Bankaların tüketicilerle arasını açan ‘kart aidatları ve masraflar’ konusunda yaşanan gerginlikte ‘arabulucu’ olarak devreye giren hükümet, çalışılan taslağa son halini verdi. Milliyet'in haberine göre dileyen tüketicinin ‘aidatsız ve masrafsız’ kredi kartı almasının önü açılırken, bankalar alacakları aidat ve masrafları ilgili sözleşmenin yanında ek bir dosyada tüketiciye sunmak durumunda kalacak.
İlgili taslakta faize faiz uygulaması olarak bilinen “bileşik faiz” sisteminin de uygulanamayacağı maddesi yer alıyor.
Bu maddeyle birlikte borç hesaplanırken faize faiz işletilmesinin önü kapacak.
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, kredi kartı aidatı tartışmalarına ilişkin yaptığı açıklamada, şunları kaydetti:
“Büyüme sürecindeki bankacılık sektöründe ücret, komisyon ve bankacılık hizmet gelirleriyle bankaların işletme giderlerini karşılama oranının 2012 yılı sonu itibariyle yüzde 63.9 olarak gerçekleşmiş olduğu göz önünde bulundurulduğunda bahse konusu ücret, komisyon ve bankacılık hizmet gelirlerinin bankalar açısından neden vazgeçilmez olduğu bir defa daha açıkça görülmekte. Türkiye’de faiz oranlarının ciddi oranda düşmesinden sonra bankaların faiz dışı gelirlerinde hızlı bir artış gözlenmektedir. Böylece banka gelirlerinin faiz gelirlerine bağımlılığı azalmıştır.”Bileşik faiz nedir?
Bileşik faiz hesabında, her dönemin faiz tutarı ana paraya eklenerek bir sonraki dönemin faizi hesaplanıyor. Böylece ödemesi geciken borçlara aydan aya ek faiz yükü bindirilerek borcun hızla astronomik rakamlara çıkmasının önü açılıyor.
Yeni kurallar neden getirildi?
Tüketici şikâyetleri sonrası, hakem heyetlerine 2012 yılı toplamında yapılan 446 bin başvurunun, 263 bininin bankacılık sektöründen gelmesi hükümeti harekete geçiren en önemli gerekçe oldu.
TÜM BANKALAR ZORUNLU OLARAK AİDATSIZ KREDİ KARTI ÇIKARACAK
Bankalar zorunlu olarak portföylerine yeni bir kredi kartı ekleyecek. Bu kartı alanlardan yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında herhangi bir ücret tahsil edilemeyecek. Tüketiciden talep edilecek tüm ücret ve masraflar, sözleşmede ekli dosya olarak tüketiciye verilecek. Masraflar için ek bir bedel talep edilmeyecek. Bankaların tüketiciden faiz dışında aldığı ücret, komisyon ve masrafları, bakanlık görüşü alınarak BDDK belirleyecek. Temerrüt hali de dahil olmak üzere tüketici işlemlerinde bileşik faiz uygulanması yasaklanacak. Tüketicilerle imzalanan sözleşmeler en az 12 punto büyüklüğünde olacak. Anlaşılabilir bir dilde, açık, sade yazılacak. Tüm koşullar, ilgili sözleşme süresinde tüketici aleyhine değiştirilemeyecek.
49 banka işlem ücretlerinden 2012’de 19.2 milyar TL kazandı
- Türkiye’de 49 banka faaliyet gösteriyor.
- Bankacılık sektörünün aktif toplamı 2013 yılının ilk çeyreğinde yüzde 4.2 artarak
1.4 milyar TL seviyesine ulaştı.
- Mart 2013 itibarıyla 280 milyar TL seviyesine ulaşan bireysel kredilerin 73.7 milyar TL’si (yüzde 26) kredi kartı alacaklarından,
206 milyar TL’si (yüzde 74) tüketici kredilerinden geliyor.
- Sektördeki 49 bankadan 25’inin kârında, son bir yıllık dönemde artış yaşandı.
- Bankaların ilk çeyrekteki net kârı geçen yılın aynı dönemine göre 973 milyon TL (yüzde 16) artarak Mart 2013’te 6.9 milyar TL oldu.
- 2012’de bankaların faiz dışı gelir kalemlerinde yer alan bankacılık hizmet gelirleri ile kredilerden alınan ücret ve komisyonlardan elde ettiği gelir (Düzenlemeyi kapsayan alanlar) 19.2 milyar TL oldu. Bu rakam toplam gelirin (142.5 milyar TL) yüzde 13.5’ini oluşturuyor.
60 çeşit ücret var
Bankaların, değişik isimler altında tüketicilerden 60 çeşit ücret ve komisyon aldığına dikkati çeken Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, bunların arasında kredi kartı aidat ücreti, hesap işletim ücreti, kredi kartı yenileme ücreti, hesap özeti ücreti, ipotek fek ücreti, nakit çekme ücreti, ortak ATM’den nakit çekme ücreti, işlemsizlik ücreti gibi ücretlerin yer aldığını hatırlattı.
Bakan Yazıcı, bu kapsamda şikayetlerin giderilmesine ilişkin düzenlemelerin de yer aldığı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı’na son halinin verildiğini kaydetti.