ABD Merkez Bankası’nın (Fed) eylülde tahvil alımlarında azaltıma başlayacağı beklentisiyle ABD 10 yıllık faizleri yükselince, gelişmekte olan ülke para birimleri dolara karşı değer kaybetti. İçeride de sepet bazında TL 2.28 ile tarihinin en yüksek seviyesine yükseldi. Dolar 1.95 TL’nin, euro da 2.60 TL’nin üzerine çıktı.
BİST endeksinin kaybı yüzde 2.5’i buldu. Gösterge tahvilin faizi  9.37’ye kadar yükseldi. Avrupa borsalarındaki kayıplar ise yüzde 2’ye yaklaştı.
Piyasalar, yarın Fed’in temmuz ayı para politikası toplantısına ait tutanakları bekliyor. Fed’in tahvil alımlarının ne zaman azaltılmaya başlanacağı konusunda net bir açıklama yapıp yapmayacağı merak ediliyor. Piyasalarda genel beklenti, Fed’in 17-18 Eylül’deki toplantısında tahvil azaltmaya başlayacağı yönünde.
Piyasalar, geçen hafta perşembe günü ABD’den gelen verilerle sarsılmış, ABD 10 yıllık faizleri yükselişe geçmişti. ABD’de 10 yıllık faizleri dün yüzde 2.86’yı aştı. ABD’de işsizlik başvuruları 320 binle son 6 yılın en düşük seviyesine gerileyince, ABD istihdam piyasasındaki iyileşme, piyasalarda parasal genişlemeye yönelik tedirginliği artırdı. Doların yanı sıra tahvil faizleri de yükselişe geçti.
İÇERİDE GÜNDEM PPK
Öte yandan yurtiçinde piyasalar, Fed’in yanı sıra bugün TCMB’nin Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısından çıkacak kararlara odaklandı. Toplantıda Merkez’in bekleme moduna geçeceğini düşünen analistlerin yanı sıra koridorun üst bandından 25 veya 50 baz puanlık artış bekleyen analistler de bulunuyor.
Öte yandan, sepetteki yükselişin enflasyona etkisi faiz beklentisini artırıyor. Ancak Merkez Bankası, temmuzda yüzde 8.8 ile zirve yapan enflasyonun önümüzdeki dönemde düşmesini öngörüyor.
‘Döviz satım ihaleleri yeniden başlayabilir’
Gökhan Uskuay - Global Menkul Stratejisti
Gelişmiş ülkelerde faiz artışları, gelişmekte olan ülkeleri cari açık seviyesine göre etkiliyor. Türkiye bu grup içinde göreceli olarak diğer ülkelere göre daha az etkileniyor. Yurtdışından gelen rüzgarlar sert olduğu için faiz koridorunda 25-50 baz puanlık artış TL’de değer kaybını ortadan kaldırmaz. Merkez Bankası, geçen ay ara verdiği döviz satım ihalelerine yeniden başlarsa belki 25-50 baz puanlık koridor artışı etkili olabilir. Merkez’in bugünkü toplantıda bbeklentimiz minimum düzeyde koridor artışı ve TL’nin değer kaybına engellemek için yeniden bir döviz satımı kararı alması. Fakat bu beklediğimiz önemlerde volatiliteyi azaltır ama TL’de değerleme süreci başlatamaz.
‘Koridorun üst bandında 50 baz puanlık artış olur’
Banu Kıvcı Tokalı - Halk Yatırım Baş Ekonomisti
Merkez Bankası, geçen ay koridorun üst bandını yukarı çekerek ‘ölçülü parasal sıkılaşma’ adımını atarken ana gerekçesini, ‘fiyatlama davranışı üzerindeki olumsuz etkilerin sınırlandırılması’ olarak belirtmişti.
Merkez’in politikasını etkileyebilecek unsurlardaki tabloyu (enflasyonda bozulma ve fiyatlamadaki riskler, ülke grubunda yüksek enflasyonla ayrışma, kredi genişlemesi, beklentilerin üzerinde ilk yarı büyüme performansı gibi) gözönüne aldığımızda, para politikasında sıkılaştırma adımlarının süreceğini düşünüyoruz. Merkez’in koridorun üst bandını 50 baz puan daha yukarı çekerek koridorun genişliğini 425 baz puana çıkarabileceğini tahmin ediyoruz.
‘Merkez Bankası bekleme moduna geçişe odaklanır’
Gülay Elif Girgin - Ata Yatırım Baş Ekonomisti
Merkez Bankası’nın bugünkü toplantısında her üç faiz oranını da sabit tutmasını bekliyoruz. Özellikle sonbaharla birlikte Fed’in tahvil alım programına ilişkin detayların belirginleşmeye başlaması ile küresel piyasalarda şu an yaşanmakta olan görece sakin seyrin yerini daha volatile bir ortama bırakmasını bekliyoruz. Bu beklentimiz dahilinde, dolar endeksi ile TL/USD volatilitesinin karşılaştırmalı seyri PPK’nın faiz silahını daha etkin olarak sonbaharda kullanacağına yönelik beklentimizi güçlendiriyor. Az bir ihtimal olsa da piyasaya sıkılaştırmanın devam edeceğine yönelik sinyal için üst bandda 25 baz puanlık sembolik bir artış sürpriz olmaz.
PETROL 110 DOLARI AŞTI
Brent petrol 110 doların üzerinde işlem gördü. Saxo Capital uluslararası piyasalar analistlerinin yaptığı değerlendirmeye göre, petrol fiyatlarındaki hareket, Süveyş Kanalı üzerindeki kontrolü nedeniyle dünya petrol trafiğinde kilit öneme sahip Mısır’da yaşanan olaylardan kaynaklanıyor.
Yapılan değerlendirmede, “Ortadoğu petrol trafiğini riske atabileceği endişesi ve buna karşılık olarak yaz sezonunun sonuna gelinmesiyle ABD’de rafineri taleplerinin azalması etkili. Bütün bu olanlara ek olarak Libya kaynaklı arz problemlerinin de yakın zamanda çözümlenmesi beklenmiyor” denildi.
Uzmanlara göre, petrol fiyatlarındaki yükseliş Hindistan ve Türkiye gibi petrol ithal eden ülkeler için olumsuz bir durum. Bu arada, uzun süredir 1.300 dolar sınırındaki altının onsu da 1.366 dolara kadar yükseldi.
BİST’TE BDDK ETKİSİ
Dolardaki yükselişin yanı sıra BDDK’nın bankacılık sektörüne yönelik açıklamalarıyla BİST endeksi değer kaybetti. Bankacılık sektörünün kârlılığının negatif etkileneceği beklentisiyle bankalara gelen satışlarla endeks yüzde 2.55 düşüşle 72.382 puandan kapandı. Bankacılık endeksinin kaybı da yüzde 3.48 oldu.