MOODY’S Kıdemli Analisti Sarah Carlson, Türkiye’nin Moody’s’in ‘yatırım yapılabilir’ seviye notu olan ‘Baa3’ kategorisindeki Namibya, Hindistan, Romanya, Colombia, Kosta Rika, Peru, İzlanda, Endonezya, İspanya ve Uruguay’dan ekonomik olarak daha güçlü olduğunu söyledi. Moody’s’in Türkiye’nin kredi notunu ‘Ba1’den ‘Baa3’e yükseltmesini Hürriyet’ten Hülya Güler'e değerlendiren Carlson, “Baa3 kategorisine yükselen Türkiye’yi diğer ‘Baa3’ kategorisindeki ülkelerle kıyasladığımızda 2 önemli unsur ortaya çıkıyor. Biri Türkiye ekonomisi büyüklük, zenginlik, ekonomik derinlik, çeşitlilik ve büyüme öngörüsü açısından hepsinden daha güçlü. Diğeri de Türkiye’nin kamu finansmanı ‘Baa3’ kategorisindeki diğer tüm ülkelerden daha kaliteli” dedi.
CARİ AÇIK DENGELİYOR
Ancak Türkiye’ye ilişkin değerlendirmesinde her zamanki gibi cari açık konusuna dikkat çektiklerini kaydeden Carlson, şunları söyledi: “Değerlendirmemizde Türkiye’nin güçlü yanlarıyla ödemeler dengesindeki riskleri dengeliyoruz. Notun görünümünü durağan olarak belirlememizde kamu finansmanı yönetiminde tedbirli tutumun süreceği ve yapısal reformların daha da hızlanacağına ilişkin beklenti etkili oldu. Global ekonomik risklere ve ani şoklara karşı kırılganlığın zamanla daha da azalacağını öngörüyoruz.”
SİYASİ RİSKLER ILIMLI
Türkiye’nin jeopolitik olarak zorlu bir bölgede konumlandığını söyleyen Carlson, dışsal kırılganlıklar arasında yer alan bölgesel politik riskleri ‘orta düzey’ olarak tanımladıklarını kaydetti. Carlson, PKK ile olan çözüm sürecinin olumlu ilerlediğini bunun da yine ‘orta düzeyli’ risk olarak görüldüğünü söyledi. Carlson not artışında etkili olan iki unsuru ise şöyle özetledi: “Kilit politik ve finansal ölçütlerde son dönemdeki beklenmedik olumlu gelişmeler. Yapısal ve kurumsal reformlardaki ilerlemeler.”
Kararın ABD ziyaretiyle ilgisi yok
TÜRKİYE’deki not artışıyla ilgili haberlerin kısa bir özetini okudğunu belirten Sarah Carlson, not artışının zamanlamasına ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı: “Kredi notunu artırma kararımızın herhangi bir ziyaretle ilgisi yok. Gerekçelerimizi önceki günkü açıklamamızda duyurmuştuk. Not artışının Başbakan Eroğan’ın ABD ziyareti veya o ziyartte verilen mesajlarla ilgisi yok. İki önemli gerekçeyle not artırdık ve bunları da duyurduk.” Not artışı kararının Erdoğan Obama görüşmesinin ardından gelmesiyle ilgili ise Carlson, “Bunun basit bir cevabı var. Not artışı kararlarımızı, not artışıyla ilgili kriterlerde olumlu gelişme olmasına bağlı olarak alırız” demekle yetindi.
Nihayet Hindistan ve İspanya’yı yakaladık
HAZİNE Müsteşarlığı verilerine göre Türkiye, Moody’s’ten Baa3, S&P’den BB , Fitch’ten ise BBB- notuna sahip. Buna göre Türkiye Moody’s ve Fitch’e göre aynı not görümüne sahipken, S&P’ye göre not görünümü bir basamak düşük. Türkiye Moody’s’in önceki günkü not artışından sonra, Namibya, Hindistan, Romanya, Colombia, Kosta Rika, Peru, İzlanda, Endonezya, İspanya ve Uruguay ile aynı seviyede.
S&P’YE GÖRE
S&P’ye göre ise Türkiye’nin notu ‘BB+’, görünümü de durağan. Türkiye bu not ile S&P’ye göre Romanya, Endonezya, Filipinler, Barbados ve Hırvatistan ile aynı seviyede yer alıyor. S&P son olarak 27 Mart’ta gerçekleştirdiği not artırımından önce Türkiye ‘BB’ notuna sahipti ve Guatemala, Ürdün, Portekiz, Macaristan ve Kosta Rika ile aynı not görünümüne sahipti.
FITCH’E GÖRE
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’e göre ise Türkiye BBB- seviyesinde. Bu da Türkiye’yi Fas, Namibya, Hindistan, Hırvatistan, Romanya, Endonezya, Kolombiya, Bulgaristan, Azerbaycan ve Uruguay ile aynı not görünümüne sahip yapıyor.
NE DEDİLER
İş ve finans çevreleri
· FİBA Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Özyeğin: Hak yerini buldu. Bundan sonra da yıl sonuna kadar bir veya iki not artışı daha bekliyorum.
· İTO Başkanı Murat Yalçıntaş: Kanaatimce şimdi sıra Standard and Poor’s’da (S&P). S&P’nin saygınlığının sorgulanmaması adına, Fitch ve Moody’s’in attığı bu adımlara bir an önce katılması yerinde olacaktır.
· Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) Genel Sekreteri Osman Akyüz: S&P’den de bir not artırımını da S&P’den bekliyoruz. Belki onlar da kısa zaman sonra bir not artırımı gerçekleştirecekler.
· Akbank Genel Müdürü Binbaşgil: Özellikle uzun vadeli sermaye girişlerinde bir hızlanma görülecek ve şirketlerin daha uygun maliyetle uluslararası uzun vadeli finansmana erişimini kolaylaştıracaktır.
· İSO Yönetim Kurulu Başkanı Küçük: Pek çok ülkenin notunun düşürüldüğü bir dönemde, ülkemize peş peşe not artırımlarının gelmesi, son yıllardaki kazanımların, teyididir.
· Boyner Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ümit Boyner: Not artışının sadece sıcak para akışı değil, uzun vadeli yatırımların artması açısından da bizi yeni olumlu bir eşiğe taşıdığına inanıyorum.
· Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED): Uzun vadede, uluslararası doğrudan yatırım çeken ilk 10 ülke arasına girme ve global uluslararası yatırımlardan aldığı payı yüzde 1’den yüzde 3’e çıkarmada önemli bir adım.
· TİSK Başkanı Tuğrul Kudatgobilik: Not artışından yola çıkarak yarın sanayi yatırımı beklemek doğru olmaz. Bu karar hemen yarın değil ama orta vadede Türkiye’ye yönelik yatırım kararlarını pozitif etkileyecektir.
· Standard Bank Gelişen Piyasalar Ekonomisti Timothy Ash: Uzun zamandır beklenen, gecikmiş bir karar. Türkiye piyasalarda uzun zamandır yatırım yapılabilir olarak işlem görüyor. Sadece kredi derecelendirme kuruluşları bu gerçekliğe yeni uyanıyor.
· Saha Kredi Derecelendirme Kuruluşu Başkanı Suhan Seçkin: Türkiye’nin S&P ve Fitch’in notlama skalasında A veya A , Moody’s de ise A3 seviyesinde olması gerekiyor” S&P’de çok yakında notumuzu artırır, merak etmeyin. Bunun sinyalini dünkü demeçlerinde de görmek mümkün.
Hükümet kanadı
· Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün: Türkiye şu anda bir sıçrama tahtasında. Artık Türkiye’ye hem daha istikrarlı olacak hem de daha uzun vadeli fonlar gelecektir. Böylelikle, önümüzdeki süreçte not artışlarının da devam etmesini bekliyoruz.
· Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz: Ülkemize gelen finansmanın maliyetini düşürecek, yatırımların da daha hızlı ve daha düşük maliyette gerçekleşmesine destek olacak. Artık Türkiye’nin 2023 vizyonunu gerçekleştirme sürecinde elimiz daha rahat olacak.
· Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı: Türkiye artık eski Türkiye değil. Ülkemiz, ekonomisi, siyasi istikrarı ve güven ortamıyla yatırımcılar için korkulacak değil, fırsat ülkesi haline geldi. Gittikçe daha da çok yatırımcı Türkiye’ye gelecektir.
· Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binalı Yıldırım: Sevindirici ama gecikmiş bir karar. Türkiye’nin uluslararası piyasa göstergeleri zaten bu nota sahip olan ülkelerle aynı seviyedeydi. Devamı gelecektir.
· Maliye Bakanı Mehmet Şimşek: Bu not, Hazine’mizin ve şirketlerimizin uluslararası finansmana erişimini artıracak, borçlanma yükünü azaltacak ve ülkemizin uzun vadeli büyümesine olumlu katkı sağlayacaktır. Sermaye girişlerindeki oynaklığı da azaltacaktır.
Piyasalarda not ‘gel-git’i
ULUSLARARASI kredi derece-lendirme kuruluşu Moody’s’in Türkiye’nin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyeye çıkarmasının ardından piyasalarda sert hareketler yaşandı. Güne yüzde 1.3’lük artışla başlayan Borsa İstanbul (BIST) daha sonra gelen kâr satışlarıyla gün içerisinde önceki kapanışın altına geldi. Bu hareketin ardından gün içinde yukarı doğru dalgalı seyir izleyen endeksin bu denemeleri sonuçsuz kalınca ikinci seansın sonunda önceki kapanışına göre 0.02’lük düşüşle 91 bin 924 puandan kapattı.
FAİZ 4.61’E İNDİ
Faiz tarafında ise hem önceki gün Merkez Bankası’nın gösterge faizi 50 baz puan aşağı çekmesi hem de karar sonrası dışarıdan sermaye akışının hızlanacağı ve döviz riskinin azalacağı beklentisi gösterge tahvilin bileşik faizini yüzde 4.61’e kadar düşürerek tarihi dip seviyesine taşıdı. Ancak daha sonra yükselişe geçen faiz yüzde 4.79’a kadar yükselerek önceki günkü kapanışına yakın seviyeden kapattı.
DOLAR DA YÜKSELDİ
Döviz cephesinde de önemli hareketler yaşandı. Dolar, Moody’s’in açıklamasının hemen sonrasında 1.8393 TL’ye kadar çıkıp 1.8250’den kapatmıştı. Dün ise güne 1.8240 TL seviyesinden başlayan dolar daha sonra sermaye girişlerinin hızlanacağı ve Türk lirasının değer kazancının artacağı beklentisiyle 1.84 TL’nin üzerine çıkarak son 1 yılın en yüksek seviyesini gördü.