Esnafa "can suyu" olması beklenen krediler, muhatap bulunamaması, bulunduğunda da bin liralık kredi için bile 2 esnaf kefil ve ipotek şartıyla 13 ayrı belge istenmesi nedeniyle sıkıntıları da beraberinde getirdi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu'nun iftar yemeğinde açıkladığı ve 2.5 milyon esnafa verilmesi planlanan kredilerle ilgili esnaf kesiminden sıkıntılar dile getiriliyor.
Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği (TESKOMB) çatısı altında verileceği açıklanan kredilerin verilmesinde koordinasyon sıkıntısı yaşanıyor. Krediyle ilgili bilgi almak için TESKOMB merkezini arayan bir esnaf, buradan esnaf kefaletleri birliklerine yönlendiriliyor. Bu birlikler arandığında, bilgi verebilecek bir kişi bulunana kadar telefon başında birkaç ayrı kişiyle muhatap olunuyor. Bilgi verebilecek bir kişi bulunduğunda ise bürokrasinin azaltılması planlanan kredi başvurusu için 13 ayrı belge isteniliyor. Bin liradan 125 bin liraya kadar verilecek olan krediler için en büyük sıkıntı ise bin liralık kredi çekmek isteyen esnaftan dahi ipotek istenmesi.
Bu konuda getirilen eleştiride "Bin liraya ipotek istenmesi ne kadar doğru bir uygulamadır? 10 bin liraya kadar kredi çekmek isteyen ya demirci ya da mermercidir. Bu esnaflar nasıl ipotek gösterebilir?" deniliyor. Ayrıca kredi çekmek için 2 esnaf kefaleti şart. Bu konuda ise 36 ya da 48 ay vadeli kredi için paraya ihtiyacı olan birine 2 kefil esnafın nereden bulunacağı eleştirisi getiriliyor.
Bu sıkıntıların yanında esnafın bu kredilere karşı ilgisiz ya da bilgisiz kaldığı da aktarılıyor.
Esnaf krediye ilgisiz
Konuyla ilgili Dünya Gazetesi'ne açıklama yapan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Derneği (KOBİDER) Başkanı Nurettin Özgenç, krediyle ilgili bilgi almak için yaşadıkları süreci şöyle anlattı: "Esnafların başvurularıyla ilgili bilgi almak için TESKOMB'u aradık. Onlar kendilerinin kredi vermeyeceğini ve bünyelerine ortak olan esnaf kefaletler birliklerine bizi yönlendirerek oralardan kredilerin verileceğini söylediler. Bunun ardından önce TESKOMB bölge temsilciliğini ardından da Aksaray Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifi'ni aradık. Oradan çok az miktarda başvurunun olduğunu öğrendik. Bırakın 2.5 milyon esnafı, bu krediler için 250 bin kişi dahi başvurmamışsa demek ki buradan bir bilinmezlik var."
Bürokrasinin azaltılmasını isteyen Özgenç, "Örneğin bu dönemde muhtardan ikametgah istenmesi son derece yanlış. Bu krediye başvuru için 13 tane evrak isteniyor. Küçük esnafın kredi işlerini koşturacak zamanı yok. İstenilen belgelerin asgariye indirilmesi gerekir" dedi.
Kredilerde bir sınır gözetilerek 50 bin lira üstündeki başvurular için ipotek istenmesi gerektiğini ifade eden Özgenç, şöyle devam etti: "Bin liraya bile ipotek istiyorlar. Bin liraya hiç ipotek istendiğini duydunuz mu? Bu konuyu TESKOMB'a ilettik. Bu demircinin, mermercinin ihtiyacıdır. O adam nereyi ipotek etsin. Kefil sayısını bire indirmek gerekir. 36, 46 ay vadeli kredi için kim kime kefil olur? 1 tane kefil istenecek olsa 2 esnaf birbirine kefil olarak işi halledebilir ve sistem uygulanabilir olur."
KOBİDER Başkanı Özgenç: Bu ipe un sermek değil midir?
KOBİDER Başkanı Nurettin Özgenç, Aksaray Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifi’ni aradıklarında konuştuğu yetkilinin verdikleri kredilerin rutin esnaf kredisi olduğunu, buna başvuruda bir yoğunluk olmadığını ve istenilen evraklarda önceye göre bir azalma olmadığını aktardığını söyledi. Bu açıklamanın ardından TESKOMB’a yönelik sorular yönelten Özgenç, şunları aktardı:
"TESKOMB'un fonlarında eski rakamla 1.5 katrilyon para bulunduğuna göre bu para neden esnafın mali yapısını yükseltmek için kullanılmaz? Esnaf kredi diye inim inim inlerken esnaf birliği paraları hangi fonlarda veya nerede değerlendirmektedir? Zira böyle olması bir çelişki değilmidir. Ayrıca esnaf kefalet birlikleri kredi için başvuranlara ne gibi kolaylıklar sağlamaktadır? TESKOMB yönetimi kredi talebinden bulunandan 9 kefilden 4 olmak üzere 13 kalem evrak istenmekte olduğunu biliyor mu? İşin en ilginç yanı ise kredi için başvuran esnaf ve sanatkardan bin lira için bile ipotek istenilmesi ipe un sermek değil midir?"
(Sercan Akıncı/Dünya)