Türkiye, K.Irak’a Rusya’ya verdiğinin yarısı gaz fiyatı ödeyecek. K. Irak’ta faaliyet gösterecek gizemli Türk şirketin 6 petrol sahası da belli oldu.
Hürriyet'in haberine göre, Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi (KRG) ile Türkiye’nin “sır” enerji anlaşmasına resmi ağızdan teyit geldi. KRG Doğal Kaynaklar Bakanı Ashti Hawrami, Türkiye’nin bölgedeki petrol ve doğalgaz sahalarının bitmiş bir anlaşma olduğunu ve birkaç ay önce tamamlandığını açıklarken; The Oil & Gas Year ve KRG’nin birlikte yayımladığı raporda, söz konusu sahalara ilk defa yer verildi. Raporda, Türkiye’nin Kuzey Irak’ta faaliyet göstereceği altı sahanın ismi verilirken, şirket için ise yalnızca “bir Türk şirketi” ifadesi kullanıldı.
NE TPAO, NE TPIC
Başlangıçta, enerji yetkilileri Türk şirketin BOTAŞ veya Turkish Petroleum International Company (TPIC) olabileceği sinyallerini vermişti. Hatta yurtdışında petrol arama ve üretim yetkisi olan TPIC’in önce sermayesinin artırılması, sonra BOTAŞ’a devredilmesini öngören sürpriz karar, enerji piyasalarını hayli dalgalandırmıştı. Ancak Enerji Bakanlığı yetkilileri, bu şirketin ne Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), ne de TPIC olacağı bilgisini verdi. Edinilen bilgilere göre, özel hukuka tabii yeni bir Türk şirketi kurulacak; özel sektör ve yabancı ortakların olması da gündemde.
The Oil & Gas Year ve KRG’nin ortak raporunda “Türk bir teşekkül” olarak tanımlanan isimsiz şirket, 6 petrol ve gaz arama sahasında faaliyet gösterecek. Rapora göre, Türk şirket Choman, Hindren ve Arbat sahalarında yüzde 80 hisseye sahip olacak. Erbil ve Bağdat arasında son dönemdeki yumuşamanın, Türkiye-KRG enerji anlaşmasını nasıl etkileyeceğine yönelik soru işaretleri de Londra’dan gelen açıklamalarla giderilmiş oldu. Özellikle Hawrami’nin telafuz ettiği tarihler, ikili enerji anlaşmasının ilerlediğine yönelik önemli bir sinyal olarak algılandı.
BORU HATTI EYLÜLDE
Öte yandan Hawrami, “Irak Petrolü 2013” konferansında yaptığı açıklamalarda, Türkiye’ye petrol taşıyacak boru hattının eylül ayında tamamlanacağını ve ilk etapta günlük 200 bin varil ihracatla başlanacağını söyledi. Hawrami, 2015 yılına kadar hattan günde 1 milyon, 2019’da ise günde 2 milyon varil petrol ihracatı hedeflediklerini açıkladı. 2016’da ise
gaz ihracatına başlanacağını açıklayan Hawrami, ilk etapta 10 milyar metreküp gaz verileceğini ifade etti.
Rus gazının yarı fiyatı
AVRUPA Enerji ve Kaynak Güvenliği Merkezi’nin (EUCERS) Direktörü Friedbert Pflueger ise Türkiye’nin KRG’ye doğalgazın bin metreküpü için 250 dolar ödeyebileceğini söyledi. Bu da Rus gazına ödenen paranın yarısına tekabül ediyor.
10 milyar metreküp gaz ihraç edilecek
TOPLANTI-YA katılan Analist Shwan Zulal, Hawrami’nin yaptığı açıklamalara yönelik şöyle konuştu: “Kuzey Irak’ın kendi gaz ihtiyacının karşılanmasıyla beraber 10 milyar metreküp doğalgaz Türkiye’ye ihraç edilebilecek. Yerel talep yaklaşık 5 milyar metreküp seviyelerinde ama artış gösterebilir. Ancak 2016’ya kadar ihracat için şartlar ve altyapı hazır olacaktır. Diğer bir önemli konu da mevcut Irak-Türkiye Petrol Boru Hattı’nın kapasitesi, yeni bir paralel hat ve yeni pompa istasyonları ile günlük bir milyon varile kadar çıkabilecek.”
Anlaşma ‘ticari’
IRAQ Oil Report, söz konusu altı sahaya yönelik haberinde, Türkiye’den kamu destekli bir teşekkülün Pulkhana ve Jabal Kand sahalarında yüzde 40 hisseye sahip olacağını yazdı. Ancak bu iki sahanın “sorunlu bölgeler” olduğu vurgulanan haberde, bu sahaların bölgesel statüsünün resmi olarak belirlenmediği kaydedildi. Haberde, enerji anlaşması müzakerelerini yürüten yetkililerin, en az bir petrol ve doğalgaz sahasının anlaşma içinde yer alacağını teyit ettiği, ayrıca, anlaşmanın tamamen ticari olacağını vurguladığı belirtildi.