Konut kredisinde mayıs ayında yüzde 0.64’e kadar inen faiz oranı yeniden yüzde 1’i geçti. 10 yıl vadeli, 100 bin TL kredi alacak tüketicinin aylık taksidi 204 TL yükseldi
ABD Merkez Bankası Fed’in mayıs ayında yaptığı “Para basmaya son, dolar faizi artacak” açıklaması ve Gezi olaylarının ardından yükselişe geçen konut kredisi faizleri son dört ayda tüketiciye yüzde 17 ek maliyet çıkardı. Ev almak için 10 yıl vadeyle bankadan 100 bin TL çeken bir tüketicinin aylık maliyeti 200 TL’nin üstünde artarken, toplam ödeyeceği borç miktarı da 25 bin TL’ye yakın arttı. Faiz oranındaki yükseliş hem inşaat sektörünün, hem de bankaların verdiği konut kredilerinin profilini de bozdu. Kredi kullanımı düşerken, konut satışları azaldı, geri dönmeyen kredilerdeki artış ise hızlandı.
TAKSİT 204 TL ARTTI
Türkiye’nin kredi notunun uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları tarafından yatırım yapılabilir seviyeye yükseltilmesinin ardından mayıs ortasında aylık yüzde 0.64’e kadar inen konut kredisi faizleri son olarak bu ay yapılan zamlarla birlikte yüzde 1’in üstüne çıktı. Kredilerin yıllık maliyet oranı ise yüzde 8.5’ten yüzde 12.5’lere yükseldi. Bu artış, konut almak için bankadan 10 yıl vadeli kredi çeken bir tüketicinin aylık taksit miktarının 1.196 TL’den, bin 400 TL’ye çıkmasına neden oldu. 10 yıl vadeli çekilen kredinin toplam maliyeti ise 24 bin 480 TL artışla 143 bin 520 TL’den, 168 bin TL’ye yükseldi. Tüketicinin kredi maliyetine son 4 ayda gelen zam yüzde 17 gibi rekor seviyede gerçekleşti.
KREDİ KULLANIMI DÜŞÜYOR
Kredi faizlerindeki hızlı yükseliş ve konuta alternatif olarak ön plana çıkan para piyasalarındaki getirilerin yükselmesi, ev fiyatlarının göreceli pahalılığı gibi etkenler ise tüketicinin kredi çekim hızında yavaşlamaya neden olmaya başladı. Mayıshaziran döneminde ortalama haftada 600-700 milyon liralık kredi çekerek konut sektörüne önemli bir girdi sağlayan tüketicilerin haftalık kredi çekim tutarı eylülün ilk iki haftasında ortalama 370 milyon liraya geriledi. Bankacılık sektöründe toplam konut kredisi kullanımı 13 Eylül itibariyle 96.6 milyar liraya ulaşırken, söz konusu rakam yılbaşından bu yana büyüme hızı yüzde 21, son bir yılda da yüzde 30’luk büyümeyi ifade ediyor.
Öte yandan, sektördeki olumsuz koşullar özellikle inşaat şirketlerinde ödeme problemi çıkarttı. Bankaların inşaat sektörüne açtığı kredilerde geri dönmeme oranı ocak temmuz döneminde 2.8 puanlık artışla yüzde 8.2’den yüzde 11’e yükseldi. İnşaat sektöründe batırılan kredi tutarı ise yedi aylık dönemde yüzde 52’lik büyümeyle 1.96 milyar liradan 3 milyar 1 milyon liraya çıktı.
Faiz hemen düşmez
Konut kredisi faizlerinin ABD Merkez Bankası Fed’in mayıs ayındaki açıklamalarının ardından yükselişe geçmesi ve bankanın geçen hafta mayıstakinin tam tersi açıklamalarda bulunması piyasalarda dalgalanma yaratırken tüketici için de yeni bir umut doğmasına neden oldu. Fed’in para basmaya aniden son vermeyeceği ve dolar faizinin 2016’ya kadar yükselmiyeceğini duyurması, konut kredisi faizlerinde de düşüş beklentisi yarattı. Ancak bankacılar faiz oranlarında çok kısa vadede düşüş beklemiyor. Nedeni ise yine ABD Merkez Bankası Fed’den gelen karmaşık açıklamalar. Çarşamba akşamı Fed Başkanı Ben Bernanke’nin açıklamalarının piyasalarda yarattığı olumlu hava cuma günü yine aynı kurumun başkan yardımcısı James Bullard tarafından tam tersi bir açıklamayla yine tersine döndü. Nitekim haftaya 2.01 TL’den başlayan dolar perşembe günü 1.93’e indikten sonra cuma 1.98’den kapandı. Bankacılar, piyasalardaki bu oynaklık geçmediği sürece konut kredilerinde ani bir indirim olmayacağı, bankaların piyasaların durulmasını bekleyeceğini belirtiyor.(GÖKHAN ERKUŞ - TARAF)