The Economist dergisinin ülkelerin kısa vadeli borçları, parasının dolar karşısındaki durumu, cari açığı ve mali sistemlerindeki açıklığa göre yaptığı sıralamaya göre Türkiye en kırılgan ülke olarak zirvede.
LİKİDİTE KRİZİ
The Economist’e göre ülkeler arasındaki uçurumun büyüklüğü, durduğu takdirde likidite krizi yaratabilecek boyutta bir yabancı para akışını gösteriyor. Devlet rezervlerine bağlı yüksek seviyedeki kısa vadeli dış borçlar, ekonominin geçici zorluklar karşısındaki aciz durumunun karşılığı. Hızlı kredi yükselişi ise genellikle gergin şirketler ve abartı değerde mülk fiyatları anlamına geliyor. Daha açık mali sistemler uzun vadede büyümeyi arttırsa da, sermayenin çabuk bir şekilde erimesini de sağlayabiliyor.
ENDİŞE VERİCİ
Bu dört faktör göz önünde bulundurulduğunda 26 ülkenin 3 renk ile derecelendirildiğinde ortaya çıkan risk tablosu Türkiye için endişe verici. Yeşil ülkeler aniden durma riskinin az olduğu ve bazıları petrol zengini olan ülkeler. Rezervleri, üretim fazlası miktarları ve kapalı sermayeleri değerlendirildiğinde bu ülkelerden hızlı bir para çıkışı olması mümkün değil.
TL’DEKİ DEĞER KAYBI
Güney Afrika, Ukrayna ve bazı Latin Amerika ülkeleri kırılgan görünüyor. Zirvede ise Türkiye var. Cari açığı gayri safi milli hasılasının yüzde 6 üzerinde olan Türkiye’de kısa vadeli borçları hali hazırdaki rezervlerden yüzde 150 fazla. Türkiye’nin kredisi 2009’dan beri hiçbir gelişen ülke ekonomisinde olmadığı kadar hızlı yükseldi. Sene başından beri dolar karşısında yüzde 13 değer kaybeden Türk Lirası’nın daha da değer kaybedebileceği söyleniyor.
Malezya ve Filipinler şimdi daha iyi durumda
PEK çok gelişmekte olan büyük ülke ekonomisi ise sarı renkteki orta seviyeli risk bölümünde yer alıyor. Hindistan ve Endonezya çoktan baskıyı hissetmeye başlamış durumda. Meksika gibi diğer bazı ülkeler son karmaşada başarılı bir grafik çizmiş durumda. Peso geçen seneki seviyesinin biraz üstünde. Ancak mali açıklık ve kredi yükselişi kırılganlığa zemin hazırlayan etkenler. 1990’lardaki Asya krizinin kurbanları Malezya ve Filipinler şimdi daha iyi durumda. İki ülke de cari hesap üretim fazlası politikası izliyor
ve kısa vadeli sorunları çözmek için daha büyük rezervler oluşturuyor. Fakat kredi yükselişi ülkelere her zaman daha fazla keyif veriyor. Kırmızı bölümdeki ülkeler ise en büyük riske sahip.