Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Merkez Bankası'nın faizleri artırması yönünde bir baskı olduğunu belirterek, "Lobiye teslim olma" mesajını verdi. İşte Çağlayan'ın Sabah'ta yer alan röportajı;
Gezi Parkı olaylarından sonra "faiz lobisi" çok tartışıldı. Şu anda dolar ve faizin düşmemesinin altında lobi var mı?
Şu andaki artış Gezi Parkı'yla ilgili değil. ABD Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke'nin açıklamalarının iyi algılanmamasından kaynaklanıyor. Ama geçmişte Türkiye'nin kanını emen faiz lobisi denilen kesim "Türkiye'de siyasi bir sıkıntı olur da faizler yükselip kârımızı artırır mıyız" düşüncesinde. Özel bankalar bu işlere aracı oluyor. Kendilerini biliyorlar. Sistemi manipüle etmeye çalışan sayıları çok az da olsa banka var. Döviz ihalelerinden sonra dolar 2 kuruş indi. Bunların içinde özel bankalar var mı? Buna bakılıyor.
Merkez Bankası'na 'faizi artır' baskısı mı yapılıyor?
Şu andaki oyun Merkez'in dolara müdahalesini boşa çıkarıp faizi artırmak. Ama zannediyorum ki Merkez Bankası da en az bizim kadar akıllı. Faiz silahına sarılmamalıdır. Elinde birçok araç var.
% 4.63 KIRILSA 2.5'A İNERDİ
Direnebilir mi?
Düşünüp, tasarlayıp etkin fayda maliyet analizi yapmak zorunda. Atacağı adımın ne getireceğini tespit ederek hareket etmelidir.
Bono faizleri yüzde 9'a çıkıp, doların ateşi de düşmeyince bazı çevreler ekonominin bozulacağı havası yayıyor. Buna ne diyorsunuz?
Faizde yüzde 4.63'ü kırsaydık 2.5'a kadar inerdi. Ama ne dolar ne de faiz için endişeye gerek yok. Faiz tansiyon gibidir yükselir de iner de. Dolar için de paniğe gerek yok. 1.80 seviyesini 11-12 yıl önce görmüştük. Spekülatif ataklara karşı herkes duyarlı olsun. Taviz verilmesin.
Spekülasyon yapanların isimlerini biliyorsanız neden açıklamıyorsunuz?
Hepsini kastetmiyoruz. Görevini iyi yapanın başımızın üzerinde yeri var. Türkiye serbest piyasa ekonomisini kabul eden bir hukuk devletidir. Yabancı yatırımcıyı ürkütecek davranış içinde olmayız. Öyle olsa 80 yılda 14.6 milyar dolar yatırım gelmişken, 10 yılda bu rakam 126 milyar dolara çıkmazdı. Dolayısıyla devlet olarak "şöyle yaparız, böyle asarız" demek olmaz. Yetkili kurumlar görevlerini yapar.
OYAKBANK SİHİRLE Mİ SATILDI?
Regülasyon kurumları görevlerini iyi yapıyorlar mı?
Yanlış yapan varsa uyarmak veya ceza vermek kurumların görevleri arasındadır. Hiç kimsenin görevini savsaklaması, sorumluluktan kaçması söz konusu olamaz.
Peki bundan bir ay öncesine kadar faizler düşmesine rağmen bankalar yine kâr etti...
Siyasi ve ekonomik istikrar onlara da yaradı. Düşünün Oyakbank 270 milyon dolara satılamazken, ne oldu da 2.7 milyar dolara alıcı buldu? Sihirbazlık mı yaptı? Çok büyük para mı kazandı? Hayır. Türkiye'nin itibar artışının avantajını kullandılar. Bugün bakıyorsunuz sermaye yeterlilik rasyoları açısından bankalar çok iyi durumda. 2008'deki krizde birçok Avrupalı, ABD'li banka batarken biz etkilenmedik. Bu etkin denetim, siyasi ve ekonomik istikrarla oldu.
60 BİN KİŞİYE İSTİHDAM
Mısır'da olanlara darbe diyemeyenler var. Ne diyorsunuz?
Mısır'da bal gibi darbe oldu. Darbeler nasıl olursa olsun savunulamaz. En kötü yönetim darbeden daha iyidir. 1960 ve 1980 darbeleri, 28 Şubat ile 27 Nisan'ı yaşamasaydık bırakın yerli otomobili uzay aracı yapardık.
Yatırımını çekmek isteyen var mı?
Şu anda bir sıkıntı yok. 260 firma var. Onlar da 60 bin Mısırlı'ya iş veriyor.
HEDEFE SİHİRLE Mİ 3.7 MİLYAR DOLAR KALDI
Yıl sonu ihracat hedefi tutacak mı?
Avrupa'nın ithalatında yüzde 5.5, ABD'nin yüzde 1.8, Çin'in yüzde 8'den fazla daralma var. Bu ülkeler dünya ticaretinin yüzde 70'inden fazlasını oluşturuyor. Bizim ithalatı daralan ülkelere ihracatımız artıyor. Orta Vadeli Program'da hedefimiz 158 milyar dolardı. Buna ulaşmaya 3.7 milyar dolar kaldı.
ENFLASYON HEDEFİ İNSİN
İhracatın büyümeye katkısı da sıfırlandı. Bu büyümeyi tehdit eder mi?
Türkiye ortalama yüzde 5.5-6 büyümelidir. Yüzde 3-4'ler Türkiye'yi kesmez. Bunun yolu da ihracat ve iç taleple dengeli büyümekten geçiyor. İç piyasayı da büyümenin içine sokmalıyız. Bir de enflasyonda esneme payımız olmalı. İlla yüzde 5 dememek lazım.
Büyüme hızı düşmesine rağmen cari açık artıyor... Buna ne diyorsunuz?
Doğru cari açık bu ay biraz arttı. İhracat artışı geçen yılki gibi olmadı. Altın ithalatı çok yükseldi. Enerji kaleminde fiyatlar arttı. Ama cari açık kimseyi korkutmasın.
İHRACATÇIYA SÜVEYŞ DESTEĞİ
Darbeden dolayı ticaret etkileniyor mu?
Şu anda ticarette bir yavaşlama söz konusu ama tamamıyla kesilmedi. Biz Suriye geçişi kapandıktan sonra Mısır'a yöneldik. Şimdi de alternatif çalışmalar yapıyoruz. Süveyş Kanalı'ndan geçiş maliyetli olacak. Ama devlet olarak ihracatçılarımızı mağdur etmeyeceğiz.