Haziran-Ağustos döneminde ayran yüzde 5, viski yüzde 0.12 zamlandı. Başbakan Erdoğan’ın yaz başında “milli içkimiz” sözleriyle uzun süre kamuoyunun gündeminde kalan ayran, tüm içecekler içinde en fazla zam gören ürün oldu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre, bu yılın Haziran-Ağustos döneminde ayran fiyatlarına yüzde 5.03 zam yapıldı.
Böylece ‘milli içki’nin fiyat artışı şaraptan, rakıya, viskiden biraya kadar alkollü içkileri de solladı. Aynı dönemde ortalama alkollü içki fiyatları yüzde 0.30 düşerken, çok satılan içkiler olan şarapta fiyat yüzde 3.92, birada yüzde 1.94, rakıda 1.42, viski de ise yüzde 0.12’de kaldı.
Yaz aylarında ayran kadar çok satılan diğer alkolsüz içeceklerdeki fiyat artışı da düşük oranlarda gerçekleşti. TÜİK’in verilerine göre maden suyu fiyatları ortalama yüzde 3.21’le ayrandan sonra en çok zam yapılan alkolsüz içecek oldu. Kola fiyatı yüzde 2.23, gazoz fiyatları ise yüzde 0.45 arttı.
Taraf'ın haberine göre ayrandaki yüzde 5.03’lük zam oranını sektör yetkilileri, hava sıcaklığı, çiğ süte yapılan zamlar ve benzeri nedenlerle açıklamaya çalışıyor. Ancak TÜİK’in verileri bunu doğrulamıyor. Ayranın ana hammaddesi olan süt fiyatlarının aynı dönemde sadece yüzde 1.34’te kalması ve ayran üretimindeki hızlı artış ‘milli içki’deki fiyat artışının ekonomik nedenlerden çok, Başbakan’ın sözlerinin ardından bu ürünün popülaritesinin artmasından kaynaklandığı kanısı daha baskın çıkıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun rakamlarına göre Türkiye’de ayran üretimi yıllık yüzde 9’lar civarında büyüme kaydediyor. Bunun için herhangi bir arz problemi gözükmüyor. TÜİK’in son verilerine göre bu yılın ilk 7 ayında ayran üretimi 320 bin 129 tonla rekor kırdı. Söz konusu rakam geçen yılın aynı döneminde 292 bin 911, 2011’in Ocak-Temmuz döneminde ise 267 bin 373 ton düzeyindeydi.
PALANDÖKEN: SEBEP MEVSİMSEL
Türkiye Esnaf ve Sanatrkarlar Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, ayran fiyatlarına gelen zammın havaların sıcak olmasından kaynaklı olduğunu ifade ederek “Havaların sıcak gitmesi ile talepten doğan bir durum. Havalar soğuyunca normal seyrine dönecektir ayran fiyatları” diye konuştu.
ASÜD: ÜRETİCİNİN GİDERLERİ ETKİLİ
Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği (ASÜD) Yönetim Kurulu Başkanı Harun Çallı ise ayranın bu denli zamlanmasının keyfi olmadığını belirtti. Çallı, “Piyasada çok fazla üretici var, artış keyfi değil, fiyatlar olması gerektiği gibi. Son dönemlerde yem fiyatları ve çiğ sütün artışı fiyatları artırdı, ama sanayiciye yansıması daha az olmuştur” dedi.