Aralarında tanınmış holdinglerin de bulunduğu birçok şirket Bingöl’den Hakkari’ye yatırım için nabız yokluyor. Bölge ise yatırımların bir an önce başlaması konusunda sabırsız…
Barış Süreci’yle birlikte iş dünyasının Güneydoğu Anadolu’ya ilgisi artmış durumda. Son olarak TÜSİAD’ın geçen haftalarda Cizre’ye çıkarma yapması, bölgede birçok yatırımın yapılacağına yönelik ümitleri iyice yeşertmiş görünüyor. Bölgedeki bazı illerden gelen haberler moral verici nitelikte. Umut ve beklentiler had safhada.
Son teşvik yasasından sonra en fazla yatırım teşvik belgesi alınan illerin başında Bingöl geliyor. İlde şu ana kadar yaklaşık 1 milyar TL’lik yatırım teşvik belgesi alınmış durumda. Bunlardan en büyüğü Sütaş’ın projesi. Şirket bu ilde yaklaşık 30 milyon euro’luk bir tesis kurmayı planlıyor. Bingöl Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Erkan Çalbay, Sütaş’a bin 755 dönümlük bir arazi tahsis ettiklerini belirtiyor.
Bingöl Organize Sanayi Bölgesi’nde halen 20’ye yakın işletme var. Bu işletmeler reçel, un, tavuk paketleme, boru, tuğla, peçete üretimi gibi değişik alanlarda faaliyet gösteriyor. Erkan Çalbay, yatırımcılara yer tahsisi konusunda sıkıntı çektiklerini belirtiyor ve sözlerine şöyle devam ediyor:
“En önemli sorunumuz arazi meselesi, çünkü bölgede 2B arazileri bulunuyor. Yatırım açısından bakir bölge olmasından ötürü ilimize yoğun ilgi var. Teşvik kanununa göre 6’ıncı bölgede yer alması da Bingöl’ü cazip kılıyor. Büyükşehirlerdeki işadamlarının yanı sıra yurtdışında yaşayan hemşerilerimiz de ilimizde yatırım yapmak istiyor. Bu türden çok sayıda başvuru var. Biz de TÜSİAD ve iş dünyasındaki diğer sivil toplum kuruluşlarını Bingöl’e davet edeceğiz. Şu anda tarih belirlemedik ancak ağustos ayından sonra bu yönde bir toplantı yapmak istiyoruz” diyor.
“POZİTİF AYRIMCILIK İSTİYORUZ”
Hakkari Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Servet Taş ise, yeni yatırımların yapılmasına yönelik olarak iş dünyasındaki çeşitli sivil kuruluşlarının son dönemlerde bölgede toplantılar düzenlediklerini, ancak bunların sözde kalmaması gerektiğini belirtiyor. Yatırım konusunda Hakkari’ye pozitif ayrımcılık yapılmasını isteyen Taş şunları söylüyor:
“Bölgeyi il il, kasaba kasaba dolaşmak lazım. Çok olumlu bir süreç yaşıyoruz. İş dünyasının bölgeye ilgisi çok fazla ancak bunu mutlaka istihdama dönüştürmeliyiz. Terör olaylarında en büyük yarayı Hakkari aldı. O yüzden ilimize pozitif ayrımcılık yapılmalı diye düşünüyoruz. Organize sanayi bölgemizde halen bir tek tesis yok. Ot biçiyoruz. Şemdinli ve Çukurca ilçelerimiz Irak’a açılıyor. Burada sınır ticaretine yönelik yatırımlar yapılabilir. Hakkari kış turizmine son derece elverişli bir bölgede. Su kaynakları bakımından çok zenginiz. Bu potansiyeli değerlendirmek isteyen işadamları zaman zaman bizi arıyorlar. Biz de kendilerine gereken desteği veriyoruz ancak halen başlamış bir yatırım bulunmuyor.”
OSB’YE 12 MÜRACAAT VAR
Ekonomisi daha çok tarıma dayalı olan Siirt’te, imalat sanayi yatırımları da daha çok tarım sektörüne yönelik olarak yoğunlaşıyor. Siirt Organize Sanayi Bölgesi’nde bulunan toplam yedi işletmenin tümü tarıma dayalı sanayi alanında faaliyet gösteriyor. Ancak gerek Barış Süreci, gerekse yeni teşvik sistemiyle birlikte farklı sektörlerden de yatırımcıların ilgisi artmış durumda. Siirt Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Güven Kuzu, OSB’de yatırım yapmak için 12 firmanın müracaat ettiğini belirtiyor. Bunların kısa sürede hayata geçmesini beklediklerini söyleyen Kuzu, şu değerlendirmeyi yapıyor:
“Bugüne kadar arayan soran yoktu. Barış Süreci’yle birlikte ilgi artmaya başladı. Yatırım başvurusu yapanlar arasında tekstilciler de var. İş dünyası kuruluşlarının yatırım bakımından dikkatleri Güneydoğu Anadolu’ya çekmeleri çok önemli, ancak özellikle TÜSİAD gibi kuruluşların üyelerinden ellerini taşın altına koymalarını bekliyoruz. Siirt, diğer yatırımların yanı sıra turizm açısından da bakir bir alan. Evliyalar şehri olan Siirt, inanç turizmine özellikle çok uygun.”
İKİNCİ OSB KURULUYOR
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yatırımcıların en çok ilgi gösterdikleri yörelerden birisi TÜSİAD’ın son toplantısını yaptığı Şırnak’ın Cizre ilçesi. İlçeye yönelik ilgi sözde kalmamış ve yatırıma dönüşmüş durumda. Cizre Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çağlı, aralarında büyük şirketlerin bulunduğu 21 firmanın yatırım için kendilerine başvuruda bulunduğunu söylüyor. Çağlı, birinci OSB’nin dolduğunu, ikinci OSB’nin kurulması için de çalışmalara başladıklarını vurguluyor. Cizre’nin konum itibariyle çok avantajlı bir noktada bulunduğunu ifade eden Çağlı, şunları söylüyor:
“Türkiye’nin Irak’a ihracatı yılda 12 milyar doları buluyor. Bunun tamamı Cizre üzerinden geçiyor. İstanbul’da üretilen bu ürünlerin nakliye gideri çok fazla. Oysa bu ürünler Cizre’de de üretilebilir. Örneğin, şu anda İstanbul’da üretim yapan bir firma, tesisini Cizre’ye kaydırırsa iki üç yıl sonra kimse onunla rekabet edemez. TÜSİAD’ın burada toplantı yapması bizim için çok önemli. İş insanları burada hayatın normalleştiğini gördüler. Bu gelişmeler kısa bir sürede yatırıma dönüşecek. Nitekim Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Koç’la ortak olarak beş yıldızlı bir otel yatırımı yapacağız. İnşaatına bu yıl başlayacağız. Yine Adana merkezli bir tekstil firmasının patronu, Cizre’de bin 500 kişinin çalışacağı bir tesis kurmak istiyor.”
“BEKLEYİP GÖRMEK LAZIM”
Yatırım açısından en fakir illerden biri olan Bitlis de Barış Süreci’yle birlikte umutlarını artırmış durumda. İlde ilk organize sanayi bölgesinin kuruluş çalışmaları sürüyor. Bitlis Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Davut Tezcan, bugüne kadar çeşitli teşvik paketleriyle Doğu ve Güneydoğu’ya yatırımın gündeme geldiğini ancak bunların sonuç vermediğini belirtiyor. İş dünyası kuruluşlarının son dönemlerde bölgeye ilgisinin arttığını söyleyen Tezcan, geçtiğimiz günlerde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) Bitlis’te bir toplantı düzenlediğini ve bu toplantıda bazı işadamlarından yatırım konusunda yeşil ışık aldıklarını vurguluyor. Tezcan, “Barış Süreci’nin nasıl sonuçlanacağını görmek lazım. Bölgedeki işadamlarının sermayesi yetersiz. Mutlaka büyükşehirlerden yatırımcıların gelmesi gerekiyor. Toplantılardan edindiğimiz izlenim, yatırım yapmak isteyenlerin olduğu yönünde. Ama bekleyip görmek lazım” diyor. (Özbey Men/ Para)