Vergi uzmanı Prof. Dr. Şükrü Kızılot, Hürriyet'teki köşesinde Türk vergi sistemindeki çarpıklıklara dikkat çekmeye devam ediyor. Şükrü Hoca, bugünkü yazısında dolar ya da euro cinsinden alacağı olanlara yönelik uygulanan verginin yanlışlığına dikkat çekiyor.
Döviz alacağı bulunanların, bu alacaklarının dışında 17 Ağustos’a kadar bir de “alacak vergisi” ödeyeceğine dikkat çeken Kızılot, "Borcu olanlar ise daha az vergi ödeyecek" diyor...
Bu uygulamayı "fıkra gibi" diye yorumlayan Kızılot'un değerlendirmeleri şöyle sürüyor:
Ne düşündüğünüzü tahmin edebiliyorum.
Diyorsunuz ki;
“Firmanın zaten dolar cinsinden alacağı var. Alacağı olan bir firma alacağını ne zaman ya da nasıl tahsil edeceğini düşünürken; ‘Gel bakalım, dolar alacağın olduğu için daha fazla vergi ödeyeceksin’ denilmesi mümkün mü?”
Mümkün efendim..
Burası Türkiye!..
Bir de tersi var.
Dolar ya da euro cinsinden borcu olan firmaya da;
“Senin döviz cinsinden borcun var. Onun için daha az vergi ödeyeceksin” denilecek.
İster inanın ister inanmayın, yasa böyle diyor!   
HANGİ YASA?
Merak edenler için açıklayalım; Vergi Usul Yasası’nın 280. maddesi böyle diyor.
Gelin birlikte okuyalım;
“Madde 280-Yabancı paralar borsa rayici ile değerlenir.
... Bu madde hükmü yabancı para ile olan senetli veya senetsiz alacaklar ve borçlar hakkında da caridir”
İzleyen maddelerde de değerleme ile ilgili diğer teknik ayrıntılar yer alıyor.
Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için, dolar borcu ve alacağı olan (A) ve (B) şirketleriyle ilgili birer örnek verelim.
DÖVİZ ALACAĞI OLAN
(A) Anonim şirketinin 10 milyon dolar senetli alacağı vardır.
1 Nisan 2013’de dolar kuru 1.8087 TL
1 Haziran 2013’de 2013’de dolar kuru 1.9248 TL.
Bu durumda;
-1 Nisan’da TL karşılığı 18 milyon 087 bin TL olan alacağın,
-30 Haziran’da TL karşılığı 19 milyon 248 bin TL oluyor.
-Aradaki fark ise 1 milyon 161 bin TL.
Böyle olunca (A) şirketi, 10 milyon dolar alacağı aynen durduğu halde, 1 milyon 161 bin TL kazanmış kabul ediliyor. Nisan-Haziran üç aylık döneminin geçici vergisi olarak 14 Ağustos 2013 tarihine kadar bu kazancını da beyan edip, 17 Ağustos 2013 akşamına kadar yüzde 20 vergisini ödemesi isteniyor.
Dolar kuru yükseldikçe, (A) şirketi “tahsil etmediği alacak” için vergi ödemeye devam edecek!
DÖVİZ BORCU OLAN
(B) Anonim şirketinin 10 milyon dolar borcu vardır.
Yukarıdaki hesaplamaya göre, borcu TL cinsinden 1 milyon 161 bin TL artmış olacak.
Bu tutarı “kur farkı gideri” olarak, diğer gelirlerinden indirecek. Sonuçta daha az veya (duruma göre) hiç vergi ödemeyecek.
İster inanın ister inanmayın ilgili yasalar ve uygulama böyle!