Profilo’nun patronu Jak Kamhi’nin yaşam öyküsü kitap oldu. Kamhi, kitapta 1970’lerde Türkiye’de helikopter üretimi için harekete geçtiklerini ancak Milli Selamet Partisi engeline takıldıklarını anlattı.
Profilo Şirketler Topluluğu Yönetim Kurulu Başkanı Jak Kamhi’nin 88 yıllık yaşam öyküsü kitap oldu. Ünlü işadamının kaleme aldığı ve 2012 yılında kaybettiği oğlu Hayati Kamhi’ye adadığı Gördüklerim Yaşadıklarım isimli kitap Remzi Kitabevi tarafından yayına hazırlandı. 4 bin adet basılan kitap dün bütün kitapçılarda satışa sunuldu.
5 milyar dolar istediler
Bugünlerde yerli otomobil tartışılırken Kamhi’nin o dönemde helikopter üretimi için uğraşması dikkat çekiyor. Jak Kamhi, kitapta bu süreci şöyle anlatıyor:
“Kıbrıs Barış Harekâtımızdan sonraki günlerdi, bir gün Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Emin Alpkaya, Amerikan ambargosundan etkilenmiş olan bazı işadamlarını davet etti. Vehbi Koç, Nejat Eczacıbaşı, Asım Kocabıyık’ın da bulunduğu 10 kişilik bir sanayici heyeti olarak gittik. Alpkaya Paşa, bize yeni yatırımlara yönelmemiz, hem barışta hem de savaşta kullanılabilecek alanlara yatırım yapmamız tavsiyesinde bulundu. Bu konuşma beni çok etkilemişti. Mensubu olduğum Amerikan Kulübü YPO’nun üyeleri arasında bulunan Amerikan Hugues firmasına yakın bir arkadaşımdan konu ile ilgili öneri isteyince olumlu cevap aldım. ABD Vietnam’dan çekilmek zorunda kalınca ordu için helikopter üreten bir firma olan Hugues sıkıntıya girmiş, bunun üzerine de Los Angeles’deki tesisini yabancı bir ülkeye gönderip teknoloji ikmali yapmak için Yunanistan, Mısır ve Kore’ye başvurmuştu. Arkadaşım bu fırsatı kaçırmamamızı önererek beni konuyla ilgili kişilerle tanıştırdı. Tam bu sırada beklenmedik bir gelişme oldu ve o sıralarda henüz hayatta olan Hugues Türkiye’nin konuyla ilgilendiğini duyunca, “Bu tesisi muhakkak Türkiye’ye gönderin” dedi. Bunun üzerine bize, Los Angeles’deki D 5 tipi 4 kişilik helikopter tesislerinin tümünü 5 milyar dolar gibi çok cüzi bir fiyatla satmayı önerdiler.
Demirel engeli çıktı
Bu inanılmaz bir teklifti çünkü bu tesiste gövdenin tümü imal edilebiliyor, motoru da büyük firmalardan sağlanıyordu. Teklifle birlikte Orgeneral Emin Alpkaya’nın kapısını çaldım ve haberi duyunca mutluluktan uçan komutan beni iki yanağımdan öptü. Helikopter tesisinin bize de faydası olacaktı, çünkü Türkiye’de geniş karayolu az olduğu için helikopter özel sektör tarafından da tercih edilecek, gerektiğinde savunmada da kullanılabilecekti. İşte tam bu sırada dünyada Lockheed skandalı patlak verdi ve Orgeneral Alpkaya istifa etti, Milli Savunma Bakanlığı da projemizle ilgisini kesip bizi Sanayi Bakanlığı’na devretti.
Ancak bütün çalışmalar boşa gitti ve koalisyon hükümetinin Milli Selamet Partisi kanadında bulunan Sanayi Bakanlığı projeyi reddetti. Türkiye böylece çok büyük bir fırsat kaçırmış oldu ve o tesis Kore’ye gitti. Daha sonraları projenin neden reddedildiğine dair bazı söylentiler de geldi kulağımıza. Demirel’e yakın olduğum için üreteceğimiz helikopterleri seçim döneminde parti emrine tahsis edeceğimi ve böylece Milli Selamet Partisi aleyhine icraatta bulunacağımı düşünmüşlerdi...”
Varlık Vergisi’ni de ilk görüşte aşkı da anlattı
JAK Kamhi; dün satışa çıkan kitabında Tepebaşı’nda aşlayan çocukluğundan, gramer uzmanı büyük büyük dedesine; evde kurulan büyük yemek sofralarından mucit amcasının inanılmaz icatlarına; Atatürk’le göz göze gelişinden askerlik, ilk görüşte aşık olduğu eşine kadar ilgi çekici pek çok ayrıntıyı bütün açıklığıyla paylaşıyor.
Kamhi; Varlık Vergisi, 12 Eylül askeri darbesi, Kürt ve Ermeni meselesi gibi toplumsal konulara da değiniyor.
İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) yönetimindeki ilk Musevi işadamı olan Jak Kamhi kitabında iş hayatının yanısıra ezeli rakibi Koç Grubu’yla “mücadele”sini, helikopter projesinin nasıl engellendiğini, 30 kişiyle çıktığı yola 8 bin 500 kişiyle nasıl devam ettiğini de aktarıyor.