Sayıştay, kurumun aldığı direklerin şartnamedeki ağırlığından yüzde 50 daha hafif olduğunu, bu yüzden yüzde 50 fazla ödeme yapıldığının tespit edildiğini açıkladı.
Sayıştay, Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi’nin (TEDAŞ) aydınlatma direkleri ihalesinde kamuyu 1 milyon 999 bin 102 lira zarara uğrattığını kaydetti. Kurumun aldığı direklerin şartnamadeki ağırlığından yüzde 50 daha hafif olduğunu belirleyen Sayıştay, “Yüzde 50’ye varan oranlarda fazla bir ödeme yapıldığı tespit edildi” dedi. Milletvekilleri ise ‘Kar yağdığında çöküyor’ tepkisini gösterdi. TBMM KİT Komisyonu’nun TEDAŞ’ın 12 Haziran’da yapılan 2009, 2010 ve 2011 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmesinde, kurumun beş yıl önce yapılan aydınlatma direği ihalesinde zarara uğratıldığı ortaya çıktı. Milletvekillerinin TEDAŞ yöneticilerine sert tepki gösterdiği Komisyon görüşmelerinin tutanaklarına Hürriyet ulaştı. Aydınlatma direğinde alımında yaşananlar, Meclis tutanaklarına şöyle yansıdı:
Kar yağınca çöküyorlar
CHP Tunceli milletvekili Kamer Genç, ağırlığının yarısı nispetinde direk kullanıldığını belirterek, “Bizim oralarda bir ufak kar yağıyor, hemen direk çöküyor, yani normal bir ağırlık taşıyabilecek nitelikte direkler kullanılmadığı için. Doğru dürüst direk kullanılmadığı için o direkler kırılıyor, onun yerine yeniden yapılıyor. Yani, bu ne demektir? Bu, devamlı işte bir suistimale elverişli bir hâl var” dedi. MHP Tekirdağ milletvekili Bülent Belen ise, “80 kilogramlık direk kullanılması gerekirken 40 kilogram yapılan direkler yarın kar yağdığında o elektrik tellerinin ağırlığını taşıyacak mı?” sorusunu soruyor.
Firmalar hangileri
MHP Tekirdağ Milletvekili Bülent Belen, Komisyon toplantısında TEDAŞ yetkililerinin yazılı cevaplaması için kamuyu zarara uğratan firmaları da sordu. Belen, “Adı geçen firmalar hangileridir? Bu firmaların hâlen kurumda teminatları var mıdır? Bu paranın ne kadarı alınmıştır?” sorularına yanıt istedi.
Yüzde 50 fazla ödendi
Sayıştay temsilcisi:
Sahada kullanılan aydınlatma direklerinin ne kendi tip projelerine uyduğu ne de TEDAŞ’ın belirlemiş olduğu teknik şartnamedeki kurallara uymadığını arkadaşlarımız tespit etmişler. Örneğin, 100 liralık bir rakam belirlemişse, bunun kilosu da eğer 80 ise, sahada kullanılan direklerin ağırlığı 40 kilo ama ödenen rakam 80 kilo üzerinden 100 lira. Dolayısıyla, bizim tespitimiz yüzde 50’ye varan oranlarda fazla bir ödemenin yapıldığı yönündeydi. Bunu da Maliye Bakanlığı inceledi, bizim tespitlerimizin doğruluğunu ve yapılan bu uygulamada Kurum zararını 1 milyon 999 bin 102 lira gibi bir rakam tespit etti.
Müteahhitlerden alınacak
TEDAŞ Teftiş Kurulu Başkanı Mesut Karaosmanoğlu:
Proje Tesis Dairesi Başkanlığı bu konuda çalışmaları yürütüyor. Bu fark hesaplamaları yapılacak ve ilgili müteahhitlerden tahsil edilecek. Bu hesaplamanın yapılmasının sebebi de şudur: “Bazı firmaların ürettiği galvanizli direklerin tip projesi yok. Bu tip projesi olmayanlar, Proje Tesis Dairesi Başkanlığı tarafından teknik yönden araştırılarak kullanılmasında bir sakınca yok ise sadece kilogram farkları tespit edilerek ilgili müteahhitlerden kesintiye gidilecek yani çalışma bu şekilde devam etmektedir ve Proje Tesis Dairesi Başkanlığı bunu en kısa zamanda sonuçlandıracak.”
Direklerde mahzur yok
TEDAŞ Genel Müdürü Haşim Keklik:
Bu direklerin hepsinin bilirkişi incelemesi yapıldı. Üniversite inceledi ve bunların hepsinin statik hesapları yapıldı, hepsinin de ilgili testleri de yapıldı, hepsinin de sağlam olduğu belirlendi. Bu soruşturma bittikten sonra bununla ilgili işlemler başlatılmış ve bir kısım ödemeler de yapılmış ama bu süreç olarak devam ediyor. Bu ödemeler tedricen işlemler devam ettikçe yapılacaktır. Direğin hafif olması bizim için daha iyidir; ama şartnamede ‘kilogram’ ifadesi geçtiği için, bazı direkler şartnamede belirlenen kilogramın altında kaldığından dolayı o kilogram kadar kesintiye gidiliyor. Yoksa, direklerde statik olarak kullanılma açısından herhangi bir mahzur yok.
Cezalar zaman aşımına uğradı
Ak Parti İstanbul milletvekili Mehmet Domaç’ın, “Bu direkleri teslim alanlara ne yapıldı acaba?” sorusuna ise sayıştaş temsilcisi şu cevabı verdi: “Maliye Bakanlığının tespiti şu: ‘Bu uygulama herhangi bir kasta mahsus yapılan bir uygulama değil. Yani, bütün Türkiye genelindeki bir uygulama olduğu için herhangi bir kasıt unsuru tespit edemedik’. Dolayısıyla, ilgililerle ilgili, birtakım cezalar önerilmiş. Bunlarda zaman aşımından dolayı yapılacak herhangi bir işlem olmadı. Bizim de kanaatimiz bu yönde. Şimdi geldiğimiz noktada, Maliye Bakanlığının söylemiş olduğu teftişin şöyle bir şeyi var: ‘Uygun olmayan direklerle ilgili bu direklerin yenileriyle değiştirilmesi ama kullanılmasında bir sakınca olmayanlarda da aradaki farkın kesilmesi’. Şimdi, burada bizim dikkate almamız gereken veya takip etmemiz gereken konu:
1- Bu uygun olmayan direkler yenileriyle değiştirildi mi?
2- Bu paralar tahsil edildi mi?”