Başbakan Tayyip Erdoğan’ın bankalara yönelik ‘ücret ve komisyon’ eleştirileri ve “kredi kartı almayın” çağrısı tartışılırken, Türkiye’de Kredi kartı sayısı 56 milyona, toplam banka kartı sayısı ise 95 milyona ulaşmış durumda. Türkiye’de kredi kartlarıyla günde ortalama 1 milyar 15 milyon liralık alışveriş yapıldı, işlem tutarı da yüzde 19.7 arttı.
KART SAYISI KESİNTİSİZ ARTIYOR
Rekabet Kurulu’nun 12 bankaya verdiği “rekabeti ihlal” cezasıyla başlayan tartışmalar, Başbakan Erdoğan’ın “kredi kartı almayın” çağrısıyla başka bir boyut kazandı. Bankalar en çok şikayet edilen sektörlerin başında gelirken, 76 milyonluk Türkiye’de çocuklar ve yaşlılar çıkarıldığında kişi başına neredeyse bir kredi kartı düştüğü belirlendi. 2008 yılında Türkiye’de 43 milyon kredi kartı, 60.5 milyon da banka kartı kullanılırken, bu rakam 2009 yılında 44 milyon 392 adet kredi kartı, 64 milyon 661 bin banka kartı olarak gerçekleşti. 2010’da kredi kartı sayısı 46 milyon 956 bine, banka kartı sayısı 69 milyon 916 bine çıktı. 2011 yılında ise kredi kartı sayısı 51 milyona, banka kartı sayısı da 81 milyona yükseldi. 2012’de kredi kartı sayısı 54 milyon, banka kartı da 91 milyon oldu. Yılın ilk dört aylık döneminde ise kredi kartı sayısı 56 milyona, banka kartı sayısı da 95 milyona ulaştı.
KAYIT DIŞINI YOK EDİYOR
Türkiye’de kredi kartlarının gelir unsuru gibi algılandığını dile getiren yetkililer, “Cebinde parası olmayanlar bile hiç ödemeyecekmiş gibi kampanyalara inanarak kredi kartı alıyor. Kart alımının ve harcamaların bir şekilde düzene sokulması gerekiyor” bilgisini verdiler. Bankalararası Kart Merkezi’nin yaptığı tespitlere göre de kredi kartları ekonomiyi olumlu etkiliyor. Kredi kartları kayıtdışıyla mücadelenin en etkin aracı konumunda. Kartla yapılan harcamalardaki yüzde bir oranındaki artış vergi gelirlerini yüzde 0.05 artırıyor. Yine bin liralık nakit kullanımı yerine bin liralık kredi kartı kullanımı vergi gelirlerini 20 lira arttırıyor. Kredi kartı harcamalarında meydana gelecek bir artış sonucunda ilk bir yıl içinde istihdamda oluşacak artışların yüzde 2’si kredi kartı harcamalarından kaynaklanırken, bu oran ikinci yılda yüzde 10’a çıkıyor.
3.5 milyar nakit çektik
Ocak-Mayıs 2013 verilerine göre Türkiye’de kredi kartlarıyla günde ortalama 1 milyar 15 milyon liralık alışveriş yapıldı, işlem tutarı da yüzde 19.7 arttı. Kredi kartıyla nakit çekme işlem tutarı da geçen yılın mayıs ayına göre yüzde 18.5 yükselerek 3 milyar 417 milyon 400 bin lira oldu.
Enflasyonu düşürüyor
Kredi kartıyla yapılan alışverişlerin enflasyon üzerinde düşürücü etkisi bulunuyor. Para arzındaki artış aynı dönemde enflasyonu 0.17 oranında artırırken kredi kartı harcamaları aynı dönemde enflasyonu 0.017 oranında düşürüyor. Kredi kartları nakit dolaşımı ihtiyacını azalttığı için ekonominin kayıt altına alınmasını kolaylaştırırken, kayıt dışının önlenmesine katkı yapıyor.
Öte yandan bireysel kredi kartı harcamaları ise 5 Temmuz 2013 itibarıyla 78 milyar 225 milyon lira oldu. Bireysel kredi kartı harcamalarının 44 milyar 256 milyon TL’sini taksitli harcamalar, 33 milyar 969 milyon TL’sini taksitsiz harcamalar oluşturdu. Mart 2013 itibariyle 2 milyon 600 bin kişi de kredi kartı borcunu ödeyemediği için takibe düşmüş durumda.
Avrupa Birliği, kart ücretlerine sınır getiriyor
AVRUPA Birliği (AB) komisyonu, kredi kartı ücretlerine ‘üst’ sınır getiriyor. AB yürütme kurulu tarafından alınan karara göre tüm müşteri banka kartı ve kredi kartı işlemlerine yüzde 0.2 üst sınır getirilecek. Financial Times’ta yer alan habere göre, yürürlüğe girecek üst sınır ile AB bankalarının kartlardan aldığı ücretlerden elde ettiği milyarlarca Euro’luk gelir azalacak. Buna göre AB bankalarının banka kartı işlemlerinden aldıkları harçlardan elde ettikleri gelirler 4.8 milyar Euro’dan 2.5 milyar Euro’ya, kredi kartı işlemlerinden alınan harçlardan elde ettikleri gelirler ise 5.7 milyar Euro’dan 3.5 milyar euroya gerileyecek. AB komisyonu 10 yıldan beri kart ücretlerinin düşürülmesi için çaba harcıyor.