Odeabank genel müdür Hüseyin Özkaya Bugün Gazetesi’nden Perihan Çakıroğlu ile yaptığı röportajda “Bankacı olmasaydım, futbolcu olmak isterdim” diyen ve tuttuğu takım olan Galatasaray’ın hiçbir maçını kaçırmayan Özkaya, kariyer hikayesini de anlattı. En önemlisi, son piyasa gelişmelerini değerlendirdi.
*Sizden önce bir Lübnan bankası gelmişti Türkiye’ye değil mi?
Bank Med, sanırım 2007’de geldi. Eski MNG Bank’ı almışlardı. Onlar, bir başka Arap bankası olan Arap Banking’le yüzde 50 ortaklıkla çalışıyor. Biz Lübnan bankası olarak ikinciyiz. Ama, sermayemizin yüzde 100’ü Lübnanlı.
*Bankanın başına geçmeden önce Beyrut’a hiç gitmiş miydiniz?
Hayır. Bilmiyordum Beyrut’u. Genel müdür olma aşamasında ve olduktan sonra ise çok gidip geldim. Bankanın sahip ve üst düzey yöneticileri de gelip gidiyor. Lübnan’la ilişkiler, son zamanlarda çok gelişti.
*Lübnan’ı ve o bölgeyi nasıl buluyorsunuz?
Lübnanlılar bize benziyor. Sonuçta 400 yıl kadar Osmanlı yönetiminde kalmış. Doğal olarak orada Türkler de kalmışlar, çalışmışlar. Diğer Arap ülkelerinde olduğu gibi ailesinde Türk olan baba, annesi veya dedesi bizden olan insanlar var. Yemekleri de benziyor bize ve çok lezzetli. Mesela ben Tarsusluyum ve Lübnan’da hiç yabancılık çekmiyorum. Gelişmişlik seviyeleri de yüksek. İngilizce ve Fransızcayı iyi konuşuyorlar. Üniversiteleri çok iyi gerçekten. Türkiye’ye gelmeleri o açıdan kültürel bir etkileşim de yaratıyor. Ortak bir dil var aramızda.
Tek toplum yok
*Ortadoğu’daki savaş bölgesinde Lübnan tam ortada, bunun sıkıntılarını da çekiyor değil mi?

Tahmin ediyorum, karışıklıklar Lübnan’ın içinden ziyade dışından kaynaklanan meseleler. Lübnan’ın içinde bulunduğu etnik duruma baktığınız zaman tek bir toplum yok. Onlar güzel ve başarılı bir şekilde bir arada olmayı öğrenmişler. Ama onların da bağlı oldukları başka topluluklar ve ülkeler var. Bu ülkelerle etkileşim sonucunda maalesef üzüntülü durumlar olabiliyor. Biz bunlara çok fazla takılmıyoruz. Nasıl daha iyi çalışabiliriz, Türkiye’ye yatırım konusunda nasıl daha çok ikna edebiliriz gibi konuları konuşuyoruz.

*Rusya’dan geldiniz. Rusya ile Lübnan’ı mukayese edersek neler görürüz?
Rusya’da iki yıla yakın kaldım. Her ülkenin kendisine göre avantajları var. Rusya’nın da büyüklükleri, çok zengin tarihi var. Hem Ruslar hem Lübnanlılar’dan bir şeyler öğrenmeye çalıştım. Bunlar hayatın zenginliği. Ne kadar fazla tecrübeniz olursa hem bir şeyler öğreniyorsunuz hem bir şeyler yapmaya çalışıyorsunuz.
Türkiye hazır olmalı
*Sizin de yakından takip ettiğiniz güncel konulara geçersek doların hızı durmak bilmiyor. ABD Merkez Bankası Fed’in her kararı en çok bizi etkiliyor!..

En çok etkilenen biziz diyemeyiz. Bizimle kıyaslanacak 5-6 ülke var dünyada. Brezilya ile Rusya da etkilendi.

*Dünyada finansın tarihi yeniden yazılıyor. Nasıl bir bankacılık geliyor?
Bankacılık daha da zor bir iş olacak. Tam ne olacağını bilmiyoruz ama eğer banka sağlam olursa, doğru bir yapıda bulunursa ne olursa olsun yeni duruma her zaman uyum sağlar.
*Sadece sağlam banka olmak yetiyor mu?
O birinci şart. Risk ve maliyet yönetimi de çok önemli. Bunlar olursa, elinizi kimse bükemez. Aslında geleceğin ne olacağını pek kimse bilmiyor. ABD’de milyonlarca dolar para kazanan ekonomistler bile yanılıyorlar. Fed’in kendi içinde de farklı görüşler var. 14-15 Eylül’de ne olacağını beklemeyi bırakmalıyız. ‘En kötü senaryolar Türkiye’yi nasıl etkiler, bankalara nasıl yansır’ diye düşünmeliyiz. Aşırı riskten kaçınarak önlemler almalıyız...
Hızlı olmak zorundayız
*Bankacılık liginde Odeabank nereye koşuyor?

Türkiye’nin önde gelen saygın, itibarlı, güven veren, uzun dönemde sürekli olabilecek bir iş modeliyle ilk akla gelen bankalardan birisi olmak istiyoruz. Bu uzun dönemli planımız. Uyguladığımız modelin kendisine özgü tarafları da var. Mesela, hızlı olmak zorundayız. Hızlı olduğumuzu da şu ana kadar kanıtladık. Sıfırdan 12 milyar liralık aktif büyüklüğe geldik. Kredi büyüklüğümüz ise 6.7 milyar lira. 15 şubeye ulaştık. İstanbul, Ankara, İzmir, Gaziantep, Kayseri, Kocaeli ve Bursa’dan sonra Antalya ve Denizli’ye de gideceğiz. Bu yıl sonu itibarıyla 30 şube açılışını geçeceğiz. Hedefimiz 35 ama 30’u geçeriz.
Mühendisliğimin faydası çok oldu
*Kariyerinizin temel temel taşları nasıl gelişti?

Tarsus Amerikan Kolejini bitirdim. Sonra da İstanbul’a gelerek İTÜ’de işletme mühendisliği okudum. Ancak 25 yıldır bankacıyım. İmpexbank’ta 2.5 yıl orada çalıştım. Sonra HSBC Grubu’na geçtim. 21 yıl da orada çalıştım.

*Mühendislikten bankacılığa geçmek size avantaj sağladı mı?

Matematik, fizik ağırlıklı oluyor mühendislik. Dolayısıyla analitik düşünmeyi sağlıyor. Bana faydası oldu. Başka mühendis bankacı arkadaşlarım da var. Sosyal yönden avantajları olabiliyor. Hayatta hangi işi yaparsanız yapın doğal yapılarınıza başka şeyleri de eklemek kişisel zenginlik için önemli.

ABD’de faiz % 3’ün üstüne çıkarsa risk artar

*Olası kötü gelişmelerden sizce nasıl etkilenebiliriz?

Fed açıklamaları sonrası ABD’de faiz yüzde 3’e doğru gidiyor. Şayet bu oranın üzerine çıkarsa o zaman risk primi artıyor, demektir. Türkiye Hazine bonolarında yüzde 3’le borçlanıyordu, şimdi bu yüzde 6’ya çıktı. 100 milyar dolarda 2 milyar dolarlık fazla ödemek demek bu. Türkiye, Brezilya, Meksika bunu ödüyor. Aslında ABD, kesinlikle faizlerin yükselmesini istemiyor.

*Neden faizin çıkmasını istemiyor?

Çünkü büyümeye ihtiyacı var. Faiz yüksek olursa nasıl büyüyeceksiniz? Son bir buçuk ay içinde satılan ABD bonoları 66 milyar dolar, bunun 40 milyar dolarını da sadece Çin ve Japon Merkez Bankası satın aldı. Aslında her şeyi ABD’nin yaptığını, Fed‘in yaptığını düşünenlerden değilim. Ayrıca, global ekonomide her şey ABD’nin verdiği kararlarla yürümüyor. ABD, 12 trilyon dolarla en büyük ekonomi ama aynı zamanda en borçlu ülke.