firması tarafından üretilen FD-2000 füze savunma sistemi 20 bin metre irtifa ve 100 kilometre menzile sahip. Radara yakalanmama özelliği bulunan füzeleri dahi tespit edebilen sistem, ikili ve altılı bataryalar halinde konuşlandırılıyor.
(LEVENT İÇGEN/VATAN)